Desigualdade e pobreza en Galicia nos anos 2007 e 2010como se distribúen os efectos da crise?

  1. Corbelle Cacabelos, Fernando
  2. Troitiño Cobas, Anxela
Revista:
Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

ISSN: 1132-2799

Ano de publicación: 2013

Título do exemplar: Economía da desigualdade

Volume: 22

Número: 2

Páxinas: 167-200

Tipo: Artigo

DOI: 10.15304/RGE.22.EXTRA.1406 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Outras publicacións en: Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

Resumo

O obxectivo deste traballo é analizar os efectos que a actual crise económica está producindo sobre a distribución da renda en Galicia. Utilizamos tres variables clave: i) o ingreso dispoñible equivalente; ii) o ingreso dispoñible equivalente excluíndo as prestacións por desemprego, co obxecto de medir o efecto de tales prestacións; iii) o ingreso dispoñible equivalente incluíndo o aluguer imputado. Seleccionamos índices de desigualdade e pobreza de boas propiedades (Gini, Atkinson, Theil, FGT) e, tomando como base os microdatos da Enquisa de Condicións de Vida (ECV) do Instituto Galego de Estatística (IGE), calculamos os niveis de desigualdade e pobreza e a súa variación entre os anos 2007 e 2010. Os resultados mostran que a poboación con menores ingresos diminúe a súa participación na renda total, o que nos indica que a crise está afectando máis aos máis pobres. Os índices de desigualdade e pobreza aumentan en xeral, e con máis intensidade ao excluír as prestacións por desemprego. A crise está modificando o mapa de pobreza en Galicia, desprazándoo das áreas interiores máis avellentadas (con pensións que actúan como escudo antipobreza) ás atlánticas con poboación máis nova e máis afectada polo desemprego.

Referencias bibliográficas

  • ADIEGO, M.; AYALA, L. (2012): Los cambios en la estructura de la desigualdad en España: ¿Qué nos dice la EPF? (Papeles de Trabajo del Instituto de Estudios Fiscales. Serie Economía, 2). Madrid: Instituto de Estudios Fiscales. (30 de outubro de 2012). <http://dialnet.unirioja. es/servlet/articulo?codigo=3998764>.
  • ATKINSON, A.B. (1970): “On the Measurement of Inequality”, Journal of Economic Theory, 2, pp. 244-263.
  • ATKINSON, A.B.; PIKETTY, T.; SÁEZ, E. (2011): “Top Incomes in the Long Run of History”, Journal of Economic Literature, 49 (1), pp. 3-71.
  • AYALA, L. (2012): “Los indicadores sociales”, en Comité Técnico de la Fundación FOESA [coord.]: Exclusión y desarrollo social. Análisis y perspectivas 2012, pp. 5-22. Madrid: Fundación FOESSA. (20 de maio de 2013). <http://www.caritas.es/publicaciones_compra .aspx?Id=4314&Diocesis=1&Idioma=1>.
  • BONESMO FREDRIKSEN, K. (2012): Income Inequality in the European Union. (ECO/WKP (2012) 29). París: Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (15 de outubro de 2012). <http://dx.doi.org/10.1787/5k9bdt47q5zt-en>.
  • BORDO, M.D.; MEISSNER, C.M. (2011): “Do Financial Crises Always Raise Inequality? Some Evidence from History”, JIMF 4th Annual Conference at UC Santa Cruz. Santa Cruz, CA: Santa Cruz Institute for Internacional Economics (SCIIE). (15 de outubro de 2012). <http://sciie.ucsc.edu/JIMF4/Revised_Bordo_Meissner.pdf>.
  • CANTÓ, O. (2010): “El impacto de la crisis económica sobre los hogares más desfavorecidos”, Revista Española del Tercer Secto, 15, pp. 67-89. (10 de setembro de 2012). <http: //www.fundacionluisvives.org/rets/15/articulos/53468/index.html>.
  • DUCLOS, J.Y.; ARAAR, A.; FORTIN, C. (2004): “DAD: A Software for Distributive Analysis/Analyse Distributive”, MIMAP Programme. Québec: International Development Research Centre, Government of Canada, and CIRPÉE, Université Laval. <http://dad.ecn. ulaval.ca/>.
  • ESPAÑA. MINISTERIO DE EMPLEO Y SEGURIDAD SOCIAL. INSTITUTO NACIONAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL: <http://www.seg-social.es/Internet_1/Estadistica/Est/Pensiones_y_pensionistas/Series_ de_Pensiones_en_vigor_y_Pensionistas/index.htm>.
  • FOSTER, J.E. (1985): “Inequality Measurement”, Proceedings of Symposia in Applied Mathematics, 33, pp. 31-68. Providence, RI: American Mathematical Society.
  • FOSTER, J.E.; GREER, J.; THORBECKE, E. (1984): “A Class of Descomposable Poverty Measures”, Econometrica, 52 (3), pp. 761-766.
  • GEORGOPOULOS, D.; PAPADOGONAS, T.; SFAKIANAKIS, G. (2012): “Factors Related to the Depth of the Latest Crisis for EU-27 Countries: The Key Role of Relative Inequality/Poverty”, Economic Letters, 116 (3), pp. 308-311.
  • GRADÍN, C.; DEL RIO, C.; CANTÓ, O. (2006): La distribución de la renta en Galicia. Análisis territorial de la desigualdad y la pobreza. Vigo: CIEF.
  • INSTITUTO GALEGO DE ESTATÍSTICA: Contas económicas de Galicia. Santiago de Compostela: IGE. (20 de outubro de 2012). <http://www.ige.eu/>.
  • INSTITUTO GALEGO DE ESTATÍSTICA: Enquisa de Condicións de Vida. Santiago de Compostela: IGE. (20 de setembro de 2012). <http://www.ige.eu/>.
  • INSTITUTO GALEGO DE ESTATÍSTICA: Enquisa de Poboación Activa (EPA). Santiago de Compostela: IGE. (20 de outubro de 2012). <http://www.ige.eu/>.
  • INSTITUTO GALEGO DE ESTATÍSTICA: Padrón municipal de habitantes e Nomenclátor. Santiago de Compostela: IGE. (20 de outubro de 2012). <http://www.ige.eu/>.
  • INSTITUTO NACIONAL DE ESTADÍSTICA: Encuesta de Condiciones de Vida. Madrid: INE. (10 de decembro de 2012). <http://www.ine.es/>.
  • INSTITUTO NACIONAL DE ESTADÍSTICA: Índice de Precios de Consumo. Madrid: INE. (10 de decembro de 2012). <http://www.ine.es/>.
  • JENKINS, S.P.; BRANDOLINI, A.; MICKLEWRIGHT, J.; NOLAN, B. (2011): “The Great Recession and the Distribution of Household Income”, XIII European Conference of the Fondazione Rodolfo Debenedetti. Palermo. (15 de setembro de 2012). <http://www.frdb.org/upload/file/ report_1_palermo.pdf>.
  • MORALES, J.M.; TORRES, J. (2012): “La medición de la pobreza y la exclusión social en la Unión Europea”, Revista Española del Tercer Sector, 22, (septiembre-diciembre). (20 de maio de 2013). <http://www.fundacionluisvives.org/rets/22/articulos/96859/index. html>.
  • RUIZ-CASTILLO, J. (2007): La medición de la desigualdad de la renta: una revisión de la literatura. (Documentos de trabajo, 07-02. Serie de Economía 01). Madrid: Universidad Carlos III de Madrid. (20 de maio de 2013). <http://hdl.handle.net/10016/617>.
  • SEN, A. (1992): Inequality Reexamined. Oxford: Clarendon Press.
  • SHORROCKS, A.F. (1980): “The Class of Additively Decomposable Inequality Measures”, Econometrica, 48 (3), pp. 613-625.
  • STIGLITZ, J.E. (2012): El precio de la desigualdad. 2ª ed. Madrid: Taurus.
  • THEIL, H. (1967): Economics and Information Theory. Amsterdam: North-Holland.
  • TROITIÑO, A. (2001): “Incidencia de la ocultación de ingresos de la EPF sobre los niveles regionales de desigualdad relativa y bienestar-renta”, Estudios de Economía Aplicada, 19, pp. 189-210.