Intervención arqueológica en el abrigo de Cova dos Mouros (Baleira, Lugo)Un primer ejemplo de pintura esquemática en Galicia

  1. Carlos RODRÍGUEZ RELLÁN 1
  2. Ramón FÁBREGAS VALCARCE 2
  3. Fernando CARRERA RAMÍREZ 3
  1. 1 Universidade de Santiago de Compostela
    info

    Universidade de Santiago de Compostela

    Santiago de Compostela, España

    ROR https://ror.org/030eybx10

  2. 2 Universidad de Sevilla
    info

    Universidad de Sevilla

    Sevilla, España

    ROR https://ror.org/03yxnpp24

  3. 3 Escola Superior de Conservación e Restauración de Bens Culturais de Galicia
Revista:
Munibe Antropologia - Arkeologia

ISSN: 1132-2217

Ano de publicación: 2019

Número: 70

Páxinas: 185-205

Tipo: Artigo

DOI: 10.21630/MAA.2019.70.08 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso aberto editor

Outras publicacións en: Munibe Antropologia - Arkeologia

Resumo

Artikulu honetan daude jasota Cova dos Mouros-eko (Baleira, Lugo) harpeko indusketa arkeologikoaren eta pinturaren aurretiazko azterketaren emaitzak. Barrunbe txiki horretan pintura gorriz egindako arte eskematikoko hainbat panel identifikatu da eta irudi geometrikoak (sigi-sagak, chevron izenekoak...) zein naturalistak (antropomorfoak) ikus ditzakegu. Hori guztia dela eta, Cova dos Mouros da Galizia komunitatean detektatutako eta induskatutako arte mota horren lehen adibidea. Harpe honen barruan egindako lanetan agerian geratu da gizakia bertan bizi izan zela noizean behin gutxienez K.a. IV eta II. milurtekoen artean. Hainbat egitura (lurrarekin eta harriekin egindako horma eta zutoin edo hesola txikien ikaztutako hondarrak zituen zanga bat) eta hainbat milurtez, barrunbearen barruan su bizia izan zutela behin eta berriro erakusten duten zantzuak identifikatu zituzten.

Información de financiamento

La excavación de Cova dos Mouros ha sido financiada por la Dirección Xeral de Patrimonio Cultural de la Consellería de Cultura de la Xunta de Galicia.

Financiadores

Referencias bibliográficas

  • Alves, L.B., Comendador Rey, B, 2017. Arte esquemático pintado en el noroeste peninsular: una visión integrada transfronteriza. Gallaecia 36, 11-52.
  • Bradley, R., Fábregas Valcarce, R., 1999. La Ley de la Frontera: Grupos rupestre galaico y esquemático y prehistoria del Noroeste de la Península Ibérica. Trabajos de Prehistoria 56(1), 103-114.
  • Bueno Ramírez, P., Balbín Berhmann, R., Barroso Bermejo, R., 2012. La frontera ideológica: grafías postglaciares ibéricas. In: Sanches, M.J. (Coord.), 1ª Mesa Redonda Artes Rupestres da Pré-história e da Proto-história. Paradigmas e Metedologias de Registo, 139-160. Direcção Geral do Património Cultural (DGPC), Lisboa. Trabalhos de Arqueologia 54.
  • Fábregas Valcarce, R., Fuente Andrés, F., 1988. Aproximaciones a la cultura material del megalitismo gallego: La industria lítica pulimentada y el material cerámico. Arqueohistórica, 2. Universidade de Santiago de Compostela, Santiago de Compostela.
  • Fábregas Valcarce, R., Rodríguez-Rellán, C., 2015. Walking on the stones of years. Some remarks on the north-west Iberian rock art. In: Skoglund, P., Ling, J., Bertilsson, U. (Eds.), Picturing the Bronze Age, 47-63. Oxbow Books, Oxford.
  • Fábregas Valcarce, R., Suárez Otero, J., 1991. Mámoa 87 de Serra Faladora: Un túmulo megalítico del Norte de Galicia. Espacio, Tiempo y Forma 4, 181-206.
  • Gómez-Barrera, J.A., 2005, La pintura rupestre esquemática como acción social de los grupos agroganaderos en la meseta castellanoleonesa. Cuadernos de Arte Rupestre 2, 11-58.
  • Hernández Pérez, M.S., 2006. Arte Esquemático en la fachada oriental de la Península Ibérica. 25 años después. Zephyrus 59, 199-214.
  • La Voz de Galicia (08/02/2019) Descubierto en Casaio el mayor conjunto de pintura esquemática prehistórica en Galicia
  • Lombera Hermida, A., Rodríguez X.P., Fábregas, R., Moncel, M.H., 2011. La gestion du quartz au Pléistocène moyen et supérieur. Trois exemples d’Europe Méridionale. L’Anthropologie 115(2), 294-331.
  • López Fernández, E., 1992. Megalitos y mámoas en el Ayuntamiento de Fonsagrada. Boletín do Museo Provincial de Lugo 5, 105-134.
  • Martínez Cortizas, A., Llana Rodríguez, C., 1996. Morphostructural variables and the analysis of their effect on quartz blank charecteristics. In: Moloney, M., Raposo, L., Santonja, M. (Eds.), Non-Flint Stone Tools and the Palaeolithic Occupation of the Iberian Peninsula. BAR International Series 649, 49-53. Archaeopress, Oxford.
  • Martínez García, J., 2018. Artes Esquemáticos de las sociedades ágrafas en la prehistoria reciente ibérica. In: Soler, J., Pérez, R., Barciela, V. (Eds.), Rupestre. Los primeros santuarios. Arte Prehistórico en Alicante, 152-163. Editorial Fundación MARQ, Diputación de Alicante, Alicante.
  • Rodríguez Rellán, C., Fábregas Valcarce, R., 2011. La industria lítica en el Noroeste de la Península Ibérica durante el III y II milenios A.C. In: Prieto Martínez, M.P., Salanova, L. (Eds.), Las Comunidades Campaniformes en Galicia. Cambios sociales en el III y II milenios BC en el NW de la Península Ibérica, 249-258. Deputación de Pontevedra, Pontevedra.
  • Rodríguez-Rellán, C., Fábregas Valcarce, R., 2015. The exploitation of local lithic resources during the Late Prehistory of Northwest Iberian Peninsula. Lithic Technology 40(2), 147–168.
  • Sanches, M.J., Morais, P. R., Teixeira, J.C., 2016. Escarpas rochosas e pinturas na Serra de Passos/Sta Comba (Nordeste de Portugal). In: Sanches, M.J., Cruz, D.J. (Coords.) Actas da IIª Mesa-Redonda Artes Rupestres da Pré-história e da Proto-história. Estudos Pré-históricos, 18, 71-117.
  • Steelman, K.L., Carrera Ramírez, F., Fábregas Valcarce, R., Guilderson, T., Rowe, M.W., 2005. Direct radiocarbon dating of megalithic paints from north-west Iberia. Antiquity 79(304), 379-389.