Avaliación do impacto do Programa Fondo Tecnolóxico 2007-2013 en Galiciaresultados, concentración das axudas e fugas de recursos

  1. Diego Sande Veiga 1
  2. Xavier Vence Deza 1
  1. 1 Universidade de Santiago de Compostela
    info

    Universidade de Santiago de Compostela

    Santiago de Compostela, España

    ROR https://ror.org/030eybx10

Revista:
Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

ISSN: 1132-2799

Ano de publicación: 2019

Volume: 28

Número: 3

Páxinas: 92-114

Tipo: Artigo

DOI: 10.15304/RGE.28.3.5926 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Outras publicacións en: Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

Resumo

Avalíase o impacto en Galicia da implementación do Programa Operativo para e polo beneficio da I+D+i empresarial-Fondo Tecnolóxico 2007-2013, que constituíu un instrumento singular das políticas de innovación financiado polos Fondos Estruturais da Unión Europea e dirixido ás comunidades autónomas españolas do Obxectivo Converxencia da Unión Europea. A través da análise proposta trátase de identificar o impacto deste Programa plurianual –que mobilizou un importante volume de recursos e cuxa execución se estende ata 2015– na evolución do Sistema Galego de Innovación. Con ese fin analízanse os diferentes tipos de medidas e actuacións financiadas e o seu impacto nos principais indicadores de innovación (creación de capacidades, gasto en investigación e desenvolvemento, solicitude de patentes, persoal en investigación e desenvolvemento, infraestruturas, redes de colaboración, etc.), contrastando os obxectivos perseguidos e os resultados observados. Tamén se analizan aspectos institucionais e organizacionais que inciden no deseño, implementación e xestión das medidas e a súa posible incidencia nos seus efectos (fugas de recursos, dificultades de vertebración, concentración das actividades innovadoras nun número limitado de axentes, etc.). As conclusións extraídas permiten formular recomendacións para o deseño e implementación no territorio doutras políticas de investigación, desenvolvemento e innovación

Información de financiamento

En primer lugar, resulta altamente recomendable el desarrollo y la asunción real de lo dispuesto en la normativa estatutaria para el marco de competencias de I+D+i en Galicia, con el fin de diseñar, plani-ficar, implementar y evaluar de forma más eficaz y eficiente las estrategias, instrumentos y recursos para la innovación atendiendo a las necesidades y características del territorio. Tal y como apunta la li-teratura sobre sistemas regionales de innovación relacionada en el segundo epígrafe de este artículo, no se debe perder de vista que la capacidad nacional de innovar depende de la adaptación de las insti- tuciones y políticas a las características y pautas de funcionamiento de los agentes de ese territorio, y del grado de conocimiento, confianza y facilidad de coordinación, aspectos todos que, de acuerdo con el principio de subsidiariedad, aconsejan que sean las instituciones más próximas las que asuman la responsabilidad del diseño y gestión de los programas.

Referencias bibliográficas

  • Ahn, J.M., Minshall, T., e Mortara, L. (2015). Open innovation: A new classification and its impact on firm performance in innovative SMEs. Journal of Innovation Management, 3(2), 33-54. DOI: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2431205
  • Aiello, F., e Pupo, V. (2012). Structural funds and the economic divide in Italy. Journal of Policy Modeling, 34(3), 403-418. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpolmod.2011.10.006
  • Asheim, B. (2006). Constructing regional advantage. Principles, perspectives, policies. Final report. Brussels, Belgium: European Comission, DG Research. Recuperado de https://www.dime-eu.org/files/active/0/regional_advantage_FINAL.pdf
  • Asheim, B., Moodysson, J., e Tödtling, F. (2011). Constructing regional advantage: Towards state-of-the-art regional innovation system policies in Europe? European Planning Studies, 19, 1133-1139. DOI: https://doi.org/10.1080/09654313.2011.573127
  • Audretsch, D. (1998). Agglomeration and the location of innovation activity. Oxford Review of Economic Policy, 14(2), 18-29. DOI: https://doi.org/10.1093/oxrep/14.2.18
  • Barca, F. (2009). An agenda for a reformed cohesion policy. A place-based approach to meeting European Union challenges and expectations. Regional Policy European Commision. Recuperado de http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2009_2014/documents/regi/dv/barca_report_/barca_report_en. pdf
  • Basile, A. (2012). Evaluating R&D networking to revitalize SMEs innovative performances: a management perspective. Business: Theory & Practice, 13(3), 217-227. DOI: https://doi.org/10.3846/btp.2012.23
  • Boschma, R. (2005). Proximity and innovation: A critical assessment. Regional Studies, 39(1), 61-74. DOI: https://doi.org/10.1080/0034340052000320887
  • Boschma, R. (2009). Evolutionary economic geography and its implications for regional innovation policy. Paris, France: OECD. Recuperado de http://econ.geo.uu.nl/boschma/OECD.pdf
  • Breinlich, H., Ottaviano, G., e Temple, J. (2014). Regional growth and regional decline. En P. Aghion e S. Durlauf, Handbook of economic growth, vol. 2B, Ch. 4 (pp. 683-779). London, England: London School of Economics. DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-444-53540-5.00004-5
  • Brujin, P., e Lagendijk, A. (2005). Regional innovation systems in the Lisbon strategy. European Planning Studies, 13(8), 1153-1172. DOI: https://doi.org/10.1080/09654310500336519
  • Camagni, R., e Capello, R. (2012). Regional innovation patterns and the EU regional policy reform: Towards smart innovation policies. 52nd ERSA Conference. Bratislava (Slovakia), August 21-24. ERSA.
  • Cardenete, M., e Delgado, M. (2013). Analysis of the impact of the European Funds in Andalucia in 2007-2013 Using a general equilibrium model. Business and Economics, 4(6), 448-452. DOI: https://doi.org/10.4236/me.2013.46047
  • CDTI (2013). Fondo FEDER Innterconecta. Recuperado de http://www.cdti.es/index.asp?MP=100&MS=806&MN=2
  • Comisión Europea. (2010). Comunicación de la Comisión al Parlamento Europeo, al Consejo, al Comité Económico y Social Europeo y al Comité de las Regiones: Contribución de la Política Regional al crecimiento inteligente en el no marco de Europa 2020. COM/2010/0553 final. Bruxelas, Bélxica: Comisión Europea. Recuperado de https://eur-lex.europa.eu/legal-content/ES/TXT/?uri=CELEX:52010DC0553
  • Comisión Europea (2011). Regional policy for smart growth in Europe 2020. Brussels, Belgium: Directorate Genral for Regional Policy, EU Publications Office. Recuperado de https://ec.europa.eu/regional_policy/sources/information/pdf/brochures/rfec/2011_smart_growth_en.pdf
  • Cooke, P. (1998). Introduction: Origins of the concept. En H. Braczyk, P. Cooke e M. Heidenreich (Eds.), Regional innovation systems (pp. 2-25). London, England: UCL Press.
  • Cooke, P. (2012). Relatedness, transversality and public policy in innovative regions. European Planning Studies, 20(1), 1889-1907. DOI: https://doi.org/10.1080/09654313.2012.723426
  • Cooke, P. (2018). Transversality, resilience and innovation: A qualitative regional analysis. En T. Baycan e H. Pinto (Eds.), Resilience, crisis & innovation dynamics, Ch. 7 (pp. 130-150). Edward Elgar. DOI: https://doi.org/10.4337/9781786432193.00014
  • Dall´erba, S., Guillain, R., e Le Gallo, J. (2009). Impact of structural funds on regional growth: How to reconsider a 9 year-old black box. Region and Development, 30, 77-100. Recuperado de http://region-developpement.univ-tln.fr/fr/pdf/R30/8-Dall%27erba_Guillain_Le%20Gallo.pdf
  • Foray, D., e Van Ark, B. (2007). Smart specialisation in a truly integrated research area is the key to attracting more R&D to Europe. Knowledge Economists Policy Brief, 1. Recuperado de https://ec.europa.eu/invest-in-research/pdf/download_en/policy_brief1.pdf
  • Foray, D., David, P., e Hall, B. (2009). Smart specialisation-The concept. Knowledge Economist Policy Brief, 9. Recuperado de https://ec.europa.eu/invest-in-research/pdf/download_en/kfg_policy_brief_no9.pdf
  • Fornahl, D., Broekel, T., e Boschma, R.A. (2011). What drives patent performance of German biotech firms. The impact of R&D subsidies, knowledge networks and their location. Papers in Regional Science, 90(2), 395-418. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1435-5957.2011.00361.x
  • Hollanders, H., Es-Sadki, N., e Kanerva, M. (2016). Regional innovation scoreboard 2016. Maastrich, Netherlands: InnoMetrics-Merit, European Comission.
  • INE. (2017). Población de las CC.AA. Recuperado de http://www.datosmacro.com/demografia/poblacion/espana-comunidades-autonomas/galicia
  • Isaksen, A. (2001). Building regional innovation systems: Is endogenous industrial development possible in the global economy? Canadian Journal of Regional Science, XXIV(1), 101-120. Recuperado de http://www.cjrs-rcsr.org/archives/24-1/ISAKSEN.pdf
  • Jurevičienė, D., e Pileckaitė,, J. (2013). The impact of EU structural funds support and problems of its absorption. Business Management and Education, 11(1), 1-18. DOI: https://doi.org/10.3846/bme.2013.01
  • Koschatzky, K. (1997). Technology based firms in the innovation process. Management, financing and the regional networks. Heidelberg, Germany: Physica.
  • Landabaso, M. (2011). Qué políticas pueden o no contribuir al desarrollo regional. En J. Curbelo, M. Parrilli e F. Alburquerque (Coords.), Territorios innovadores y competitividad (pp. 493-511). Madrid: Marcial Pons. Recuperado de https://dialnet.unirioja.es/servlet/libro?codigo=477871
  • Lembcke, A., e Menon, C. (2017). Making policy evaluation work: The case of regional development policy. OECD Science, Technology and Industry Policy Papers, 38, 2-35. Recuperado de https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/c9bb055fen.pdf?expires=1568472565&id=id&accname=guest&checksum=D6F340FFF106228F1836708369BAEC58
  • Lundvall, B.-A. (1992). National systems of innovation. London, England: Pinter. Martin, R., e Trippl, M. (2013). System failures, knowledge bases and regional innovation policies. CIRCLE
  • Working Papers, 2013/13. Lund, Sweden: Centre for Innovation, Research and Competence in the Learning Economy (CIRCLE). Lund University. Recuperado de http://wp.circle.lu.se/upload/CIRCLE/workingpapers/201313_Martin_Trippl.pdf
  • McCann, P., e Ortega-Argilés, R. (2011). Smart specialisation, regional growth and applications to EU Cohesion Policy. Documents de Treball de l’IEB, 2011/14. Barcelona: Institut d’Economia de Barcelona. Recuperado de http://www.ub.edu/ubeconomics/wp-content/uploads/2012/02/Doc2011-141.pdf
  • McCann, P. e Rodríguez-Pose, A. (2011). Why and when development policy should be place-based. En OECD (Ed.), OECD Regional Outlook 2011: Building resilient regions for stronger economies (pp. 203-214). París, France: OECD.
  • Ministerio de Economía y Hacienda. (2007). Programa Operativo de I+D+i por y para el beneficio de las empresas-Fondo Tecnológico 2007-2013. Madrid: Ministerio de Economía y Hacienda. Recuperado de http://www.dgfc.sepg.hacienda.gob.es/sitios/dgfc/esES/ipr/fcp0713/c/oacag/Documents/investdesarrinnov.pdf
  • Nauwelaers, C., e Wintjes, R. (2003). Towards a new paradigm for innovation policy? En B. Asheim, A. Isaksen, C. Nauwelaers e F. Tödtling (Eds.), Regional innovation policies for small-medium enterprises (pp. 193-220). Cheltenham, UK/Lyme, US: Edward Elgar.
  • Neumark, D., e Simpson, H. (2015). Place-based policies. En G. Duranton, J. Henderson e W. Strange (Eds.), Handbook of regional and urban economics, vol. 5, Ch. 18 (pp. 1197-1288). Amsterdam, Netherlands: Elsevier.
  • OECD (2011). Reviews of regional innovation-Regions and innovation policy. Paris, France: OECD. Papaconstantinou, G., e Polt, W. (1997). Policy evaluation in innovation and technology: An overview. OECD
  • Conference Policy Evaluation in Innovation and Technology: Towards Best Practices. Paris, France: OECD. Recuperado de http://www.oecd.org/sti/inno/2347559.pdf
  • Remeikiene, R., e Gaspareniene, L. (2016). Evaluation of the impact of the EU structural support on the competitiveness of Lithuanian economics. Centr. Eur. J. Public Policy, 10(1), 1-11. DOI: https://doi.org/10.1515/cejpp-2016-0019
  • Sande Veiga, D. (2018). Avaliación do programa FEDER-Innterconecta do Fondo Tecnolóxico 2007-2013 en Galicia. (Tese de doutoramento). Santiago de Compostela: Universidade.
  • Schmidt, C. (2001). Knowing what works. The case for rigorous programme evaluation. London, England: Centre for Economic Policy Research (CEPR). Recuperado de https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=273173
  • Tödtling, F., e Trippl, M. (2005). One size fits all?: Towards a differentiated regional innovation policy approach. Research Policy, 34(8), 1203-1219. DOI: https://doi.org/10.1016/j.respol.2005.01.018
  • Vence, X. (2007). Crecimiento y políticas de Innovación. Madrid: Pirámide
  • Vence, X. (Dir.). (1998). La política tecnológica comunitaria y la cohesión regional. Los retos de los sistemas de innovación periféricos. Madrid: Civitas
  • Žalevičienė, A. (2012). Regional policies and the EU structural support: Evaluation of the experience. Economics and Management: Current Issues and Prospects, 2(26), 44-53.