Desigualdade e pobreza en Galicia nos anos 2007 e 2010como se distribúen os efectos da crise?

  1. Corbelle Cacabelos, Fernando
  2. Troitiño Cobas, Anxela
Revista:
Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

ISSN: 1132-2799

Año de publicación: 2013

Título del ejemplar: Economía da desigualdade

Volumen: 22

Número: 2

Páginas: 167-200

Tipo: Artículo

DOI: 10.15304/RGE.22.EXTRA.1406 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Otras publicaciones en: Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

Resumen

El objetivo de este trabajo es analizar los efectos que la actual crisis económica está produciendo sobre la distribución de la renta en Galicia. Utilizamos tres variables clave: i) el ingreso disponible equivalente; ii) el ingreso disponible equivalente excluyendo las prestaciones por desempleo, con el objeto de medir el efecto de tales prestaciones; iii) el ingreso disponible equivalente incluyendo el alquiler imputado. Seleccionamos índices de desigualdad y pobreza de buenas propiedades (Gini, Atkinson, Theil, FGT) y, tomando como base los microdatos de la Enquisa de Condicións de Vida (ECV) del Instituto Galego de Estatística (IGE), calculamos los niveles de desigualdad y pobreza y su variación entre los años 2007 y 2010. Los resultados muestran que la población con menores ingresos disminuye su participación en la renta total, lo que nos indica que la crisis está afectando más a los más pobres. Los índices de desigualdad y pobreza aumentan en general, y con más intensidad al excluir las prestaciones por desempleo. La crisis está modificando el mapa de pobreza en Galicia, desplazándolo de las áreas interiores más envejecidas (con pensiones que actúan como escudo antipobreza) a las atlánticas con población más joven y más afectada por el desempleo.

Referencias bibliográficas

  • ADIEGO, M.; AYALA, L. (2012): Los cambios en la estructura de la desigualdad en España: ¿Qué nos dice la EPF? (Papeles de Trabajo del Instituto de Estudios Fiscales. Serie Economía, 2). Madrid: Instituto de Estudios Fiscales. (30 de outubro de 2012). <http://dialnet.unirioja. es/servlet/articulo?codigo=3998764>.
  • ATKINSON, A.B. (1970): “On the Measurement of Inequality”, Journal of Economic Theory, 2, pp. 244-263.
  • ATKINSON, A.B.; PIKETTY, T.; SÁEZ, E. (2011): “Top Incomes in the Long Run of History”, Journal of Economic Literature, 49 (1), pp. 3-71.
  • AYALA, L. (2012): “Los indicadores sociales”, en Comité Técnico de la Fundación FOESA [coord.]: Exclusión y desarrollo social. Análisis y perspectivas 2012, pp. 5-22. Madrid: Fundación FOESSA. (20 de maio de 2013). <http://www.caritas.es/publicaciones_compra .aspx?Id=4314&Diocesis=1&Idioma=1>.
  • BONESMO FREDRIKSEN, K. (2012): Income Inequality in the European Union. (ECO/WKP (2012) 29). París: Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (15 de outubro de 2012). <http://dx.doi.org/10.1787/5k9bdt47q5zt-en>.
  • BORDO, M.D.; MEISSNER, C.M. (2011): “Do Financial Crises Always Raise Inequality? Some Evidence from History”, JIMF 4th Annual Conference at UC Santa Cruz. Santa Cruz, CA: Santa Cruz Institute for Internacional Economics (SCIIE). (15 de outubro de 2012). <http://sciie.ucsc.edu/JIMF4/Revised_Bordo_Meissner.pdf>.
  • CANTÓ, O. (2010): “El impacto de la crisis económica sobre los hogares más desfavorecidos”, Revista Española del Tercer Secto, 15, pp. 67-89. (10 de setembro de 2012). <http: //www.fundacionluisvives.org/rets/15/articulos/53468/index.html>.
  • DUCLOS, J.Y.; ARAAR, A.; FORTIN, C. (2004): “DAD: A Software for Distributive Analysis/Analyse Distributive”, MIMAP Programme. Québec: International Development Research Centre, Government of Canada, and CIRPÉE, Université Laval. <http://dad.ecn. ulaval.ca/>.
  • ESPAÑA. MINISTERIO DE EMPLEO Y SEGURIDAD SOCIAL. INSTITUTO NACIONAL DE LA SEGURIDAD SOCIAL: <http://www.seg-social.es/Internet_1/Estadistica/Est/Pensiones_y_pensionistas/Series_ de_Pensiones_en_vigor_y_Pensionistas/index.htm>.
  • FOSTER, J.E. (1985): “Inequality Measurement”, Proceedings of Symposia in Applied Mathematics, 33, pp. 31-68. Providence, RI: American Mathematical Society.
  • FOSTER, J.E.; GREER, J.; THORBECKE, E. (1984): “A Class of Descomposable Poverty Measures”, Econometrica, 52 (3), pp. 761-766.
  • GEORGOPOULOS, D.; PAPADOGONAS, T.; SFAKIANAKIS, G. (2012): “Factors Related to the Depth of the Latest Crisis for EU-27 Countries: The Key Role of Relative Inequality/Poverty”, Economic Letters, 116 (3), pp. 308-311.
  • GRADÍN, C.; DEL RIO, C.; CANTÓ, O. (2006): La distribución de la renta en Galicia. Análisis territorial de la desigualdad y la pobreza. Vigo: CIEF.
  • INSTITUTO GALEGO DE ESTATÍSTICA: Contas económicas de Galicia. Santiago de Compostela: IGE. (20 de outubro de 2012). <http://www.ige.eu/>.
  • INSTITUTO GALEGO DE ESTATÍSTICA: Enquisa de Condicións de Vida. Santiago de Compostela: IGE. (20 de setembro de 2012). <http://www.ige.eu/>.
  • INSTITUTO GALEGO DE ESTATÍSTICA: Enquisa de Poboación Activa (EPA). Santiago de Compostela: IGE. (20 de outubro de 2012). <http://www.ige.eu/>.
  • INSTITUTO GALEGO DE ESTATÍSTICA: Padrón municipal de habitantes e Nomenclátor. Santiago de Compostela: IGE. (20 de outubro de 2012). <http://www.ige.eu/>.
  • INSTITUTO NACIONAL DE ESTADÍSTICA: Encuesta de Condiciones de Vida. Madrid: INE. (10 de decembro de 2012). <http://www.ine.es/>.
  • INSTITUTO NACIONAL DE ESTADÍSTICA: Índice de Precios de Consumo. Madrid: INE. (10 de decembro de 2012). <http://www.ine.es/>.
  • JENKINS, S.P.; BRANDOLINI, A.; MICKLEWRIGHT, J.; NOLAN, B. (2011): “The Great Recession and the Distribution of Household Income”, XIII European Conference of the Fondazione Rodolfo Debenedetti. Palermo. (15 de setembro de 2012). <http://www.frdb.org/upload/file/ report_1_palermo.pdf>.
  • MORALES, J.M.; TORRES, J. (2012): “La medición de la pobreza y la exclusión social en la Unión Europea”, Revista Española del Tercer Sector, 22, (septiembre-diciembre). (20 de maio de 2013). <http://www.fundacionluisvives.org/rets/22/articulos/96859/index. html>.
  • RUIZ-CASTILLO, J. (2007): La medición de la desigualdad de la renta: una revisión de la literatura. (Documentos de trabajo, 07-02. Serie de Economía 01). Madrid: Universidad Carlos III de Madrid. (20 de maio de 2013). <http://hdl.handle.net/10016/617>.
  • SEN, A. (1992): Inequality Reexamined. Oxford: Clarendon Press.
  • SHORROCKS, A.F. (1980): “The Class of Additively Decomposable Inequality Measures”, Econometrica, 48 (3), pp. 613-625.
  • STIGLITZ, J.E. (2012): El precio de la desigualdad. 2ª ed. Madrid: Taurus.
  • THEIL, H. (1967): Economics and Information Theory. Amsterdam: North-Holland.
  • TROITIÑO, A. (2001): “Incidencia de la ocultación de ingresos de la EPF sobre los niveles regionales de desigualdad relativa y bienestar-renta”, Estudios de Economía Aplicada, 19, pp. 189-210.