A produción de enerxía eléctrica a partir da biomasa forestal primariaAnálise do caso galego

  1. Damián Copena Rodríguez 1
  2. Xavier Simón Fernández 1
  1. 1 Universidade de Vigo
    info

    Universidade de Vigo

    Vigo, España

    ROR https://ror.org/05rdf8595

Revista:
Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

ISSN: 1132-2799

Ano de publicación: 2014

Volume: 23

Número: 2

Páxinas: 91-112

Tipo: Artigo

Outras publicacións en: Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

Resumo

O Goberno galego desenvolveu nos últimos anos unha normativa específica para o fomento de produción de enerxía eléctrica mediante o aproveitamento da biomasa forestal primaria. A valorización enerxética da biomasa forestal preséntase, por parte do regulador, como unha interesante iniciativa coa que avanzar na redución das emisións de CO2 e SO2, contribuír á limpeza do monte, servir como ferramenta na prevención dos incendios forestais, mellorar a autosuficiencia enerxética, dinamizar o rural e darlle pulo ao sector madeireiro. Por outra parte, desde diversas institucións e axentes estanse a amosar posicionamentos críticos co modelo de produción eléctrica deseñado pola Xunta de Galicia e mesmo cos puntos de partida da produción de electricidade a partir da biomasa. Este artigo analiza o marco regulador da produción de enerxía eléctrica a partir da valorización enerxética da biomasa forestal primaria, centrándose principalmente na normativa autonómica. O texto estuda o proceso de selección e o grao de desenvolvemento das instalacións previstas alén do marco retributivo das plantas de biomasa que empregan como combustible a biomasa forestal primaria. Finalmente, introdúcense elementos para o debate sobre as posibles consecuencias que tería para o monte galego e para o mundo rural a implantación a grande escala deste modelo.

Referencias bibliográficas

  • Balboa, X.; Besteiro, B.; Fernández, X.; Fernández, L.; Jordán, M.; López, E; Soto, D.; Viso, P. (2006): Os montes veciñais en man común: o patrimonio silente. Natureza, economía, identidade e democracia na Galicia rural. Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
  • Bouhier, A. (2001): Galicia. Ensaio xeográfico de análise e interpretación dun vello complexo agrario. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia/Obra Social Caixanova. (Orixinal do ano 1979).
  • Carpintero, O. (2006): "Biocombustibles y uso energético de la biomasa: un análisis crítico", El Ecologista, 49, pp 20-26.
  • Comisión de las Comunidades Europeas (1996): Energía para el futuro: fuentes de energía renovables. Libro Verde para una estrategia comunitaria. Bruselas: Comisión de las Comunidades Europeas.
  • Comisión de las Comunidades Europeas (2005): Plan de acción sobre la biomasa. Bruselas: Comisión de las Comunidades Europeas.
  • Comisión Europea (1997): Libro blanco para una estrategia y plan de acción comunitario. Bruselas: Comisión Europea.
  • Comisión Nacional de la Energía (2013): Informe mensual de ventas de energía del régimen especial. Madrid: CNE. <http://www.cne.es>.
  • Díaz-Fierros, F.; Baamonde, P. (2006): Os incendios forestais en Galicia. Santiago de Compostela. Consello da Cultura Galega.
  • Doldán, X.R. (2008): "A situación enerxética galega no contexto europeo", Revista Galega de Economía, 17 (extraord.), pp. 241-262.
  • Dopazo, R.; Vega, D.J.; Ortiz, L.; Martínez, E. (2009): "El aprovechamiento de biomasa residual y de cultivos energéticos: experiencias recientes y modelos de producción de biomasa forestal en montes gallegos", Congreso Forestal Español. Ávila: Sociedad Española de Ciencias Forestales.
  • Enersilva (2007): Enersilva-Promoción del uso de la biomasa forestal con fines energéticos en el suroeste de Europa. Proyecto Enersilva.
  • España. Jefatura del Estado (1997): Ley 54/1997, de 27 de noviembre, del sector eléctrico. Boletín Oficial del Estado, nº 285, de 28/11/97.
  • España. Jefatura del Estado (2012): Real Decreto-Ley 1/2012, de 27 de enero, por el que se procede a la suspensión de los procedimientos de preasignación de retribución y a la supresión de los incentivos económicos para nuevas instalaciones de producción de energía eléctrica a partir de cogeneración, fuentes de energía renovables y residuos. Boletín Oficial del Estado, nº 24, de 28/01/12.
  • España. Ministerio de Agricultura, Alimentación y Medio Ambiente (2013): Estadística Anual de Cortas de Madera. Madrid: MAGRAMA.
  • España. Ministerio de Industria, Energía y Turismo (2013a): Estadísticas Eléctricas de 2010 y de 2011. Madrid: Ministerio de Industria, Energía y Turismo.
  • España. Ministerio de Industria, Energía y Turismo (2013b): Registro de Instalaciones Productoras en Régimen Especial. Madrid: Ministerio de Industria, Energía y Turismo. <www.minetur.gob.es>.
  • España. Ministerio de Industria, Turismo y Comercio (2007): Real Decreto 661/2007, de 25 de mayo, por el que se regula la actividad de producción de energía eléctrica en régimen especial. Boletín Oficial del Estado, nº 126, de 26/05/07.
  • España. Ministerio de Medio Ambiente y Medio Rural y Marino (2011): Los incendios forestales en España. Año 2010. Madrid: MMARyM.
  • European Environment Agency (2011): Scientific Committee. Opinion of the EEA Scientific Committee on Greenhouse Gas Accounting in Relation to Bioenergy. Copenhague: European Environment Agency.
  • Galicia. Consellería de Economía e Industria (2009): Resolución do 3 de xuño de 2009 pola que se aproba a lista provisional de anteproxectos admitidos e excluídos ao abeiro da Orde de 14 de novembro de 2008, pola que se determina o obxectivo de potencia máxima en megawatts para tramitar no período 2008-2012 e se abre o prazo para a presentación de solicitudes de autorización de centrais de biomasa. Diario Oficial de Galicia, nº 141, de 21/07/09.
  • Galicia. Consellería de Economía e Industria (2010): Resolución do 30 de abril de 2010, pola que se aproba a relación de anteproxectos de instalacións de centrais de biomasa seleccionados consonte a orde do 14 de novembro de 2008 pola que se determina o obxectivo de potencia máxima en megavatios para tramitar no período 2008-2012 e se abre o prazo para a presentación de solicitudes de autorización de centrais de biomasa. Diario Oficial de Galicia, nº 121, de 28/06/10.
  • Galicia. Consellería de Economía e Industria (2011): Resolución do 20 de xaneiro de 2011 pola que se incorpora un novo anteproxecto á relación de anteproxectos de centrais de biomasa admitidos a trámite segundo a Resolución do 30 de abril de 2010 pola que se aproba a relación de anteproxectos de instalación de centrais de biomasa seleccionados consonte a Orde do 14 de novembro de 2008 pola que se determina o obxectivo de potencia máxima en megavatios para tramitar no período 2008-2012 e se abre o prazo para a presentación de solicitudes de autorización de centrais de biomasa. Diario Oficial de Galicia, nº 29, de 11/02/11.
  • Galicia. Consellería de Innovación e Industria (2008a): Decreto 149/2008, do 26 de xuño, polo que se regula o procedemento de autorización das instalacións de produción de enerxía eléctrica a partir da valorización enerxética da biomasa forestal primaria na Comunidade Autónoma de Galicia. Diario Oficial de Galicia, nº 141, de 22/07/08.
  • Galicia. Consellería de Innovación e Industria (2008b): Orde do 14 de novembro de 2008, pola que se determina o obxectivo de potencia máxima en megawatts para tramitar no período 2008-2012 e se abre o prazo para a presentación de solicitudes de autorización de centrais de biomasa, a que comeza co proceso de selección. Diario Oficial de Galicia, nº 229, de 25/11/08.
  • Galicia. Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible (2007): Plantas invasoras de Galicia. Bioloxía, distribución e métodos de control. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible.
  • Galicia. Consellería do Medio Ambiente (2001): O monte galego en cifras. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Consellería do medio Ambiente, Dirección Xeral de Montes e Medio Ambiente Natural.
  • Galicia. Consellería do Medio Rural (2005): Anuario de Estatística Agraria 2005. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Consellería do Medio Rural.
  • Galicia. Consellería do Medio Rural e do Mar (2013): Montes veciñais en man común. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Consellería do Medio Rural e do Mar. <http:// www.medioruralemar.xunta.es/nc/areas/forestal/ordenacion/man_comun/>.
  • Instituto Enerxético De Galicia (2000): Libro branco da enerxía en Galicia. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Inega.
  • Instituto Enerxético De Galicia (2012): Balance enerxético de Galicia 2010. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Inega.
  • Instituto Enerxético De Galicia (2013): Análisis de la viabilidad del mercado de la biomasa en Galicia y el norte de Portugal. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Inega.
  • Instituto para la Diversificación y Ahorro de la Energía (2011a): Plan de Energías Renovables (PER) 2011-2020. Madrid: IDAE. <http://www.idae.es>.
  • Instituto para la Diversificación y Ahorro de la Energía (2011b): Evolución tecnológica y prospectiva de costes de las energías renovables. Estudio Técnico PER 2011-2020. Madrid: IDAE. <http://www.idae.es>.
  • Johnson, E. (2009): "Goodbye to Carbon Neutral: Getting Biomass Footprints Right", Environmental Impact Assessment Review, 29 (3), pp. 165-168.
  • Parlamento Europeo (2005): Resolución sobre las fuentes de energía renovables en la Unión. Sesión plenaria de 28 de septiembre de 2005. Bruselas: Parlamento Europeo.
  • Parlamento Europeo; Consejo de la Unión Europea (2009): Directiva 2009/28/CE, de 23 de abril de 2009, relativa al fomento del uso de energía procedente de fuentes renovables y por la que se modifican y derogan las Directivas 2001/77/CE y 2003/30/CE. Diario Oficial de la Unión Europea, L 140, de 05/06/09.
  • Parlamento Europeo; Consejo de ña Unión Europea (2001): Directiva 2001/77/CE, de 27 de septiembre de 2001, relativa a la promoción de la electricidad generada a partir de fuentes de energía renovables en el mercado interior de la electricidad. Diario Oficial de las Comunidades Europeas, L, 283, de 27/10/01.
  • Pedroli, B.; Elbersen, B.; Frederiksen, P.; Grandin, U.; Heikkilä, R.; Krogh, P.H.; Izakovičová, Z.; Johansen, A.; Meiresonne, L.; Spijker, J. (2013): "Is Energy Cropping in Europe Compatible with Biodiversity? - Opportunities and Threats to Biodiversity from Land-Based Production of Biomass for Bioenergy Purposes", Biomass and Bioenergy, 55, pp. 73-86.
  • Proyecto ECAS (2007): Cultivos energéticos en el espacio atlántico. Santiago de Compostela: Asociación Forestal de Galicia.
  • Simón, X.; Copena, D. (2010): Multifuncionalidade do monte e política enerxética: unha oportunidade perdida para o fortalecemento do mundo rural. (Documento de Traballo 1001). Vigo: Universidade de Vigo, Departamento de Economía Aplicada.
  • Simón, X.; Copena, D. (2012): "Eolic Energy and Rural Development: An Analysis for Galicia", Spanish Journal of Rural Development, III (3), pp. 13-28.
  • Söderberg, C.; Eckerberg, K. (2013): "Rising Policy conflicts in Europe Over Bioenergy and Forestry", Forest Policy and Economics, 33, pp. 112-119.
  • Soliño, M.; Prada, A.; Vázquez, M.X. (2009): "Green Electricity Externalities: Forest Biomass in an Atlantic European Region", Biomass and Bioenergy, 33 (3), pp 407-414.
  • Upreti, B.R. (2004): "Conflict Over Biomass Energy Development in the United Kingdom: Some Observations and Lessons from England and Wales", Energy Policy, 32 (6), pp. 785--800.
  • Vallejo, V.R.; Díaz-Fierros, F.; De La Rosa, D. [coord.] (2005): "Impactos sobre recursos edáficos" en: Evaluación preliminar de los impactos en España por efecto del cambio climático, pp. 355-397. Madrid: Ministerio de Agricultura, Alimentación y Medio Ambiente.