The tragedy in abeyance of Cándida. Emigration and assimilation in the cinema of Niní Marshall

  1. Pérez Pereiro, Marta 1
  2. Roca Baamonde, Silvia 1
  1. 1 Universidade de Santiago de Compostela
    info

    Universidade de Santiago de Compostela

    Santiago de Compostela, España

    ROR https://ror.org/030eybx10

Revista:
Quintana: revista de estudios do Departamento de Historia da Arte

ISSN: 1579-7414

Ano de publicación: 2019

Número: 18

Páxinas: 267-278

Tipo: Artigo

DOI: 10.15304/QUI.18.5478 DIALNET GOOGLE SCHOLAR

Outras publicacións en: Quintana: revista de estudios do Departamento de Historia da Arte

Resumo

Jean Epstein explicaba poéticamente que todo film contiene una “tragedia en suspenso” que no está explícita en la narrativa. Esta idea cinemática guía el análisis de los films Cándida (1939) y Cándida millonaria (1941), dos de las tres comedias sobre una criada gallega en Buenos Aires dirigidas por Luis Bayón Herrera. Niní Marshall interpreta el papel de Cándida, una recién llegada a Argentina que retrata en imágenes el estereotipo de la gallega emigrante. En los films, Cándida se enfrenta a la tragedia de la recién llegada a una sociedad extraña y la tragedia de la asimilación que pone en peligro la identidad de la emigrante que quiere encajar en la nueva sociedad. Este artículo explora la representación, a través de la fotogenia descrita por Epstein, la representación del “otro” invisible -mujer, inmigrante, trabajadora doméstica y parte de una minoría étnica- y las contradicciones implícitas en su retrato cómico.

Referencias bibliográficas

  • Anderson, Bridget. 2000. Doing the dirty job? The global politics of domestic labour. London: Zed Books.
  • Bayón Herrera, Luis. 1939. Cándida. Buenos Aires: Arte Vídeo.
  • Bayón Herrera, Luis. 1941. Cándida Millonaria/ Cándida the Millionaire. Buenos Aires: Arte Vídeo.
  • Bordwell, David, Staiger, Janet, and Kristin Thompson. 1988. The classical Hollywood cinema. Films style and mode of production to 1960, 16. London-New York: Routledge.
  • Cagiao Vila, Pilar. 1997. Muller e emigración. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
  • Cagiao Vila, Pilar. 2007. “La experiencia argentina de las mujeres gallegas.” In Buenos Aires gallega. Inmigración, pasado y presente, compiled by Ruy Farías, 155-166. Buenos Aires: Comisión para la preservación del patrimonio histórico cultural de la ciudad de Buenos Aires.
  • Cano, Josefa. 1930. El chalet de Pipita/ Pipita’s chalet. Argentina: Radio Municipal.
  • Ehrenreich, Barbara, and Arlie Russell Hochschild. 2000. Global women: nannies, maids, and sex workers in the new economy. London: Granta.
  • Ehrick, Christine. 2015. Radio and the Gendered Soundscape. Women and Broadcasting in Argentina and Uruguay, 1930–1950. New York: Cambridge University Press.
  • Epstein, Jean. 1981. “On certain characteristics of photogénie”. Afterimage 10: 20-23.
  • Epstein, Jean. 1981. “Bonjour cinema and other writings.” [Translated from French by T. Milne] Afterimage 10: 9-38.
  • Fernández Santiago, Manuel. 1995. “Unha aproximación á consideración social dos inmigrantes galegos en Arxentina.” Grial 125: 95-114.
  • Gaggero, Jorge. 2004. Cama adentro /Live-in Made (AKA Señora Beba). Aqua Films.
  • Gramsci, Antonio. 1999. Cuadernos de la cárcel. Tomo 2. México D.F.: Biblioteca Era.
  • Levin, Harry. 1987. Playboys and Killjoys. An Essay on the Theory and Practice of Comedy. New York: Oxford University Press.
  • Lojo, María Rosa. 2008. “Los gallegos en a literatura argentina. Autobiografías y memorias.” In Los “Gallegos” en el imaginario argentina. Literatura, sainete, prensa, edited by M.R. Lojo, M. Guidotti de Sánchez and R. Farias, 207-277. A Coruña: Fundación Pedro Barrié de la Maza.
  • Martel, Lucrecia. 2001. La ciénaga. Lita Stantic Producciones, Argentina.
  • Moya, José. 1998. Cousins and strangers. Spanish Immigrants in Buenos Aires, 1850-1930. Berkeley: California University Press. https://doi.org/10.3138/cjh.34.1.145
  • Nicoll, Allardice. 1977. El mundo de Arlequín. Estudio crítico de la Commedia dell’Arte. Barcelona: Barral.
  • Núñez Seixas, Xosé Manuel. 2002. O Inmigrante imaxinario: estereotipos, representacións e identidades dos galegos na Arxentina (1880-1940). Santiago de Compostela: USC. Servizo de Publicacións e Intercambio Científico. https://doi.org/10.14198/pasado2004.3.15-6
  • Pereira, Paola Bibiana. 2007. “Cartas sin respuesta: intervenciones de gallegos a propósito de Cándida de Niní Marshall.” In VII Congreso Nacional and II Congreso Internacional de la Asociación Argentina de Semiótica. Argentina: Rosario, 7-10 November.
  • Pérez-Prado, Antonio. 1993. “Imaxes da discriminación.” Grial 31 (118): 212-221.
  • Rancière, Jean. 2005. La fábula cinematográfica. Reflexiones sobre la ficción en el cine. Barcelona: Paidós.
  • Rudlin, John, and Olly Crick. 2001. Commedia dell’arte. A Handbook for Troupes. LondonNew York: Routledge.
  • Saraceni, Julio. 1964. Cleopatra era Cándida. Argentina: Argentina Sono Film S.A.C.I.
  • Sempere, Isabel. 2002. “Niní Marshall o la imagen de la gallega en el cine argentino.” In Universitas. Homenaje a Antonio Erias Roel, edited by C. Fernández Cortizo, D.L. González Lopo and E. Martínez Rodríguez, Tomo 2. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, Servicio de Publicacións e Intercambio Científico.