Diez copias decimonónicas de una salva portuguesa del siglo XVI en Austria, España y Portugalen torno a su procedencia y autoría

  1. Pérez Varela, Ana 1
  1. 1 Universidade de Santiago de Compostela
    info

    Universidade de Santiago de Compostela

    Santiago de Compostela, España

    ROR https://ror.org/030eybx10

Revista:
Liño: Revista anual de historia del arte

ISSN: 2341-1139 0211-2574

Ano de publicación: 2020

Número: 26

Páxinas: 43-54

Tipo: Artigo

DOI: 10.17811/LI.26.2020.43-54 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Outras publicacións en: Liño: Revista anual de historia del arte

Resumo

Este estudio pretende ser el análisis de una serie de piezas de finales del siglo XIX que copian una bella salva lisboeta del siglo XVI conservada en el Kunsthistorisches Museum de Viena, de acuerdo con la mentalidad romántica e historicista de la platería decimonónica. Hemos hallado copias e imi-taciones de la pieza relacionadas con el artista Ricardo Martínez Costoya, platero oficial de la catedral de Santiago de Compostela entre 1886 y 1924; y con Karl Haas, quien dirigió desde 1866 el atelier de galvanoplastia de la Escuela de Artes Aplicadas de Viena. En este estudio trataremos de determinar la curiosa iconografía de la salva; y sobre todo, reflexionar sobre las atribuciones a Martínez basándonos en nuestro conocimiento sobre el artista, y su diferencia con las que nosotros atribuimos a Haas. PALABRAS CLAVE:Platería, salva, siglo XVI, siglo XIX, iconografía

Referencias bibliográficas

  • ALMEIDA, Fernando Moitinho de, Inventário de marcas de pratas portuguesas e brasileiras. Século XV a 1887, Imprensa Nacional Casa da Moeda, Lisboa, 1993, p. 75.
  • ANDRADE, María do Carmo Rebello de, “Artes de mesa e cerimoniais régios na corte do século XVI. Uma viagem a través de obras de arte da ourivesaria nacional”, en A mesa dos reis de Portugal, Círculo de Leitores, Porto, 2011
  • ANDRADE, María do Carmo Rebello de, “Artes de mesa e cerimoniais régios na corte do século XVI. Uma viagem a través de obras de arte da ourivesaria nacional”, en A mesa dos reis de Portugal, Círculo de Leitores, Porto, 2011, p. 134.
  • SILVA, Nuno Vassallo e, Ourivesaria Portuguesa de Aparato. Séculos XV e XVI, SCRIBE, Lisboa, 2012
  • ANDRADE, María do Carmo Rebello de, “Artes de... opus cit., p. 134.
  • CAETANO, Joaquim Oliveira, “Função, decoração e iconografia das salvas”, en Inventário do Museu Nacional de Arte Antiga. A Colecção de Ourivesaria, vol. 1: Do Românico ao Manuelino, Instituto Português de Museus, Lisboa, 1995
  • BARRAL IGLESIAS, Alejandro, “O Museo e o tesouro”, en A Catedral de Santiago de Compostela, Xuntanza, Laracha, 1993, p. 528.
  • CRESPO, Hugo Miguel, A mesa do príncipe. Jantar e cear na corte de Lisboa (1500-1700), ARPAB, Lisboa, 2018
  • BOUZA BREY, Fermín, Platería civil compostelana hasta finales del siglo XIX, Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento, Santiago de Compostela, 1962.
  • OBERHAMMER, Vinzenz (com.), Vienne à Versailles, Musées Nationaux, París, 1964
  • CAETANO, Joaquim Oliveira, “Função, decoração e iconografia das salvas”, en Inventário do Museu Nacional de Arte Antiga. A Colecção de Ourivesaria, vol. 1: Do Românico ao Manuelino, Instituto Português de Museus, Lisboa, 1995, pp. 148-151.
  • Mannheim, HAAG, Sabine y WIECZOREK, Alfried (et. al.), Sammeln!: Die Kunstkammer des Kaisers in Wien, Prestel, Munich-Londres-Nueva York, 2012
  • COUTO, João y GONÇALVES, António, A ourivesaria en Portugal, Livros Horizonte, Lisboa, 1970, piezas 70-77.
  • KRIS, Ernst, y PLANISCIG, Leo, Katalog der Sammlung f r Plastik und Kunstgewerbe, Kunthistorisches Museum, Viena, 1935
  • CRESPO, Hugo Miguel, A mesa do príncipe. Jantar e cear na corte de Lisboa (1500-1700), ARPAB, Lisboa, 2018, p. 68-69.
  • KRIS, Ernst, Goldschmiedearbeiten. Des mittelalters, der Renaissance und des Barock, Verlag Von Anton Schroll & Co., Viena, 1932
  • CRUZ VALDOVINOS, José Manuel, Catálogo de platería, Museo Arqueológico Nacional, Madrid, pp. 267- 269.
  • HERNMARCK, Carl, The art of the European Silversmith. 1430- 1830, 2 volúmenes, Sotheby Parke Bernet, Londres, 1977, vol. II
  • CRUZ VALDOVINOS, José Manuel, Platería en la Fundación Lázaro Galdiano, Fundación Lázaro Galdiano, Madrid, 2000, pp. 16-18.
  • FERREIRA, Sofía Ruival, “Revivalismos ou falsificações: uma questão de data”, en Actas do II Colóquio Português de Ourivesaria, Universidade Católica Editora, Porto, 2009
  • CRUZ VALDOVINOS, José Manuel, Platería Europea en España, Fundación Central Hispano, Madrid, 1997, pp. 96-97.
  • CRUZ VALDOVINOS, José Manuel, Platería Europea en España, Fundación Central Hispano, Madrid, 1997,
  • FERREIRA, Sofía Ruival, Salva de aparato ‘Judite e Holofernes’, Lisboa, 2007, recuperado de: https://archive. org/details/SalvajuditeEHolofernes [03/06/2018]
  • ALMEIDA, Fernando Moitinho de, Inventário de marcas de pratas portuguesas e brasileiras. Século XV a 1887, Imprensa Nacional Casa da Moeda, Lisboa, 1993
  • FILGUEIRA VALVERDE, José, El Tesoro de la catedral compostelana, Bibliófilos Gallegos, Santiago de Compostela, 1959, p. 81.
  • SANTOS, Reynaldo dos; y QUILHÓ, Irene, Ourivesaria portuguesa nas colecções particulares, Neogravura, Lisboa, 1974
  • HERNMARCK, Carl, The art of the European Silversmith. 1430-1830, 2 volúmenes, Sotheby Parke Bernet, Londres, 1977, piezas 585-588.
  • HERRÁEZ ORTEGA, María Victoria, Enrique de Arfe y la orfebrería gótica en León, Universidad de León, León, 1988
  • HERRÁEZ ORTEGA, María Victoria, Enrique de Arfe y la orfebrería gótica en León, Universidad de León, León, 1988, pp. 189-199.
  • FERREIRA, Sofía Ruival, Salva de aparato ‘Judite e Holofernes’, Lisboa, 2007, recuperado de: https://archive. org/details/SalvajuditeEHolofernes [03/06/2018]
  • OMAN, Charles, The golden age of Hispanic Silver, Victoria & Albert Museum, Londres, 1968, piezas 93-99, 156, 160- 162, 167-169, 171 y 197.
  • RICHMOND, Velma Bourgeois, The legend of Guy of Warwick, Garland, Nueva York, 1996
  • PÉREZ VARELA, Ana, “La platería civil compostelana en el tránsito del siglo XIX al XX a través de las fotografías inéditas del archivo del platero compostelano Ricardo Martínez Costoya”, en Quintana, 18, Santiago de Compostela, 2018, p. 318.
  • PÉREZ VARELA, Ana, “Piezas de Ricardo Martínez Costoya en la colección de platería de la catedral de Santiago de Compostela”, en Del taller al museo. Estudios sobre historia del arte, patrimonio y museología en Galicia, Andavira, Santiago de Compostela, 2016, pp. 276-297.
  • PÉREZ VARELA, Ana, Vida y obra del platero compostelano Ricardo Martínez Costoya, Univesidade de Santiago de Compostela [tesis de licenciatura inédita].
  • RICHMOND, Velma Bourgeois, The legend of Guy of Warwick, Garland, Nueva York, 1996.
  • SILVA, Nuno Vassallo e, Ourivesaria Portuguesa de Aparato. Séculos XV e XVI, SCRIBE, Lisboa, 2012, pp. 85-151.
  • SOTHEBY’S, European silver, gold boxes and objects of vertu, París, 30 de octubre de 2008, lote 174, recuperado de: http://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2008/european-silver-gold-boxes-and-objects-ofvertu-pf8013/lot.174.html [03/06/2018].
  • SOUSA, Ana Cristina, “Levantadas em bestiães e em silvados: o bestiário e o fantástico nas salvas historiadas dos séculos XV e XVI”, comunicación en el XI Congreso de la Sociedad Española de Emblemática: El sol de Occidente. Sociedad, textos, imágenes simbólicas e interculturalidad, Santiago de Compostela 29 de noviembre-2 de diciembre de 2017
  • CRUZ VALDOVINOS, José Manuel, Platería en la Fundación Lázaro Galdiano, Fundación Lázaro Galdiano, Madrid, 2000
  • BOUZA BREY, Fermín, Platería civil compostelana hasta finales del siglo XIX, Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento, Santiago de Compostela, 1962
  • BALSA DE LA VEGA, Rafael, Orfebrería gallega: notas para su historia, Fototipia de Hauser y Menet, Madrid, 1912
  • PÉREZ VARELA, Ana, “La platería civil compostelana en el tránsito del siglo XIX al XX a través de las fotografías inéditas del archivo del platero compostelano Ricardo Martínez Costoya”, en Quintana, 18, Santiago de Compostela, 2018,
  • PÉREZ VARELA, Ana, “Piezas de Ricardo Martínez Costoya en la colección de platería de la catedral de Santiago de Compostela”, en Del taller al museo. Estudios sobre historia del arte, patrimonio y museología en Galicia, Andavira, Santiago de Compostela, 2016
  • CRUZ VALDOVINOS, José Manuel, Catálogo de platería, Museo Arqueológico Nacional, Madrid
  • FERREIRA, Sofía Ruival, Salva de... opus cit., sin p. 53 El precio de salida fue de 80.000-120.000 euros. CABRAL MONCADA LEILÕES, Leilão núm. 66, 6ª sessão, Lisboa, 20 de octubre de 2004
  • CABRAL MONCADA LEILÕES, Leilão núm. 96, 3ª sessão, Lisboa, 14-16 de abril, lote 827
  • COUTO, João y GONÇALVES, António, A ourivesaria en Portugal, Livros Horizonte, Lisboa, 1970, piezas 70-77
  • OMAN, Charles, The golden age of Hispanic Silver, Victoria & Albert Museum, Londres, 1968, piezas 93-99
  • HERNMARCK, Carl, The art of the European Silversmith. 1430-1830, 2 volúmenes, Sotheby Parke Bernet, Londres, 1977
  • SANTOS, Reynaldo dos SOUSA, Gonçalo de Vasconcelos, Pratas portuguesas en colecçoes particulares: séc. VX ao séc. XX, Livraria Civilizaçao, Porto, 1998
  • COSTA, Laurindo, A ourivesaria e os nossos artistas, Costa & Cia, Porto, 1917
  • PÉREZ VARELA, Ana, Vida y obra del platero compostelano Ricardo Martínez Costoya, Univesidade de Santiago de Compostela [tesis de licenciatura inédita]
  • FILGUEIRA VALVERDE, José, El Tesoro de la catedral compostelana, Bibliófilos Gallegos, Santiago de Compostela, 1959
  • BARRAL IGLESIAS, Alejandro, “O Museo e o tesouro”, en A Catedral de Santiago de Compostela, Xuntanza, Laracha, 1993