PresentaciónA Educación Social como relato histórico de amplas avenidas pedagóxicas e sociais

  1. Caride Gómez, José Antonio 1
  2. das Neves Vieira, Ricardo Manuel 2
  1. 1 Universidade de Santiago de Compostela
    info

    Universidade de Santiago de Compostela

    Santiago de Compostela, España

    ROR https://ror.org/030eybx10

  2. 2 Escola Superior de Educación e Ciencias Sociais
Revista:
Sarmiento: Revista Galego-Portuguesa de Historia da Educación

ISSN: 1138-5863 2659-9589

Ano de publicación: 2023

Título do exemplar: Historias da Educación Social no contexto iberoamericano

Volume: 27

Páxinas: 13-25

Tipo: Artigo

DOI: 10.17979/SRGPHE.2023.27.0.10115 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso aberto editor

Outras publicacións en: Sarmiento: Revista Galego-Portuguesa de Historia da Educación

Resumo

As primeiras referencias documentadas sobre a Educación Social sitúanse cronoloxicamente nos inicios do século XIX. Dende entón, en converxencia coa crecente relevancia que irán adquirindo as Ciencias Sociais e a súa énfase na consideración da educación como un feito ou unha práctica social, suscitará novas lecturas do quefacer educativo; en particular os que aspiran a dar resposta ás múltiples necesidades que emerxen da vida cotiá, como son a atención á infancia e á mocidade en situación de inadaptación e risco social, a educación das persoas adultas, ou a animación sociocultural. En todo caso, sen que poidan obviarse os importantes avances que se rexistran nas Ciencias da Educación (en particular da Pedagoxía Social), na acción-Intervención social e o Traballo Social. A democratización das sociedades, o auxe das políticas educativas, sociais e culturais, en conxunción co desenvolvemento da formación académica nas Universidades, xunto coa incesante profesionalización destes ámbitos, marcará decisivamente o seu percorrido histórico en Europa e no mundo. Así se reflicte neste monográfico ao salientar o importante recoñecemento que están adquirindo a Pedagoxía Social e a Educación Social no espazo iberoamericano, con alusións explícitas ás realidades galega, española, portuguesa e latinoamericana, focalizando a mirada histórica en catro dimensións principais: a contextual, a teórico-epistemolóxica, a formativa-académica e a profesional.

Referencias bibliográficas

  • Azevedo, Sílvia. “O associativismo, a profissão e a profissionalização da Educação Social”. In Temas e Contextos de Pedagogia-Educação Social, orgs. por Ana Vieira, Ricardo Vieira, e José Carlos Marques, 265-272. Porto: Afrontamento, 2021.
  • Baptista, Isabel. “Inovação, Pedagogia Social e Desenvolvimento Humano”. In Temas e Contextos de Pedagogia-Educação Social, orgs. por Ana Vieira, Ricardo Vieira, e José Carlos Marques, 59-66. Porto: Afrontamento, 2021.
  • Bas Peña, Encarnación. “Educación Social. Retos ante la discriminación de mujeres y niñas. La trata de personas”. In Temas e Contextos de Pedagogia-Educação Social, orgs. por Ana Vieira, Ricardo Vieira, e José Carlos Marques, 107-134. Porto: Afrontamento, 2021.
  • Caride, José Antonio. “Educación Social y Pedagogía Social: aproximación a su estado de cuestión en España”. In Temas e Contextos de Pedagogia-Educação Social, orgs. por Ana Vieira, Ricardo Vieira, e José Carlos Marques, 67-86. Porto: Afrontamento, 2021.
  • Caride, José Antonio. Las Fronteras de la Pedagogía Social: Perspectivas científica e histórica. Barcelona: Editorial Gedisa, 2005.
  • Caride, José Antonio e Américo Peres. “Prefácio”. In Educação Social e Mediação Sociocultural, de Ana Vieira, 23-25. Porto: Profedições, 2013.
  • Carvalho, Adalberto Dias e Isabel Baptista. Educação Social: Fundamentos e Estratégias. Porto: Porto Editora, 2000.
  • Delgado, Paulo. “Interculturalidade, Intervenção Socioeducativa e Pedagogia Social. O que nos contam as palavras”. In Livro de Atas: XXXIV Congresso Internacional da SIPS (Sociedade Iberoamericana de Pedagogia Social) e 10.ª Conferência Internacional de Mediação Intercultural e Intervenção Social – “Pedagogia Social e Mediação Intercultural: teoria e prática na Intervenção Socioeducativa”, orgs. por Ricardo Vieira et al., 29-36. Leiria: CICS.NOVA.IPLeiria e ESECS. Instituto Politécnico de Leiria, 2023.
  • García, Alejandro e Ricardo Viel. Saramago: os seus nomes: um álbum biográfico. Lisboa: Porto Editora-Divisão Editorial Literária-Fundação José Saramago.
  • Giménez, Carlos. Interculturalidade e Mediação. Lisboa: ACIDI, 2010.
  • Luzuriaga, Lorenzo. Pedagogía Social y política, Buenos Aires: Ediciones Losada, 1993.
  • Olaya, Pedro. Historia menor de Grecia. Una mirada humanista sobre la agitada historia de los griegos. Barcelona: Acantilado, 2012.
  • Ortega Esteban, José. “Educación Social Especializada, concepto y profesión”. In Educación Social Especializada, coord. por José Ortega Esteban, 13-41. Barcelona: Ariel, 1999.
  • Ortega Esteban, José. “La Búsqueda del objeto, del espacio y del tiempo perdido de la Pedagogía Social”. Cultura y Educación, 8 (1997): 103-119.
  • Ortega Esteban, José. “Prefácio”. In Temas e Contextos de Pedagogia-Educação Social, orgs. por Ana Vieira, Ricardo Vieira, e José Carlos Marques, 7-12. Porto: Afrontamento, 2021.
  • Resher, Nicholas. Epistemology. An Introduction to the Theory of Knowledge. Albany: State University of New York Press, 2003.
  • Romans, Mercè, Antoni Petrus, e Jaume Trilla. Profissão: Educador Social. São Paulo: Artmed, 2003.
  • Ruiz Berrio, Julio. “Introducción a la historia de la educación social en España”, Historia de la Educación, Revista interuniversitaria, 18, 1999: 5-11.
  • Úcar, Xavier. “El Porqué de la Mundialización de la Pedagogía Social”. In Pedagogía Social: retos y escenarios para la acción socioeducativa, de Miguel Melendro, Ángel De-Juanas Oliva, e Ana Eva Rodríguez-Bravo, 13-16. Madrid: UNED, 2018.
  • Vieira, Ana. Educação Social e Mediação Sociocultural. Porto: Profedições, 2013.
  • Vieira, Ana e Ricardo Vieira. “Pedagogia social, Comunicação e Mediação Intercultural”. A Página da Educação n.º extra série (2013): 34-35.
  • Vieira, Ana, Ricardo Vieira e José Carlos Marques. “Temas e Contextos de Pedagogia-Educação Social: uma Introdução”. In Temas e Contextos de Pedagogia-Educação Social, orgs. por Ana Vieira, Ricardo Vieira, e José Carlos Marques, 13-23. Porto: Afrontamento, 2021.
  • Vieira, Ricardo e Ana Vieira. “A Mediação Intercultural como prática da Pedagogia Social: Reflexões Epistemológicas e Metodológicas”. In Livro de Atas: XXXIV Congresso Internacional da SIPS (Sociedade Iberoamericana de Pedagogia Social) e 10.ª Conferência Internacional de Mediação Intercultural e Intervenção Social–“Pedagogia Social e Mediação Intercultural: Teoria e Prática na Intervenção Socioeducativa”, orgs. por Ricardo Vieira et al., 628-640. Leiria: CICS.NOVA.IPLeiria e ESECS-Instituto Politécnico de Leiria, 2023.
  • Vieira, Ricardo, José Marques, Pedro Silva, Ana Vieira, e Cristóvão Margarido, orgs. 2016. Pedagogias de Mediação Intercultural e Intervenção Social. Porto: Afrontamento.
  • Vieira, Ricardo, José Marques, Pedro Silva, Ana Vieira, e Cristóvão Margarido, orgs. 2017. Conceções e práticas de Mediação Intercultural e Intervenção Social. Porto: Afrontamento.