Capacitación e comportamento financeiro da xeración millennial en España

  1. Álvarez Espiño, Marcos 1
  2. Fernández-López, Sara 1
  3. Rey-Ares, Lucía 2
  4. Castro-González, Sandra 3
  1. 1 Universidade de Santiago de Compostela – Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais
  2. 2 Universidade da Coruña – Facultade de Humanidades e Documentación de Ferrol
  3. 3 Universidade de Santiago de Compostela – Facultade de Administración e Dirección de Empresas de Lugo
Revista:
Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

ISSN: 1132-2799

Ano de publicación: 2020

Volume: 29

Número: 3

Páxinas: 107-127

Tipo: Artigo

DOI: 10.15304/RGE.29.3.7045 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Outras publicacións en: Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

Resumo

A capacitación ou competencia financeira dos individuos, resultado da combinación da súa cultura financeira e da oportunidade de acceder aos produtos financeiros, supón un reto nas sociedades actuais e, particularmente, para certos colectivos de poboación como a xeración millennial. Por esta razón, é importante coñecer a competencia financeira dos millennials e constatar se existen diferenzas con respecto ás xeracións predecesoras. Tras a revisión da literatura, a análise empírica baséase nunha mostra de datos extraída da Enquisa de Competencias Financeiras (ECF). A mostra está conformada por unhas 6.852 persoas non xubiladas menores de 65 anos, das cales aproximadamente un 34% son millennials, e sobre elas aplicaranse senllas análises estatístico-descritivas e econométricas. A evidencia empírica suxire que a  capacidade financeira dos individuos está máis condicionada pola súa cultura financeira que polas súas oportunidades de acceso a produtos financeiros. Con todo, a inclusión financeira relaciónase en maior medida cos comportamentos financeiros dos enquisados. Esta relación é clara, con independencia da cohorte xeracional analizada, no atraso en pagos, no mantemento de fondos de emerxencia e no horizonte de planificación financeira. Tamén se detecta que a relación que manteñen algúns comportamentos coa capacitación financeira é máis similar entre os millennials adultos e os non millennials, que cando se compara aos primeiros cos seus conxéneres. Esta investigación contribúe á literatura financeira existente a través da análise da competencia financeira da xeración millennial en España e de como esta inflúe no seu comportamento financeiro. Neste sentido, o traballo achega evidencias empíricas a un campo de estudo no que apenas existen investigacións que vaian máis aló das análises centradas en contextos anglosaxóns.

Referencias bibliográficas

  • Anderloni, L., Bayot, B., Bledowski, P., Iwanicz-Drozdowska, M., e Kempson, E. (2008). Financial services provision and prevention of financial exclusion. Brussels, Belgium: European Commission. Recuperado de: https://www.bristol.ac.uk/media-library/sites/geography/migrated/documents/pfrc0807.pdf
  • Banco de España. (2019). The Survey of Financial Competences (ECF) 2016 User Guide. Madrid: Banco de España. Recuperado de: https://www.bde.es/f/webbde/SES/estadis/otras_estadis/2016/UserGuide_ECF.pdf
  • Bover, O., Hospido, L., e Villanueva, E. (2019). The Survey of Financial Competences (ECF): Description and methods of the 2016 wave. Banco de España Occasional Paper No. 1909. Madrid: Banco de España. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.3396964
  • Campos, J. (2019). La educación financiera como base de la cultura del ahorro y la previsión social. Barcelona: Universitat de Barcelona. Recuperado de: http://diposit.ub.edu/dspace/bitstream/2445/144301/1/TFM-DEAF-240_Campos.pdf
  • Cole, S., Paulson, A., e Shastry, G. K. (2016). High school curriculum and financial outcomes: The impact of mandated personal finance and mathematics courses. Journal of Human Resources, 51(3), 656-698. DOI: https://doi.org/10.3368/jhr.51.3.0113-5410r1
  • Cordero, J. M., e Pedraja, F. (2019). The effect of financial education training on the financial literacy of Spanish students in PISA. Applied Economics, 51(16), 1679-1693. DOI: https://doi.org/10.1080/00036846.2018.1528336
  • Cornejo-Saavedra, E., Umaña-Hermosilla, B., Guíñez Cabrera, N., Muñoz-Silva, D., e Mardones-Lagos, C. (2017). Endeudamiento y educación financiera del adulto joven en Chile. RAN: Revista Academia & Negocios, 3(2), 33-44. Recuperado de: https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=6229834
  • Cramer, R. (2014). Millennials rising: Coming of age in the wake of the great recession. New America, 11-16. Recuperado de: https://d1y8sb8igg2f8e.cloudfront.net/documents/Millennials_Rising_Coming_of_Age_in_the_Wake_of_the_G reat_Recession_hPH6qs7.pdf
  • Cutler, N. E. (2015). Millennials and finance: The “Amazon generation”. Journal of Financial Service Professionals, 69(6), 33-39.
  • de Bassa, C., Lusardi, A., e Yakoboski, P. J. (2014). College-Educated millennials: An overview of their personal finances. New York, NY: TIAA-CREF Institute. Recuperado de: https://millennialmoney.com/wp-content/uploads/2015/09/millennials_personal_finances_feb2014.pdf
  • Fernández-López, S., Vivel-Búa, M., Rey-Ares, L., e Sixto-Puente, E. (2020). Ahorro y jubilación entre los “millen‐ nials” españoles: un enfoque exploratorio. European Journal of Applied Business and Management, 6(1), 24-47. Recuperado de: http://nidisag.isag.pt/index.php/IJAM/article/view/481
  • Foster, F. D., Ng, J., e Wee, M. (2015). Presentation format and financial literacy: Accessibility and assessability of retirement savings statements. Journal of Consumer Affairs, 49(3), 519-549. DOI: https://doi.org/10.1111/joca.12087
  • Friedline, T., e West, S. (2016). Financial education is not enough: Millennials may need financial capability to demonstrate healthier financial behaviors. Journal of Family and Economic Issues, 37(4), 649-671. DOI: https://doi.org/10.1007/s10834-015-9475-y
  • Global Financial Literacy Excelence Center. (2020). S&P Global FinLit Survey. Washington, DC: Global Financial Literacy Excelence Center. Recuperado de: https://gflec.org/initiatives/sp-global-finlit-survey/
  • Hastings, J. S., Madrian, B. C., e Skimmyhorn, B. (2013). Financial literacy, financial education, and economic outcomes. Annual Review of Economics, 5, 347-373. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev-economics-082312-125807
  • Kim, K. T., Anderson, S. G., e Seay, M. C. (2019). Financial knowledge and short-term and long-term financial behaviors of millennials in the United States. Journal of Family and Economic Issues, 40(2), 194-208. DOI: https://doi.org/10.1007/s10834-018-9595-2
  • Klapper, L., Lusardi, A., e van Oudheusden, P. (2015). Financial literacy around the world. Insights from the Standard & Poor’s Ratings Services Global Financial Literacy Survey. Washington, DC: Standard & Poor’s. Recupera‐ do de: https://responsiblefinanceforum.org/wp-content/uploads/2015/12/2015-Finlit_paper_17_F3_SINGLES.pdf
  • Lövgren, A., e Magnusson, M. (2016). Exploring how to engage Swedish millennial with pension planning. (Master of Science Thesis INDEK 2016:49KTH Industrial Engineering and Management). Stockholm, Sweden: KTH Industrial Engineering and Management. Recuperado de: http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:947275/FULLTEXT01.pdf
  • Lusardi, A., e Mitchell, O. S. (2007). Financial literacy and retirement planning in the United States. Journal of Pension Economics and Finance, 10(04), 509-525. DOI: https://doi.org/10.1017/S147474721100045X
  • Lusardi, A., e Mitchell, O. S. (2011). Financial literacy around the world: An overview. NBER Working Paper 17107. Cambridge, MA: National Bureau of Economic Research (NBER). Recuperado de: https://www.nber.org/papers/w17107
  • Lusardi, A., e Mitchell, O. S. (2014). The economic importance of financial literacy: Theory and evidence. Journal of Economic Literature, 52(1), 5-44. DOI: https://doi.org/10.1257/jel.52.1.5
  • Mancebón, M. J., Ximénez‐de‐Embún, D. P., Mediavilla, M., e Gómez‐Sancho, J. M. (2019). Factors that influence the financial literacy of young Spanish consumers. International Journal of Consumer Studies, 43(2), 227-235. DOI: https://doi.org/10.1111/ijcs.12502
  • McLendon, T. (2016). The millennial investor: Mutual funds versus exchange traded funds. (An Honors Thesis submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree Bachelor of Science in Business Administration in Finance). Fayetteville, AR: Sam M. Walton College of Business. University of Arkansas. Recuperado de:https://scholarworks.uark.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=https://scholar.google.es/&httpsredir=1&art icle=1024&context=finnuht
  • Ministerio de Educación, Cultura y Deporte. (2014). PISA 2012: competencia financiera. Informe español. Madrid: Secretaría General de Documentación y Publicaciones. Recuperado de: https://sede.educacion.gob.es/publiventa/pisa-2012-competencia-financiera-informe-espanol/ensenanzafinanzas/20001
  • Molina, J. A., Marcenaro, O., e Martín, A. (2015). Educación financiera y sistemas educativos en la OCDE: un análisis comparativo con datos PISA 2012. Revista de Educación, 369, 85-108. Recuperado de: https://sede.educacion.gob.es/publiventa/d/20398/19/0
  • Moreno-Herrero, D., Salas-Velasco, M., e Sánchez-Campillo, J. (2018a). The knowledge and skills that are essential to make financial decisions: First results from PISA 2012. FinanzArchiv: Public Finance Analysis, 74(3), 293-339. DOI: https://doi.org/10.1628/fa-2018-0009
  • Moreno-Herrero, D., Salas-Velasco, M., e Sánchez-Campillo, J. (2018b). Factors that influence the level of financial literacy among young people: The role of parental engagement and students’ experiences with money matters. Children and Youth Services Review, 95, 334-351. DOI: https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2018.10.042
  • Mottola, G. R. (2014). The financial capability of young adults – A generational view. Washington, DC: FINRA Financial. Recuperado de: https://www.finra.org/sites/default/files/14_0100%201_IEF_Research%20Report_CEA_3%206%2014%20 %28FINAL%29_0_0.pdf
  • Organisation for Economic Co-operation and Development. (2013). PISA 2012 assessment and analytical framework: Mathematics, reading, science, problem solving and financial literacy. Paris, France: OECD. Recuperado de: https://www.oecd.org/pisa/pisaproducts/PISA%202012%20framework%20e-book_final.pdf
  • Organisation for Economic Co-operation and Development. (2016). PISA 2015 assessment and analytical framework: Science, reading, mathematic and financial literacy. Paris, France: OECD. Recuperado de: https://www.oecd.org/publications/pisa-2015-assessment-and-analytical-framework-9789264281820- en.htm
  • Pumares-Iglesias, T., Fernández- López, S., Vivel-Búa, M., e Rey-Ares, L. (2015). A participación no mercado de valores: por que invisten os individuos? Revista Galega de Economía, 24(1), 17-30. Recuperado de: https://revistas.usc.gal/index.php/rge/article/view/2681
  • Rodríguez-Castellanos, A. (2019). Complejidad, incertidumbre y crisis financiera. En A. M. Gil-Lafuente (Coord.), Complejidad financiera: mutabilidad e incertidumbre en instituciones, mercados y productos (pp. 111-138). Barcelona: Real Academia de Ciencias Económicas y Financieras.
  • Sherraden, M. S. (2013). Building blocks of financial capability. En J. Birkenmaier, M. S. Sherraden e J. Curley (Eds.), Financial education and capability: Research, education, policy, and practice (pp. 3-43). New York, NY: Oxford University Press.
  • Shim, S., Barber, B. L., Card, N. A., Xiao, J. J., e Serido, J. (2010). Financial socialization of first-year college students: The roles of parents, work, and education. Journal of Youth and Adolescence, 39(12), 1457-1470. DOI: https://doi.org/10.1007/s10964-009-9432-x
  • Van Rooij, M., Lusardi, A., e Alessie, R. (2012). Financial literacy, retirement planning and household welath. The Economic Journal, 122(560), 449-478. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-0297.2012.02501.x
  • Yao, R., e Cheng, G. (2017). Millennials’ retirement saving behavior: Account ownership and balance. Family and Consumer Sciences Research Journal, 46(2), 110-128. DOI: https://doi.org/10.1111/fcsr.12241