Modernos e belixerantesEntretemento e pedagoxía no folletín literario de "Galicia Emigrante"

  1. García Martínez, Pablo 1
  1. 1 Humboldt Postdoc, Institut für Romanistik, Friedrich-Alexander Universität, Erlangen-Nürnberg
Revista:
Madrygal: Revista de estudios gallegos

ISSN: 1138-9664

Año de publicación: 2020

Título del ejemplar: "Esa luz redentora da noite”. Estudos ofrecidos a Xesús Alonso Montero. Carmen Mejía Ruiz (dir.), Ana Acuña Trabazo e Ricardo Pichel (eds.)

Número: 23

Páginas: 203-215

Tipo: Artículo

DOI: 10.5209/MADR.73620 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso abierto editor

Otras publicaciones en: Madrygal: Revista de estudios gallegos

Resumen

La investigación recogida en este artículo usa como como hilo conductor la narrativa publicada en el folletín literario de la revista Galicia Emigrante (1954-1959, 37 números), dirigida por el exiliado republicano Luís Seoane. En primer lugar, el texto ubica la narrativa breve publicada en la revista dentro de un proyecto de educación popular articulado en torno a esta publicación, al tiempo que sitúa este proyecto en el contexto de unas Guerras Frías culturales transatlánticas a las que no fue ajena la cultura orgánica al galleguismo, especialmente durante los años cincuenta. Desde dentro de este marco, el artículo analiza la literatura narrativa publicada en el folletín literario de Galicia Emigrante por autores como Antonio Baltar, Eduardo Blanco-Amor, Xosé Neira Vilas, Leopoldo Nóvoa, Xosé Núñez Búa, Xosé Ruibal o Ramón de Valenzuela. Más allá de poner en valor antecedentes de fórmulas narrativas que engendraron hitos definitorios de la narrativa en gallego de posguerra –como Non agardei por ninguén (1957) o A Esmorga (1959)–, el artículo procura una aportación a la historia intelectual gallega del mismo período, al visibilizar el proyecto fracasado de una tercera vía con la que los intelectuales de Galicia Emigrante procuraron, sin éxito, incidir en los debates sobre el futuro del nacionalismo gallego que resistía –ya fuera en el exilio o en la clandestinidad– al franquismo.

Referencias bibliográficas

  • Alonso Montero, Xesús (1994): As palabras no exilio: biografía intelectual de Luís Seoane. Vigo: Xerais.
  • Alonso Nogueira, Alejandro (2009): “Blanco Amor e a constitución do campo literario galego durante os anos de Galaxia”, Grial 184, pp. 28-35.
  • Alvajar, César (1954): “Filosofía de la saudade”, Cuadernos del Congreso por la libertad de la cultura 6, pp. 107-108.
  • Amat, Jordi (2016): La primavera de Múnich. Esperanza y fracaso de una transición democrática. Barcelona: Tusquets.
  • Ardis, Ann (2008): “Staging the Public Sphere: Magazine Dialogism and the Prosthetics of Authorship at the Turn of the Twentieth Century”, Transatlantic Print Culture, 1880-1940. London: Palgrave Macmillan, pp. 30-47.
  • Ardis, Ann (2015): “Modernist Print Culture”, American Literary History 27/4, pp. 813-819.
  • Baltar, Antonio (Luís Estévez) (1955a): “Festa e transmutazón nos Andes”, Galicia Emigrante 8. pp. 12-13.
  • Baltar, Antonio (1955b): “Táboas pra un cadaleito”, Galicia Emigrante 12, p. 19.
  • Blanco-Amor, Eduardo (1954): “Proloquio”, en Ben-Cho-Shey, Andrómenas: contos para o pobo. Vigo: Monterrei, pp. 9-14.
  • Blanco-Amor, Eduardo (1955a): “A medrosa Blandina”, Galicia Emigrante 11, pp. 13-14.
  • Blanco-Amor, Eduardo (1955b): “A tía lambida”, Galicia Emigrante 13, pp. 14-16.
  • Blanco-Amor, Eduardo (1955c): “A lebre das ánimas”, Galicia Emigrante 16, pp. 22-24.
  • Brooker, Peter e Andrew Thacker (eds.) (2013): The Oxford Critical and Cultural History of Modernist Magazines. Oxford / New York: Oxford University Press.
  • Bulson, Eric (2016): Little Magazine, World Form. New York: Columbia University Press.
  • Capelán Rey, Antón (2010): Luís Seoane en Compostela e outros ensaios. Compostela: Laiovento.
  • Chartier, Roger (1994): Libros, lecturas y lectores en la Edad Moderna. Madrid: Alianza Editorial.
  • Consello da Cultura Galega (2001): Repertorio biobibliográfico do exilio galego: Unha primeira achega. Compostela: Consello da Cultura Galega.
  • Consello da Cultura Galega (2006): 1856 – Banquete de Conxo – 1956: Primeiro Congreso da Emigración Galega, feito desde o 24 ao 31 de xulio de 1956 en Buenos Aries. Actas, edición facsimilar. Compostela: Consello da Cultura Galega.
  • Fernán Vello, Miguel Anxo e Francisco Pillado (1989) A nación incesante. Conversas con Xosé Manuel Beiras. Compostela: Sotelo Blanco.
  • Franco Grande, Xosé Luís (1985): Os anos escuros. Vigo: Xerais.
  • Franco Grande, Xosé Luís (2004): Os anos escuros. A resistencia cultural dunha xeración. Vigo: Galaxia.
  • Galicia Emigrante (1955): “Entrevistas de la audición radial de ‘Galicia Emigrante’”, Galicia Emigrante 12, pp. 23-24.
  • Galicia Emigrante (1956a): “AGUEA”, Galicia Emigrante 22, pp. 1-2.
  • Galicia Emigrante (1956b): “Cursos de A.G.U.E.A”, Galicia Emigrante 23, pp. 1-2.
  • Glondys, Olga (2012): La guerra fría cultural y el exilio republicano español: “Cuadernos del Congreso por la Libertad de la Cultura”, (1953-1965). Madrid: CSIC.
  • Gramsci, Antonio (1977): Cultura y literatura. Barcelona: Península.
  • Hammill, Faye e Mark Hussey (2016): Modernism’s Print Cultures. London: Bloomsbury
  • Maside, Carlos (2015): Correspondencia [1928-1958]. Compostela: Alvarellos.
  • Neira Vilas, Xosé (1957): “A volta”, Galicia Emigrante 26, pp. 23-24.
  • Neira Vilas, Xosé (1958): “O castigo”, Galicia Emigrante 34, pp. 23-24.
  • Nóvoa, Leopoldo (1954): “O pantasma fuxido”, Galicia Emigrante 3, pp. 16-17.
  • Núñez Búa, Xosé (1954): “Un libro gallego”, Galicia Emigrante 3, pp. 24-25
  • Núñez Búa, Xosé (1955): “O abade Don Uxío”, Galicia Emigrante 12, pp. 18-19.
  • Núñez Búa, Xosé (1957): “O asobio de melro”, Galicia Emigrante 28, p. 22.
  • Núñez Búa, Xosé (1958): “Antón Ribeiro”, Galicia Emigrante 33, pp. 22-23.
  • Palmás, Ricardo (1995): “Rafael Dieste e as súas clases na AGUEA”, en A. Casas (ed.), Tentativas sobre Dieste. Compostela: Sotelo Blanco, pp. 109-116.
  • Piñeiro, Ramón (1951): “Siñificado metafísico da saudade”, en VV.AA., Presencia de Galicia. Vigo: Grial (Galaxia), pp. 5-25.
  • Piñeiro, Ramón (1989): “Heidegger na cultura galega”, Grial 103, pp. 384-389.
  • Piñeiro Otero, Teresa e María de la Encina García Cofrades (2016): “Recordando a Maruja Boga. La voz de la emigración gallega en la radiofonía argentina”, Historia y Comunicación Social 21/2, pp. 541-563.
  • Romano, Eduardo (1985): “¿Existió el ‘escritor’ de radioteatro?”, en A. Ford, J. B. Rivera e E. Romano, Medios de comunicación y cultura popular. Buenos Aires: Legasa, pp. 53-64.
  • Ruibal, Xosé (1956): “Tolitates”, Galicia Emigrante 25, pp. 25-26.
  • Ruiz de Ojeda, Victoria A. (1994): Entrevistas con E. Blanco-Amor. Vigo: Nigra.
  • Sarlo, Beatriz (1991): “Literatura e historia”, Boletín de historia social europea 3, pp. 25-34.
  • Seoane, Luís (1954): “Nuestra audición”, Galicia Emigrante 5, p. 0.
  • Seoane, Luís (1957): “El exiliado y el perro”, Galicia Emigrante 28, p. 0.
  • Seoane, Luís (1989): Escolma de textos da audición radial de Luis Seone. Sada: Ediciós do Castro.
  • Valenzuela, Ramón (1956a): “O ciclón”, Galicia Emigrante 17, pp. 22-23.
  • Valenzuela, Ramón (1956b): “Pepe de Bramil”, Galicia Emigrante 24, pp. 23-24.
  • Vilanova, Alberto (1966): Los gallegos en la Argentina. Buenos Aires: Ediciones Galicia.
  • Villares Paz, Ramón (2017): “O Consello de Galiza na estratexia dos exilios ibéricos, 1939-1950”, en X. M. Núñez Seixas e R. Villares Paz (eds.), Os exilios ibéricos: Unha ollada comparada nos 70 anos da fundación do Consello de Galiza. Compostela: Consello da Cultura, pp. 15-93.
  • White, Eric (2013): Transatlantic Avant-Gardes: Little Magazines and Localist Modernism. Edinburgh: Edinburgh University Press
  • Williams, Raymond (2007): Politics of Modernism. Londres: Verso.