Valoración racial e autenticación do sistema de produción ecolóxica de leite no Norte de España

  1. Rodríguez Bermúdez, Ruth
unter der Leitung von:
  1. Marta Inés Miranda Castañón Doktormutter
  2. María Marta López Alonso Co-Doktormutter

Universität der Verteidigung: Universidade de Santiago de Compostela

Fecha de defensa: 01 von Februar von 2019

Gericht:
  1. José Luis Benedito Castellote Präsident
  2. Carmen Calvo Santalla Sekretär/in
  3. Joaquim Orlando Lima Cerqueira Vocal
Fachbereiche:
  1. Departamento de Anatomía, Produción Animal e Ciencias Clínicas Veterinarias

Art: Dissertation

Zusammenfassung

En la actualidad la ganadería ecológica es un sistema de producción en crecimiento sin embargo aún presenta deficiencias en ciertos aspectos que conviene estudiar en profundidad. Los ganaderos del noroeste de España continúan usando los animales heredados de convencional (Holstein), aunque manifiestan no estar satisfechos con su producción. En los estudios relacionados con el comportamiento racial se vio que las vacas Holstein producen mayor cantidad de leche, aunque con menores porcentajes de sólidos (grasa y proteína) que los cruces y las razas puras. Esto hace que cuando se comparan las razas utilizando una producción normalizada de sólidos sean las vacas cruzadas las más productivas ya que combinan una producción intermedia de leche con un mayor porcentaje de sólidos. En cuanto a la reproducción los cruces son los más eficientes siendo las Holstein las que peores índices muestran. Finalmente, en cuanto a las características funcionales se observó que las Holstein no tienen problemas graves de adaptación al sistema, de hecho se eliminan debido a múltiples patologías a una edad más avanzada que los cruces u otras razas. Conociendo esto se debería hacer un esfuerzo en conseguir una línea rústica adaptada al ecológico, así como elaborar un índice de mérito genético para el sistema ecológico haciendo especial énfasis en seleccionar animales adaptados a pastoreo. Conocer la opinión de los consumidores es fundamental para establecer estrategias de mercado por eso se elaboró una encuesta sobre percepción del consumidor, encontrando que una grande mayoría de las personas confunde los productos ecológicos con los locales y amigables con el medio ambiente. Los consumidores valoran de los productos ecológicos que son saludables, su calidad y que son respetuosos con el medio ambiente, aun así el precio continúa siendo una barrera para un mayor consumo, acompañado de otros factores como la falta de confianza en la trazabilidad del producto. Cabe destacar que los consumidores tienen interés en la protección de las razas locales en los sistemas de ecoturismo por lo que puede constituir una buena opción para la protección de las razas menos productivas con censos reducidos. Dado que los consumidores desconfían del origen ecológico de los productos se consideró de interés diseñar un método que permita diferenciar tanto los productos como el sistema de producción en ecológico de cara a certificar a su origen. La diferenciación se realizó a partir de muestras de leche y sangre (suero) utilizando técnicas quimiométricas para distinguir el origen de las muestras en función de su composición mineral (elementos esenciales y tóxicos). El modelo de clasificación desarrollado para las muestras de leche consiguió clasificar bien las muestras dentro del tipo de producción con un error del 5%, las muestras erroneamente clasificadas se corresponden con muestras de leche convencional procedentes de granjas de bajos insumos, ya que tienen una nutrición más semejante a las granjas ecológicas (alto pastoreo con baja suplementación de concentrados) que a las altamente intensivas. Para autenticar el sistema ecológico se utilizó sangre (suero) determinando su origen a través de la quimiometría en base a su composición mineral. El patrón de reconocimiento mostró una ratio predictiva próxima al 90% para ambos sistemas (ecológico y convencional). Estos resultados pueden ayudar a los productores, consumidores y organismos reguladores a verificar que se están cumpliendo los estándares de ecológico. Estos hallazgos son muy importantes para el sector ecológico ya que hasta el momento no existía un método capaz de distinguir entre la producción de las granjas ecológicas de leche y las convencionales, aun así conviene tener en cuenta que la composición de elementos traza es muy dependiente de las condiciones geográficas (suelo, variaciones estacionales) y de manejo (la suplementación mineral en ecológico se permite en determinadas condiciones), por lo que el modelo predictivo deber desarrollarse desenvolverse de forma específica para cada región. Na actualidade a gandería ecolóxica é un sistema de produción en crecemento porén aínda presenta deficiencias en certos aspectos que cómpre estudar en profundidade. Os gandeiros do noroeste de España continúan a usar os animais herdados de convencional (Holstein), aínda que manifestan non estar satisfeitos coa súa produción. Nos estudos relacionados co comportamento racial viuse que as vacas Holstein producen maior cantidade de leite, aínda que con menores porcentaxes de sólidos (graxa e proteína) que os cruces e as razas puras. Isto fai que cando se comparan as razas utilizando unha produción normalizada de sólidos sexan as vacas cruzadas as máis produtivas xa que combinan unha produción intermedia de leite cunha maior porcentaxe de sólidos. En canto á reprodución os cruces son os máis eficientes sendo as Holstein as que peores índices mostran. Finalmente, en canto ás características funcionais observouse que as Holstein non teñen problemas graves de adaptación ao sistema, de feito elimínanse debido a múltiples patoloxías a unha idade máis avanzada que os cruces ou outras razas. Coñecendo isto deberíase facer un esforzo en conseguir unha liña rústica adaptada a ecolóxico, así como elaborar un índice de mérito xenético para o sistema ecolóxico facendo especial énfase en seleccionar animais adaptados a pastoreo. Coñecer a opinión dos consumidores é fundamental para establecer estratexias de mercado por iso se elaborou unha enquisa sobre percepción do consumidor, atopando que unha grande maioría das persoas confunde os produtos ecolóxicos cos locais e amigables co medio ambiente. Os consumidores valoran dos produtos ecolóxicos que son saudables, a súa calidade e que son respectuosos co medio ambiente, aínda así o prezo continúa a ser unha barreira para un maior consumo, acompañado de outros factores como a falta de confianza na trazabilidade do produto. Cabe destacar que os consumidores teñen interese na protección das razas locais nos sistemas de ecoturismo polo que pode constituír unha boa opción para a protección das razas menos produtivas con censos reducidos. Dado que os consumidores desconfían da orixe ecolóxica dos produtos considerouse de interese deseñar un método que permita diferenciar tanto os produtos como o sistema de produción en ecolóxico de cara a certificar a súa orixe. A diferenciación realizouse a partir de mostras de leite e sangue (soro) utilizando técnicas quimiométricas para distinguir a orixe das mostras en función da súa composición mineral (elementos esenciais e tóxicos). O modelo de clasificación desenvolvido para as mostras de leite conseguiu clasificar ben as mostras dentro do tipo de produción cun erro do 5%, as mostras erroneamente clasificadas correspóndense con mostras de leite convencional procedentes de granxas de baixos insumos, xa que teñen unha nutrición máis semellante ás granxas ecolóxicas (alto pastoreo con baixa suplementación de concentrados) que ás altamente intensivas. Para autenticar o sistema ecolóxico utilizouse sangue (soro) determinando a súa orixe a través da quimiometría en base á súa composición mineral. O patrón de recoñecemento amosou un ratio preditivo próximo ao 90% para ambos sistemas (ecolóxico e convencional). Estes resultados poden axudar aos produtores, consumidores e organismos reguladores a verificar que se están a cumprir os estándares de ecolóxico. Estes achados son moi importantes para o sector ecolóxico xa que ata o momento non existía un método capaz de distinguir entre a produción das granxas ecolóxicas de leite e as convencionais, aínda así convén ter en conta que a composición de elementos traza é moi dependente das condicións xeográficas (solo, variacións estacionais) e do manexo (a suplementación mineral en ecolóxico permítese en determinadas condicións), polo que o modelo preditivo deber desenvolverse de forma específica para cada rexión.