Galician Dialect Classifications

  1. Xulio SOUSA 1
  1. 1 Universidade de Santiago de Compostela
    info

    Universidade de Santiago de Compostela

    Santiago de Compostela, España

    ROR https://ror.org/030eybx10

Journal:
Dialectologia

ISSN: 2013-2247

Year of publication: 2023

Issue: 11

Pages: 111-145

Type: Article

More publications in: Dialectologia

Abstract

This contribution offers an updated review of the classifications of the dialect varieties of Galician. Regional variation in the linguistic domain of Galician has been the subject of reflection since the 18th century. The scholar and writer Martín Sarmiento (1695-1772) pointed out the need to investigate Galician dialects in order to discover their richness and variation. However, scientific studies on dialect varieties were not undertaken until the mid-twentieth century. In this paper, we present the proposals for classifying dialects based on field data from the whole of the Galician domain. The review of this research helps us to understand the characteristics of the materials analysed, the methods used and the reliability of the results offered. The fundamental organisation of the varieties in vertical belts suggested by Zamora Vicente is confirmed by subsequent works, which are richer in the amount of data dealt with, although diverse in the methodology applied.

Bibliographic References

  • ÁLVAREZ, Rosario (2011) "A gramática galega no século XX. O contributo de Carvalho Calero", in Carlos C. Biscaínho Fernandes & Xosé M. Sánchez Rei (eds.), Ricardo Carvalho Calero: Ciencia, literatura e nación, A Coruña: Universidade da Coruña, 15–29.
  • ÁLVAREZ BLANCO, Rosario, Francisco DUBERT GARCÍA & Xulio SOUSA (2006) Aplicación da análise dialectométrica aos datos do Atlas Lingüístico Galego, in Rosario Álvarez Blanco, Francisco Dubert García & Xulio Sousa (eds.), Lingua e territorio, Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, 461-493.
  • ÁLVAREZ BLANCO, Rosario, Francisco FERNÁNDEZ REI & Xosé XOVE FERREIRO (1974-2000) "Galego", in Ramón Otero Pedrayo (ed.), Gran enciclopedia gallega, Santiago de Compostela: Gran Enciclopedia Gallega, 222-255.
  • ÁLVAREZ PÉREZ, Xosé A. (2013) "A fronteira entre galego e portugués. A perspectiva portuguesa", in Eva Gugenberger, Henrique Monteagudo & Gabriel Rei Doval (eds.), Contacto de linguas, hibrididade, cambio: Contextos, procesos e consecuencias, Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, 97-136.
  • CARBALLO CALERO, Ricardo (1966) Gramática elemental del gallego común, Vigo: Galaxia.
  • CARBALLO CALERO, Ricardo (1969) "Sobre os dialectos do galego", Grial, 23, 1-15.
  • CARBALLO CALERO, Ricardo (1978) "Sobre dialectoloxía do galego", Grial, 61, 348-353.
  • CARBALLO CALERO, Ricardo (1979) Gramática elemental del gallego común, 7ª ed., Vigo: Galaxia.
  • CINTRA, Luís F. L. (1971) "Nova proposta de classificação dos dialectos galego-portugueses", Boletim de Filologia, 22, 81-116.
  • DUBERT GARCÍA, Francisco (2011) "Developing a database for dialectometric studies: the ALGa phonetic data. Dialectometrical analysis of 230 working maps", Dialectologia et Geolinguistica, 6, 23-61.
  • DUBERT GARCÍA, Francisco (2021) "Lo que el ALPI le ofrecía a la lingüística gallega en 1962", Dialectologia (Special Issue 9), 39-67.
  • DUBERT GARCÍA, Francisco & Charlotte GALVES (2016) "Galician and Portuguese", in Adam Ledgeway & Martin Maiden (eds.), The Oxford Guide to the Romance languages, Oxford: Oxford University Press, 411-446.
  • FERNÁNDEZ REI, Francisco (1982) "Bloques e áreas lingüísticas do galego moderno", Grial, 77, 257-296.
  • FERNÁNDEZ REI, Francisco (1985) "Áreas lingüísticas do galego actual", in Aina Moll (ed.), Actes. XVI Congrés Internacional de Lingüística i Filología Romàniques (Palma de Mallorca, 1980), Palma de Mallorca: Moll, 485-498.
  • FERNÁNDEZ REI, Francisco (1987) "Aplicación da dialectoloxía na aprendizaxe do galego común", Grial 96, 131–150.
  • FERNÁNDEZ REI, Francisco (1990) Dialectoloxía da lingua galega, 3ª ed., Vigo: Xerais.
  • FERNÁNDEZ REI, Francisco (1994) "Areallinguistik / Áreas lingüísticas", in Günter Holtus, Michael Metzeltin & Christian Schmitt (eds.), Lexikon der Romanistischen Linguisti VI/2. Galegisch, Portugiesisch, Tübingen: Max Niemeyer Verlag, 98-110.
  • FERNÁNDEZ REI, Francisco (2008) "A contribución de Alonso Zamora Vicente", Revista de Filología Románica, 24, 13-27.
  • FRÍAS CONDE, Xavier (1997) "Sobre os bloques dialectais do galego: unha nova proposta", Revista de Filología Románica, 14, 241-256.
  • GARCÍA DE DIEGO, Vicente (1909 [1984]) Elementos de gramática histórica gallega: (fonéticamorfología), Santiago de Compostela: Secretariado de Publicacións da Universidade.
  • GARCÍA DE DIEGO, Vicente (1978) Dialectología española, 3ª ed., Madrid: Ediciones Cultura Hispánica del Centro Iberoamericano de Cooperación.
  • GARGALLO GIL, José E. (2021) "La fala de Xálima, encrucijada lingüística entre el ámbito gallegoportugués y el castellanoleonés (extremeño)", in Javier Giralt Latorre & Francho Nagore Laín (eds.), El "continuum" románico: La transición entre las lenguas románicas, la intercomprensión y las variedades lingüísticas de frontera, Zaragoza: Prensas de la Universidad de Zaragoza, 73-101.
  • GOEBL, Hans (2006) "Recent Advances in Salzburg Dialectometry", Literary and Linguistic Computing, 21(4), 411-435.
  • GOEBL, Hans (2023) "On the classification of dialects: from linguistic atlas to dialectometry ", Dialectologia. Special issue, 10, 19-68.
  • HICKEY, Raymond (2018) "Dialectology, Philology, and Historical Linguistics", in Charles Boberg, John A. Nerbonne & Dominic J. L. Watt (eds.), The handbook of Dialectology, Hoboken NJ: John Wiley & Sons Inc, 23-38.
  • INE (2021) Encuesta de características esenciales de la población y viviendas, Madrid: Instituto Nacional de Estadística.
  • MONTEAGUDO, Henrique (2017) Historia social da lingua galega, 2ª ed., Vigo: Galaxia.
  • OSSENKOP, Christina (2018) "Les frontières linguistiques dans l’ouest de la Péninsule ibérique", in Christina Ossenkop & Otto Winkelmann (eds.), Manuel des frontières linguistiques dans la Romania, Berlin/Boston: De Gruyter, 177-220.
  • PENSADO, José L. (1971-1972) "Fr. Martín Sarmiento. Discurso apologético por el arte de rastrear las etimologías de las lenguas vulgares: Edición y estudio crítico", Boletín de la Real Academia Gallega, 31, 5-95.
  • SACO Y ARCE, Juan Antonio (1868) Gramática gallega, Lugo: Imprenta de Soto Freire.
  • SÁNCHEZ REI, Xosé M. (2011) Lingua galega e variación dialectal, Bertamiráns: Laiovento.
  • SANTAMARINA, Antón (1982) "Dialectoloxía galega: historia e resultados", in Ramón Lorenzo & Dieter Kremer (eds.), Tradición, actualidade e futuro do galego. Actas do coloquio de Tréveris, Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 153-187.
  • SANTAMARINA, Antón (1997) "O Padre Sarmiento, precursor dos estudios románicos", in Consello da Cultura Galega (ed.), O Padre Sarmiento e o seu tempo (II), Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, 31-65.
  • SEGURA, Luísa (2013) "Variedades dialetais do português europeu", in Eduardo B. Paiva Raposo, Maria F. Bacelar do Nascimento, Maria A. Coelho da Mota, Luísa Segura & Amália Mendes (eds.), Gramática do português. Vol. 1, Coimbra: Fundação Calouste Gulbenkian, 85-142.
  • SOUSA, Xulio (2006) "Aproximación á análise dialectométrica das variedades xeolingüísticas galegas: un estudo comparativo", in Maria C. Rolão Bernardo & Helena Mateus Montenegro (eds.), Actas do I Encontro de Estudos Dialectológicos, Ponta Delgada: Instituto Cultural de Ponta Delgada, 345-362.
  • SOUSA, Xulio (2017) "Aggregate analysis of lexical variation in Galician", in Isabelle Buchstaller & Beat Siebenhaar (eds.), Language Variation European Perspectives VI, Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, 71-84.
  • SOUSA, Xulio (2020) "From Regional Dialects to the Standard: Measuring Linguistic Distance in Galician Varieties", Languages, 5(1), 4.
  • SOUSA, Xulio (2022) "El Atlas Lingüístico de la Península Ibérica y el gallego del siglo XX", in Isabel Molina Martos & Pilar García Mouton (eds.), Geolingüística en la península ibérica, Madrid: Consejo Superior de Investigaciones Cientificas, 55-70.
  • VALCÁRCEL RIVEIRO, Carlos (2011) "Lingua e territorio en Galicia", in María J. Piñeira Mantiñán & José M. Santos Solla (eds.), Xeografía de Galicia, Vigo: Xerais, 33-64.
  • ZAMORA VICENTE, Alonso (1953) "De geografía dialectal: "-ao", "-an" en gallego", Nueva Revista de Filología Hispánica, 7(1/2), 73-80.
  • ZAMORA VICENTE, Alonso (1986) Estudios de dialectología hispánica, Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.