Xentrificación e comunidade artística en Lisboa

  1. Rodríguez González, Miguel Anxo 1
  2. Lestegás, Iago 1
  1. 1 Universidade de Santiago de Compostela
    info

    Universidade de Santiago de Compostela

    Santiago de Compostela, España

    ROR https://ror.org/030eybx10

Revista:
Quintana: revista de estudios do Departamento de Historia da Arte

ISSN: 1579-7414

Ano de publicación: 2018

Número: 17

Páxinas: 337-353

Tipo: Artigo

DOI: 10.15304/QUI.17.5161 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso aberto editor

Outras publicacións en: Quintana: revista de estudios do Departamento de Historia da Arte

Resumo

A cidade de Lisboa está a experimentar un profundo e rápido proceso de transformación urbana que comezou inmediatamente despois da crise financeira de 2008. Estimulada por un boom turístico e unha forte inxección de capital inmobiliario transnacional, a rehabilitación urbana avanza sobre centro histórico mellorando substancialmente o edificado pero provocando un ascenso imparable do prezo da vivenda que torna a cidade cada día máis inaccesible para os seus habitantes. Nesta investigación queremos achegarnos á comunidade artística para analizar como se está a ver afectada por este fenómeno e identificar as súas percepcións sobre o mesmo. A partir da análise do asentamento de diferentes colectivos independentes en varias zonas máis e menos centrais da capital portuguesa, suxerimos que a comunidade artística é primeiro vehículo e máis tarde vítima da xentrificación dos barrios onde se instala.

Referencias bibliográficas

  • Belanciano, Vítor. 2017. “Arte, festa e pensamento: mais um Grandioso Fim-de-Semana no Bregas.” Público, Xaneiro 7, 2017. https:// www.publico.pt/2017/01/07/culturaipsilon/ noticia/arte-festa-e-pensamento-no-bregas-1757230/amp
  • Boltanski, Luc, and Eve Chiapello. 2002. El nuevo espíritu del capitalismo. Madrid: Akal.
  • Cócola Gant, Agustín. 2016. “Holiday rentals: the new gentrification battlefront.” Sociological Research Online 21, no. 3: 10. https:// doi.org/10.5153/sro.4071
  • Feliciano, João Paulo. 2016. Xabregas City. Lisboa: Sistema Solar.
  • Florida, Richard. 2010. La clase creativa. La transformación de la cultura del trabajo y el ocio en el siglo XXI. Barcelona: Paidós.
  • Instituto Nacional de Estatística (INE). “Dados estatísticos.”
  • Jaeckle, Justin. 2018. “Portugal’s Art and Portuguese Cool.” Art Review, número especial “Portugal” (Febreiro).
  • Ledo, Wilson, and Bruno Simão. 2017. “Lisboa: O círculo alternativo das galerias de arte.” Jornal de Negócios, Maio 12, 2017. https://www. jornaldenegocios.pt/weekend/detalhe/lisboao-circulo-alternativo-das-galerias-de-arte
  • Leitão, Bruno. 2017. “Espacios independientes en Lisboa / Espaços independentes em Lisboa.” Dardo Magazine 31 (Maio Novembro).
  • Ley, David. 1996. The new middle class and the remaking of the central city. Oxford: Oxford University Press.
  • Lorenz, Trish. 2016. “Lisbon Story. On the city’s flourishing gallery scene.” Frieze.com, July 14, 2016. https://frieze.com/article/lisbon-story.
  • Martinotti, Guido. 1993. Metropoli: la nuova morfologia sociale della città. Bolonia: Il Mulino.
  • Minder, Raphael. 2018. “Lisbon is thriving. But at what price for those who live there?” New York Times, May 23, 2018.
  • Moore, Rowan. 2017. “How down-at-heel Lisbon became the new capital of cool.” The
  • Guardian, April 16, 2017. https://www.theguardian.com/artanddesign/2017/apr/16/ lisbon-new-capital-of-cool-urban-revival-socialist-government-poor-antonio-costa
  • Mourão, João e Silva, Luis. 2014. “Introdução.” In Performing the Intitution(al) 3. Lisboa: Kunsthalle Lissabon.
  • Muñoz-Alonso, Lorena. 2017. “Does Lisbon Have a Future in the Contemporary Art Market?” Artnet News, May 18, 2017.
  • Peck, Jamie. 2015. “A vueltas con la clase creativa.” In El mercado contra la ciudad. Sobre globalización, gentrificación y políticas urbanas, editado por Observatorio Metropolitano de Madrid, 53-106. Madrid: Traficantes de sueños.
  • Rosler, Martha. 1991. “Fragments of a Metropolitan Viewpoint.” In If you lived here. The city in art, theory, and social activism (a project by Martha Rosler), edited by Brian Wallis. Seattle: Bay Press.
  • Rosler, Martha. 2017. Clase cultural. Arte y gentrificación. Buenos Aires: Caja Negra.
  • Sholette, Gregory. 2015. Materia oscura. Arte activista y la esfera pública de oposición. Archivos del índice.
  • Sholette, Gregory. 2016. “The Gost Ship Fire and the paradox of a ‘Creative city’.” Hiperallergic, December 28, 2016. https://hyperallergic. com/347287/the-ghost-ship-fire-and-the-paradox-of-a-creative-city/
  • Smith, Neil. 2002. “New globalism, new urbanism. Gentrification as global urban strategy.” Antipode 34, no. 3: 427-450.
  • Smith, Neil. 2012. La nueva frontera urbana. Ciudad revanchista y gentrificación. Madrid: Traficantes de Sueños. https:// doi.org/10.1002/9781444397499.ch4 https://doi.org/10.1111/1467-8330.00249
  • Sorando, Daniel, and Álvaro Ardura. 2016. First we take Manhattan. La destrucción creativa de las ciudades. Madrid: Catarata.
  • Teixeira Pinto, Ana. 2018. “The Art of Gentrification: The Lisbon Version.” Afterall Journal 45 (Spring/Summer). https://www.afterall.org/ journal/issue.45/the-art-of-gentrification-thelisbon-version.
  • Vahia, Luz. 2016. “Snapshot no atelier de… João Pedro Vale e Nuno Alexandre Ferreira.” Artecapital. Magazine de arte. https://www.artecapital.net/snapshot26-joao-pedro-vale-e-nuno-alexandre-ferreira
  • Vieira, Sandra. 2016. Instalações provisórias. Independência, autonomia, alternativa e informalidade. Artistas e exposições em Portugal no século XX. Lisboa: Instituto de História da Arte / Universidade Nova de Lisboa, Fundação FCT, In.Transit.
  • Zukin, Sharon. 1998. The Cultures of Cities. Oxford and Cambridge MA: Blackwell.