Controversias, hibridez y diseño urbanoAbrir el candado de la representación y multiplicar los posibles del espacio público

  1. Brais Estévez Villarino
Revista:
Revista de Geografía Norte Grande

ISSN: 0718-3402

Ano de publicación: 2016

Número: 65

Páxinas: 7-37

Tipo: Artigo

DOI: 10.4067/S0718-34022016000300002 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Outras publicacións en: Revista de Geografía Norte Grande

Resumo

La proliferación de perspectivas relacionales en geografía humana está reanimando unos estudios urbanos que habían mostrado claros síntomas de agotamiento. Un conjunto de herramientas teóricas, instigadas desde la teoría del actor-red (ANT) y la teoría no repre-sentacional (NRT), han ayudado a abrir las condiciones de posibilidad de los objetos de estudio, ampliando la ecología política de la ciudad, y problematizando una concepción del espacio público entendido como un contenedor autoevidente y una realidad geométrica protagonizada por una dinámica social previsible. Además, esta crisis de representación epistemológica se ha visto acompañada por una crisis de representación política que ha erosionado la misma noción de delegación, cuestionando el rol de los expertos en los procesos de diseño urbano. Mediante el análisis de la controversia de la plaza de Les-seps de Barcelona, este artículo pretende pensar el espacio público de otra manera, rompiendo el cerco con el que la representación limitaba tanto su estudio como su diseño.

Referencias bibliográficas

  • ANDERSON, B, McFARLANE, C. (2011). Assemblageand geography. Area. 43. 124-127
  • BORJA, J. (2010). Llums i ombres de l'urbanisme de Barcelona. Empúries. Barcelona.
  • BUSER, M. (2014). Thinking thorugh non-representational and affectiveatmospheres in planning theory and practice. Planning Theory. 13. 227-243
  • CADMAN, L. (2009). International Encyclopaedia of Human Geography, 7. Elsevier. Amsterdam.
  • CALLON, M. (1995). Sociología de la ciencia y la tecnología. CSIC. Madrid.
  • CALLON, M. (1998). Sociología simétrica: Ensayos sobre ciencia, tecnología y sociedad. Gedisa. Barcelona.
  • CALLON, M, LASCOUMES, P, BARTHE, Y. (2009). Acting in an uncertainworld: An essay on technicaldemocracy. MIT Press. Cambridge^eMALondon MA.
  • CALLON, M, LATOUR, B. (1981). Advances in social theory and methodology. Routledge & Kegan Paul. London.
  • CHINCHILLA, I, MUNIESA, F. (2004). La Sostenibilidad en el Proyecto Arquitectónico y Urbanístico. IAU+S. Madrid.
  • COLLS, R. (2012). Feminism, bodily difference and non-representational geographies. Transactions of the Institute of British Geographers. 37. 430-445
  • DELEUZE, G. (1987). El Bergsonismo. Cátedra. Madrid.
  • DELEUZE, G. (1996). Crítica y clínica. Anagrama. Barcelona.
  • DELEUZE, G. (2002). Diferencia y repetición. Amorrortu. Buenos Aires.
  • DELEUZE, G. (2008). En medio de Spinoza. Cactus. Buenos Aires.
  • DELEUZE, G, GUATTARI, F. (1978). Kafka: por una literaturamenor. Era. México^eD.F D.F.
  • DOMÈNECH, M, TIRADO, F. J. (1998). Sociología simétrica: Ensayos sobre ciencia, tecnología y sociedad. Gedisa. Barcelona.
  • DOMÈNECH, M, TIRADO, F. J. (2011). Innovación, conocimiento científico y cambio social ensayos de sociología ibérica de la ciencia y la tecnología. Centro de Investigaciones Sociológicas. Madrid.
  • DOMÍNGUEZ RUBIO, F, FOGUÉ, U. (2013). Technifying Public Space and Publicizing Infrastructures: Exploring New Urban PoliticalEcologies throughthe Square of General Vara del Rey. International Journal of Urban and Regional Research. 37. 1035-1052
  • ESTÉVEZ, B. (2012). La idea de espaciopúblico en geografíahumana: Hacia una conceptualización (crítica) contemporánea. Documents d'Anàlisi Geogràfica. 58. 137-163
  • ESTÉVEZ, B. (2014). La controvèrsia de la Plaça de Lesseps (Barcelona): Una oportunitat per a repensarla condició dels espais públicsurbans.. Universitat Autònoma de Barcelona,Departament de Geografia. Barcelona.
  • FARÍAS, I. (2010). Urban assemblages: How Actor-Network Theory changes urban studies. Routledge. London.
  • FARÍAS, I. (2011). Ensamblajes urbanos: la TAR y el examen de la ciudad. Athenea digital. 11. 15-40
  • FARÍAS, I. (2011). The politics of urban assemblages. City. 15. 365-374
  • FOUCAULT, M. (1999). Estética, ética y hermenéutica. Paidós. Barcelona.
  • GIL-FOURNIER, M. (2012). El arquitecto como cuidador urbano: La ciudad viva.
  • GONZÁLEZ, I. Ciudad y alquimia en Lesseps. La Vanguardia (Culturas). 16-17
  • GONZÁLEZ, I. Nous criterisper a la reforma de la plaça Lesseps: Memòria, documentació i conclusions obtingudes a partir del procésparticipatiu dut a terme els dies.
  • GRAÑA, F. (2005). ¿Democratizar la democracia?: Las nuevas formas de diálogo social. Boletín técnico interamericano de formación profesional. Diálogo social. 156. 125-148
  • HABER, A. (2011). Nometodología Payanesa: Notas de metodología indisciplinada (con comentarios de Henry Tantalean, Francisco Gil García y Dante Angelo). Revista Chilena de Antropología.
  • HEYNEN, N, KAIKA, M, SWYNGEDOUW, E. (2006). In the nature of cities: Urban political ecolo- gy and the politicsof urban metabolism. Routledge. Londres.
  • INGOLD, T. (2014). That's enough about ethnography!. Hau: Journal of Ethnographic Theory. 4. 283-395
  • KOCH, R, LATHAM, A. (2012). Rethinking urban public space: accounts from a junction in West London. Transactions of the Institute of British Geographers. 37. 515-529
  • LATHAM, A. (2003). Research, performance, and doing human geography: Reflections on the diary photograph. Environment and Planning A. 35. 1993-2017
  • LATHAM, A, CONRADSON, D. (2003). The possibilities of performance. Environment and Planning A. 35. 1901-1906
  • LATOUR, B. (1992). Ciencia en acciónCómo seguir a los científicos e ingenieros a través de la sociedad. Labor. Barcelona.
  • LATOUR, B. (2000). When things strike back: a possible contribution of sciencestudies to the social sciences. British Journal of Sociology. 51. 107-123
  • LATOUR, B. (2001). La esperanza de Pandora. Ensayos sobre la realidadde los estudios de la ciencia. Gedisa. Barcelona.
  • LATOUR, B. (2004). Medio ambiente y sociedad. UNED. Madrid.
  • LATOUR, B. (2004). Why has critiquer an out of steam?: From matters of facto to matters of concern. Critical Inquiry. 30. 225-248
  • LATOUR, B. (2007). Nunca fuimos modernos: Ensayo de antropología simétrica. Siglo XXI. Buenos Aires.
  • LATOUR, B. (2007). Turning around politics: A note on Gerard de Vries' Paper. Social Studies of Science. 37. 811-820
  • LATOUR, B. (2008). Reensamblar lo social: Una introducción a la teoría del actor-red. Manantial. Buenos Aires.
  • LATOUR, B, WOOLGAR, S. (1979). La vie de laboratoire: La production des fets scientifiques. La Découverte. Paris.
  • LAW, J. (1987). The social construction of Technical Systems: new directions in the sociology and history of technology. MIT Press. Cambridge.
  • LAW, J. (1999). Actor Network Theory and After. Blackwell. Oxford.
  • LAW, J. (2008). The New Blackwell Companion to Social Theory. Wiley-Blackwell. Oxford.
  • LAW, J, HASSARD, J. (1999). Actor NetworkTheory and After. Blackwell. Oxford.
  • LAW, J, MOL, A. (1993). Notas sobre el materialismo. Política y sociedad. 1415. 47-57
  • LEES, L. (2001). Towards a Critical Geography of Architecture: the case of an ersatz colosseum. Ecumene: A Journal of Cultural Geographies. 8. 51-86
  • LEES, L. (2003). Urban Geography: 'New' urban geography and the ethnographic void. Progress in Human Geography. 27. 107-113
  • LÓPEZ, D. (2012). Teoría del actor-red: Más allá de los estudiosde ciencia y tecnología. Amentia. Barcelona.
  • LORIMER, H. (2005). Cultural geography: the busyness of being 'more-than-representational'. Progress in Human Geography. 29. 83-94
  • LORIMER, H. (2007). Cultural geography: worldlyshapes, differently arranged. Progress in Human Geography. 31. 89-100
  • LORIMER, H. (2008). Cultural geography: non representational conditions and concerns. Progress in Human Geography. 32. 551-559
  • MARRERO, I. (2012). Teoría del actor-red: Más allá de los estudios de ciencia y tecnología. Amentia. Barcelona.
  • MASSUMI, B. (2002). Parables for the virtual: Movement, Affect, Sensation. Duke University Press. Durham.
  • McFARLANE, C. (2011). Assemblage and Critical Urban Praxis: Part One: Assemblageand critical urbanism. City. 15. 204-224
  • McFARLANE, C. (2011). The city as assemblage: dwellingand urban space. Environmentand Planning D: Society and Space. 29. 649-671
  • MOL, A. (2002). The body multiple: Ontologyin medical practice. Duke University Press. Durham.
  • MUÑOZ, F. (2008). UrBANALizaciónPaisajes comunes, lugares globales. Gustavo Gili. Barcelona.
  • RODRÍGUEZ-GIRALT, I, ROJAS, D, FARÍAS, I. (2014). Cosmopolíticas. Revista Pléyade. 14. 1-15
  • SANFELIU, C. (2003). Projectede reforma de la plaça Lesseps. INDE: informació i debat. 28-29
  • SOLÀ-MORALES, M. (2006). Centralitat simulada, centralitat dissimulada. Quaderns d'arquitectura i urbanisme. 249. 56-59
  • STENGERS, I. (2010). Political matter: Technoscience, democracy, and public life. University of MinnesotaPress. Minneapolis.
  • THRIFT, N. (1996). Spatial formations. Sage. London.
  • THRIFT, N. (1997). Geographies of resistance. Routledge. London.
  • THRIFT, N. (2003). Performance and.... Environment and Planning A. 35. 2019-2024
  • THRIFT, N. (2004). Envisioning Human Geographies. Arnold. London.
  • THRIFT, N. (2007). Non-Representational Theory: Space, Poltics, Affect. Routledge. London.
  • THRIFT, N, DEWSBURY, J. (2000). Dead geographies and how to make them live. Environmentand Planning D: Society and Space. 18. 411-432
  • VIVEIROS DE CASTRO, E. (2010). Metafísicas caníbales. Líneas de antropología postestructural. Katz. Buenos Aires.
  • WHATMORE, S. (2006). Materialist returns: practicing cultural geography in and for a more-than-human world. Cultural Geographies. 13. 600-609