Manuel Freire Castrillón y la “Carta de Galicia” de "El Censor" (1786)

  1. Mariño Paz, Ramón 1
  2. Suárez Vázquez, Damián 2
  1. 1 Universidade de Santiago de Compostela, Instituto da Lingua Galega.
  2. 2 IES Primeiro de marzo / Universidade de Santiago de Compostela, Instituto da Lingua Galega.
Journal:
Madrygal: Revista de estudios gallegos

ISSN: 1138-9664

Year of publication: 2017

Issue: 20

Pages: 73-90

Type: Article

DOI: 10.5209/MADR.57630 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openOpen access editor

More publications in: Madrygal: Revista de estudios gallegos

Abstract

In this paper we defend that Manuel Freire Castrillón was the author of this “Carta de Galicia” and of some other texts that were written in Galician or in a Spanish-Galician interlect (castrapo); we think that one of them could be the poem Un labrador que foy sarxento á os soldados do nobo alistamento (ca. 1808). The arguments we adduce to defend these hypotheses are of biographical, ideological and, most of all, linguistic nature. Finally, we offer a transcription of this letter and some notes of historical and linguistic nature.

Bibliographic References

  • Álvarez Blanco, Rosario (2008): “Denuncia pública e autor anónimo. O diálogo dos esterqueiros (1807)”, en X. L. Axeitos, Emilio Grandío Seoane e Ramón Villares (eds.), A patria enteira. Homenaxe a Xosé Ramón Barreiro Fernández. Santiago de Compostela / A Coruña: Consello da Cultura Galega / Universidade de Santiago de Compostela / Real Academia Galega, pp. 953-972.
  • Álvarez Blanco, Rosario (2012): “Achegamento ao perfil lingüístico dos autores dos inicios da Idade Contemporánea”, en Ramón Mariño Paz (ed.), Papés d’emprenta condenada (II). Lingua galega e comunicación nos inicios da Idade Contemporánea. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega / Instituto da Lingua Galega, pp. 213-259.
  • Barreiro Fernández, Xosé Ramón (2000): “A burguesía compostelá (1760-1808). Unha base de datos”, Sémata. Ciencias Sociais e Humanidades 12, pp. 35-66.
  • Barreiro Fernández, Xosé Ramón (2006): “Literatura clandestina. A crítica social na Galicia de finais do século XVIII”, en P. Sánchez Ferro (dir.), Entre liñas. Unha ollada á historia da cultura escrita en Galicia. Da Idade Antiga ao século XVIII. Ourense: Universidade de Vigo, pp. 123-143.
  • Barreiro Fernández, Xosé Ramón (2001): Parlamentarios de Galicia. Biografías de deputados e senadores (1810-2001). Santiago de Compostela: Parlamento de Galicia / Real Academia Galega.
  • Caso González, José Miguel (1989): “«El Censor», ¿periódico de Carlos III?”, en El Censor. Obra periódica comenzada a publicar en 1781 y terminada en 1787. Edición facsímil, con prólogo y estudio. Oviedo: Universidad de Oviedo / Instituto Feijoo de Estudios del Siglo XVIII, pp. 775-799.
  • Cernadas y Castro, Diego Antonio (1781): Obras en prosa y verso del Cura de Fruime. Madrid: Joachin Ibarra, Impresor de Cámara de S. M, Tomo VII.
  • CG = Campo, Inocencio do ( = Manuel Freire Castrillón) ([1786]): “Carta de Galicia”, El Censor 121, pp. 1015-1029 (http://hemerotecadigital.bne.es/issue.vm?id=0003841919&search=&lang=es) [consulta: 07/2017].
  • DD = Antón Santamarina (coord.) (2006-): Dicionario de dicionarios. Santiago de Compostela / Vigo: Instituto da Lingua Galega / Universidade de Vigo (http://sli.uvigo.es/ddd/index.html) [consulta: abril de 2017].
  • Fernández González, Frutos (2013): “O Chao de Castela”, Boletín Auriense 43, pp. 287-300.
  • Freyre i Castrillon, Manuel (1786 [1785]): Silva, que, en la Junta Publica de 20. de Enero de 1785., en que la Real Sociedad Economica de Santiago celebró los años del Rey, leyó el socio de merito Manuel Freyre i Castrillon. Santiago: Ignacio Aguayo (http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/es/consulta/registro.cmd?id=6382) [consulta: abril de 2017].
  • García-Pandavenes, Elsa (1972): “Introducción”, en El Censor (1781-1787). Barcelona: Editorial Labor, pp. 19-56.
  • Herrera González, Julio (2007): ¡Serviles...! El grupo reaccionario de las Cortes de Cádiz. Málaga: Servicio de Publicaciones de la Fundación Unicaja.
  • Lamigueiro, José Luis (2012): “La genealogía de Don Manuel Freire de Castrillón”. Recurso en liña incluído no portal XOR. Xenealoxías do Ortegal (http://www.xenealoxiasdoortegal.net/ortegal/cregoserantes.htm) [consulta: abril de 2017].
  • Leira Sánchez, Amelia (2007): “La moda en España durante el siglo XVIII”, Indumenta. Revista del Museo del Traje 0, pp. 87-94.
  • LP1 = El Nuevo Cosáreo de las Candelas ( = Manuel Freire Castrillón) (1787): La Piligrina. Santiago de Compostela: Imprenta de D. Ignacio Aguayo (http://hdl.handle.net/10347/9190) [consulta: marzo e abril de 2017].
  • LP2 = Manuel Freire Castrillón (1812 [1803]): “Segunda parte de La Peligrina, ó los Praceres”, Gazeta Marcial y Política de Santiago 95 (26/12/1812), pp. 1157-1164. (http://academia.gal/hemerotecavirtual# paxinas_numero.do?current_page=2&id=5892) [consulta: marzo e abril de 2017].
  • Mariño Paz, Ramón (2012): “Análise lingüística da obra en galego de Antonio Benito Fandiño”, en R. Mariño Paz (ed.), Papés d’emprenta condenada (II). Lingua galega e comunicación nos inicios da Idade Contemporánea. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega / Instituto da Lingua Galega, pp. 317-384.
  • Mariño Paz, Ramón (2016): “Un labrador que foy sarxento á os soldados do nobo alistamento (ca. 1808). O orixinal e as versións de 1861 e 1886”, en E. Corral Díaz, E. Fidalgo Francisco e P. Lorenzo Gradín (eds.), Cantares de amigos. Estudos en homenaxe a Mercedes Brea. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, pp. 601-612.
  • Mariño Paz, Ramón; Xosé Ramón Barreiro Fernández e Rosa Aneiros Díaz (2008): Papés d’emprenta condenada. A escrita galega entre 1797 e 1846 (I) [Edición dos textos, fichas introdutorias e notas de Ramón Mariño Paz. Notas histórico-biográficas de X. R. Barreiro Fernández. Coordinadora da edición: Rosa Aneiros Díaz]. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega.
  • Mariño Paz, Ramón; Margarita Sánchez Yáñez e Damián Suárez Vázquez (2012): O romance da urca de Santo Antón. Poesía en galego no Ferrol do século XVIII. A Coruña: Fundación Barrié.
  • Mariño Paz, Ramón e Damián Suárez Vázquez (2012): “Novos textos e primeiras edicións de textos do Prerrexurdimento ata o de agora esquecidos ou ignorados”, en R. Mariño Paz (ed.), Papés d’emprenta condenada (II). Lingua galega e comunicación nos inicios da Idade Contemporánea. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega / Instituto da Lingua Galega, pp. 429-512.
  • M[illán] G[onzález]-P[ardo], Isidoro (1969): “‘Castellanos de Orense’, do P. M. Fr. Martín Sarmiento”, Grial 26, pp. 413-420.
  • Navaza, Gonzalo (2012): “Un texto inédito de 1827: a Carta do cura de Esmelle”, en R. Mariño Paz (ed.), Papés d’emprenta condenada (II). Lingua galega e comunicación nos inicios da Idade Contemporánea. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega / Instituto da Lingua Galega, pp. 511-554.
  • Odriozola, Antonio e Xosé Ramón Barreiro (1992): Historia de la imprenta en Galicia. A Coruña: Biblioteca Gallega.
  • Pérez Costanti, Pablo (1992 [1905]): Historia del periodismo santiagués [Edición de José Luis Cabo]. Sada: Ediciós do Castro.
  • Reigosa, Antonio (2017): “As andanzas do deputado Freire Castrillón”, Caderno de Campo de Antonio Reigosa (http://cadernodeantonioreigosa.eu/2017/02/as-andanzas-do-deputado-freire-castrillon/) [consulta: abril de 2017].
  • Saavedra Fernández, Pegerto (2003): “O dinamismo socio-económico do principal núcleo urbano de Galicia”, en E. Portela Silva (coord.), Historia da cidade de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela: Consorcio de Santiago / Universidade de Santiago de Compostela, pp. 225-303.
  • Sánchez-Blanco, Francisco (2016): El Censor: Un periódico contra el Antiguo Régimen. Sevilla: Ediciones Alfar.
  • Sarmiento, Fr. Martín (1970): Colección de voces y frases gallegas [Edición y estudio por J. L. Pensado]. Salamanca: Universidad de Salamanca.
  • Sarmiento, Fr. Martín (1974): “Sobre el origen de la lengua gallega y sobre la paleografía española”, en J. L. Pensado, Opúsculos lingüísticos gallegos del siglo XVIII. Vigo: Galaxia, pp. 17-41.
  • TILG = Antón Santamarina (dir.) (2003-): Tesouro Informatizado da Lingua Galega. Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega, Universidade de Santiago de Compostela (http://ilg.usc.es/TILG/) [consulta: marzo e abril de 2017].