A bruxa e a meigaSincretismo de dúas realidades no s. XVII. As confesións dunha «bruxa» de Pazos de Arenteiro baixo tormento

  1. Rodrigo Pousa Diéguez 1
  1. 1 Universidade de Vigo
    info

    Universidade de Vigo

    Vigo, España

    ROR https://ror.org/05rdf8595

Revista:
Murguía: revista galega de historia

ISSN: 1696-9197

Ano de publicación: 2022

Número: 45-46

Páxinas: 27-56

Tipo: Artigo

Outras publicacións en: Murguía: revista galega de historia

Resumo

As prácticas relixiosas non ortodoxas en moitos casos vencelladas ao curandeirismo xogaron un papel fundamental na sociedade galega da Idade Moderna. Cabe distinguir dous conceptos autóctonas populares: a de meiga e a de curandeira, ás que no século XVII se une a da bruxa, de orixe esóxena e de ámbito culto. O contexto de crise de subsistencia en combinación coas relacións entre a veciñanza favoreceron a identificación da idea da bruxa coa da meiga producindo consecuencias irreparábeis. Neste artigo ofrecemos un exemplo galego de converxencia de ambas ideas, que, combinadas coas relacións veciñais, remataron co procesamento de varias mulleres da xurisdición de Pazos de Arenteiro e Corneira.

Referencias bibliográficas

  • BLANCO PARDO, JOSÉ MANUEL (1993): Medicina popular en el municipio de Begonte, Lugo, Deputación Provincial de Lugo.
  • BLANCO PARDO, JOSÉ MANUEL (2007): «Algunhas consideracións sobre a menciña popular na provincia de Lugo. As curacións por medio de ensalmos», Croa. Boletín da Asociación de Amigos do Museo do Castro de Viladonga, 17, pp. 66-79.
  • BRAVO VALOR, DIEGO (2021): La profesión de las meigas: La brujería a la luz de los documentos inéditos de la Inquisición, Oporto: Cydonia.
  • FREIRE, PILAR (2006): Menciñeiros, saludadores e compoñedores. Los sanadores en la medicina popular de Galicia, A Coruña: Radio Voz.
  • HOWE, KATHERINE (2016): El libro e las brujas: casos de brujería en Inglaterra y en las colonias norteamericanas (1582-1813), Barcelona: Alba.
  • IRISARRI, ÁNGELES, (2011): La meiga, Valladolid: Bestselia.
  • LIS QUIBÉN, VICTOR (1980): La medicina popular en Galicia, Madrid: Akal.
  • LISÓN TOLOSANA, CARMELO (2004): Brujería, estructura social y simbolismo en Galicia, Madrid: Akal.
  • MORGADO GARCÍA, ARTURO (1999): Demonios, magos y brujas en la España Moderna, Cádiz: Universidad de Cádiz.
  • PÉREZ HERVADA, EDUARDO (1984): Curanderismo en Galicia, Lugo: Alvarellos.
  • POUSA DIÉGUEZ, RODRIGO (2021): «Mujeres en los márgenes: curanderas y brujas en la Galicia del siglo XVII», Identidades, segregación y vulnerabilidad ¿Hacia la construcción de sociedades inclusivas? Un reto pluridisciplinar, Madrid: Dykinson, pp. 136-161.
  • RODRÍGUEZ LÓPEZ, JESÚS (1989): Tradiciones, mitos, creencias y curanderismo en Medicina popular de Galicia, Lugo: Diputación Provincial de Lugo.
  • MARIÑO FERRO, XOSÉ RAMÓN (1985): La medicina popular interpretada, Vigo: Xerais.
  • CONTRERAS CONTRERAS, JAIME (1982): El Santo Oficio de la Inquisicón en Galicia: 1560-1700, Madrid: Akal.
  • LEVACK, BRIAN (1995): La caza de brujas en la Europa moderna, Madrid: Alianza.
  • SOOKE, ALAISTER (2017): «Where do witches come from?» [http:// www.bbc.com/culture/story/20140925-where-do-witches-come-from]
  • RODAL GONZÁLEZ, MANUEL (1992): «El afán de la justicia seglar por mostrar brujas en la villa de Cangas», Pontevedra. Revista de Estudos Provinciais, 8-9, pp. 197-230.
  • TAUSIET, MARÍA (2009): «La batalla del bien y el mal: Patrocinio de ángeles y combate de demonios», Hispania Sacra, 123, pp. 125-146.
  • TORQUEMADA SÁNCHEZ, MARÍA JESÚS (2010): «¡Esto es cosa de brujas!», Cuadernos de Historia del Derecho, 17, pp. 659-676.