Santo Tomé de Tórdea (Castroverde, Lugo). Análisis arqueológico de una iglesia de origen altomedieval

  1. Sánchez Pardo, José Carlos 1
  2. Blanco Rotea, Rebeca 1
  1. 1 Universidade de Santiago de Compostela
    info

    Universidade de Santiago de Compostela

    Santiago de Compostela, España

    ROR https://ror.org/030eybx10

Revista:
Gallaecia: revista de arqueoloxía e antigüidade

ISSN: 0211-8653

Ano de publicación: 2018

Número: 37

Páxinas: 103-126

Tipo: Artigo

DOI: 10.15304/GALL.37.5185 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Outras publicacións en: Gallaecia: revista de arqueoloxía e antigüidade

Resumo

The bond and the various reused elements in the walls and surroundings of Santo Tomé de Tórdea parish church reflect a long and rich constructive evolution. However, despite its historical and archaeological importance, this building has barely been studied to date. In this article we present the results of an archaeological work of survey and quick stratigraphic analysis (“lettura veloce”) of this church. Our study reveals that the church still preserves standing remains of an early medieval phase from the beginning of the tenth century AD. This phase was followed by different reforms: one before the sixteenth century, another in the sixteenth century, another one at the beginning of the eighteenth century and finally a series of reforms in contemporary times.

Referencias bibliográficas

  • ARIAS VILAS, F., (1998) “A propósito das estelas discoideas de Castillós (Pantón)”, Croa, 8, 40-41.
  • BROGIOLO, G. P. (1988). Archeologia dell’edilizia storica, Como.
  • CABALLERO ZOREDA, L. (1995). “Método para el análisis estratigráfico de construcciones históricas o “lectura de paramentos””, Informes de la Construcción, 453, pp. 37–46. DOI: https://doi. org/10.3989/ic.1995.v46.i435.1096
  • CABALLERO ZOREDA, L. (1996). “El análisis estratigráfico de construcciones históricas”. En L. Caballero Zoreda; C. Escribano Velasco (Eds). Arqueología de la Arquitectura. El método arqueológico aplicado al proceso de estudio y de intervención en edificios históricos. Salamanca, pp. 55–74.
  • CABALLERO, L.; ARCE, F.; UTRERO, M. A., (2003). “San Esteban de Atán (Lugo). Un ejemplo de iglesia que no es lo que parece”. Arqueología de la Arquitectura, 2, 63-68. DOI: https://doi. org/10.3989/arq.arqt.2003.25
  • CABARCOS FERNÁNDEZ, I., (2006-2008). “Ménsulas e canzorros medievais no museo provincial de Lugo”, Boletín do Museo Provincial de Lugo, 13, 235-252.
  • CAÑIZARES DEL REY, V. (2012), Colección Diplomática (569-1463), ed. de Manuel Rodríguez Sánchez y Oscar González Murado, Lugo.
  • DELGADO GÓMEZ, J., (1996-2006). El románico de Lugo y su provincia, A Coruña.
  • EGUILETA FRANCO, J. M.; SERRULLA RECH, F.; XUSTO RODRÍGUEZ, M., (1992). “Resultados de los sondeos arqueológicos en las necrópolis medievales de Manín (San Salvador de Manín, Lobios, Ourense)”, Boletín Auriense, XXII, 33-71.
  • MAÑANA-BORRAZÁS, P.; BLANCO-ROTEA, R.; SÁNCHEZ-PARDO, J. C., (2016), “Fast 3D recording techniques: a low-cost method for the documentation and analyisis of scattered architectural elements as part of the EMCHAHE project”, En H. Kamermans, W. de Neef, C. Piccoli, A. G. Posluschny, R. Scopigno (eds). The three dimensions of Archaeology, Oxford, pp. 99-110.
  • RODRÍGUEZ COLMENERO, A., (2005). “Arte y civilización en la Gallaecia romana”, En VVAA (eds), Arte e Cultura de Galicia e Norte de Portugal. Arqueoloxía I, Vigo, pp. 9-47.
  • RODRÍGUEZ COLMENERO, A.; FERRER SIERRA, S.; ÁLVAREZ ASOREY, R., (2004). Miliarios e outras inscricións viarias romanas do Noroeste Hispánico (Conventos Bracarense, Lucense e Asturicense), Santiago de Compostela.
  • SÁNCHEZ ZUFIAURRE, L., (2007). Técnicas constructivas medievales. Nuevos documentos arqueológicos para el estudio de la Alta Edad Media en Álava, Vitoria.
  • SÁNCHEZ-PARDO, J. C.; BLANCO-ROTEA, R.; SANJURJO-SÁNCHEZ, J.; GONZÁLEZ-GARCÍA, A. C. (2018). “Cronotipología y datación absoluta de iglesias altomedievales en Galicia. Primeros resultados del proyecto EMCHAHE”, Hortus Artium Medievalium 24, 90-104. doi: https://doi.org/10.1484/J.HAM.5.115940
  • SÁNCHEZ-PARDO, J.C., BLANCO-ROTEA, R. (2014). “Early Medieval Churches. History, Archeology and Heritage (2013-2017). Marie Curie EMCHAHE project”, The European Archaeologist (TEA), 42, pp. 83–85.
  • SÁNCHEZ-PARDO, J. C.; BLANCO-ROTEA, R.; SANJURJO-SÁNCHEZ, J. (2017). “Tres arquitecturas altomedievales ourensanas: Santa Eufemia de Ambía, San Xés de Francelos y San Martiño de Pazó”. Arqueología de la Arquitectura, 17: e062, DOI: https://doi.org/10.3989/arq.arqt.2017.017
  • SASTRE DE DIEGO, I., (2009). El altar en la arquitectura cristiana hispánica. Siglos V-X. Estudio arqueológico. Tesis doctoral inédita, Madrid.
  • VALIÑAS SAMPEDRO, E. (1983), Inventario artístico de Lugo y su provincia. Tomo VI, Madrid.