Sobre algunhas concomitancias luso-galaicas do “Vocabulario de Palavras e Modos de Falar do Minho, e Beira, &c.” (1728) de Raphael Bluteau

  1. Ramón Mariño Paz
Revista:
Limite: Revista de Estudios Portugueses y de la Lusofonía

ISSN: 1888-4067 2253-7929

Ano de publicación: 2017

Número: 11

Páxinas: 57-77

Tipo: Artigo

Outras publicacións en: Limite: Revista de Estudios Portugueses y de la Lusofonía

Resumo

En el segundo suplemento de su Vocabulario Portugues, y Latino (1712-1728) Raphael Bluteau publicó un "Vocabulario de Palavras y Modos de Falar do Minho, e Beira, &c. Cuya noticia en el tiempo a lo largo del tiempo Alfabetico neste Supplemento” (1728). Este vocabulario contiene información interesante sobre las variedades del portugués en la zona norte y también puede ser muy útil para aquellos que hacen investigación en el gallego medio (siglos XVI-XVIII). Este documento muestra que este "Vocabulario de Palavras y Modos de Falar do Minho, e Beira, etc." puede aclarar algunos pasajes difíciles de los textos gallegos de esa época y completa nuestro conocimiento sobre el gallego medio.

Referencias bibliográficas

  • Academia das Ciências de Lisboa (2001): Academia das Ciências de Lisboa, Dicionário da língua portuguesa contemporânea da Academia das Ciências de Lisboa, 2 vols., Lisboa, Verbo.
  • ALGa 1: Instituto da Lingua Galega (1990), Atlas lingüístico galego. Vol. 1: Morfoloxía verbal, 2 vols., A Coruña, Fundación Pedro Barrié de la Maza.
  • Álvarez / Rodríguez Montederramo (2004-2005): Rosario Álvarez / Xosé L. Rodríguez Montederramo, “Escrita epistolar en galego: a correspondencia de Don Diego Sarmiento de Acuña, I Conde de Gondomar (1567-1626)” (I), Boletín da Real Academia Galega 365, pp. 253-291; e (II), Boletín da Real Academia Galega 366, pp. 225-303.
  • Argote (1725): Jerónimo Contador de Argote, Regras da lingua portugueza, espelho da lingua latina, Lisboa, Na Officina da Musica (1ª ed., 1721) [Accesible na Biblioteca Nacional Digital-Biblioteca Nacional de Portugal: http://purl.pt/10; consulta: maio e xuño de 2016].
  • Barros (1540): João de Barros, Grammatica da lingua Portuguesa, Lisboa, Lodouicum Rotorigium Typographum. [Accesible na Biblioteca Nacional Digital-Biblioteca Nacional de Portugal: http://purl.pt/12148; consulta: maio e xuño de 2016].
  • Bluteau (1712-1728): Raphael Bluteau, Vocabulario Portuguez, e Latino. Autorizado com exemplos dos melhores escritores portuguezes, e latinos e offerecido a El Rey de Portugal, D. Joaõ V […], Coimbra, No Collegio das Artes da Companhia de Jesu [vols. I e II, 1712; vols. III e IV, 1713] / Lisboa: Officina de Pascoal da Sylva [vol. V, 1716; vols. VI e VII, 1720; vol. VIII, 1721] / Lisboa: Officina de Joseph Antonio da Sylva [Supplemento I, 1727] / Lisboa: Na Patriarcal Officina da Musica [Supplemento II, 1728]. [Accesible na Biblioteca Nacional Digital-Biblioteca Nacional de Portugal: http://purl.pt/13969; consulta: maio e xuño de 2016].
  • Borrego Nieto (2006): Julio Borrego Nieto, “Leonés”, in Manuel Alvar (dir.), Manual de dialectología hispánica. El Español de España, 3ª impr., Barcelona, Ariel, pp. 139-158.
  • Carrasco González (2016): Juan María Carrasco González, “A lingua portuguesa na fin da Idade Media”, in Ramón Mariño Paz / Xavier Varela Barreiro (eds.), A lingua galega no solpor da Idade Media, Santiago de Compostela, Consello da Cultura Galega / Instituto da Lingua Galega, pp. 37-66.
  • Castro (2006): Ivo Castro, Introdução à História do Português. Segunda edição revista e muito ampliada, Lisboa, Colibri.
  • Cunha (1994): Antônio Geraldo da Cunha, Dicionário etimológico Nova Fronteira da língua portuguesa. 2ª edição revista e acrescida de um SUPLUMENTO, Rio de Janeiro, Nova Fronteira.
  • CVFG: Fr. Martín Sarmiento (1970), Colección de voces y frases gallegas. Edición y estudio por J. L. Pensado, Salamanca, Universidad de Salamanca [1746-1770].
  • CVFLG: Fr. Martín Sarmiento (1973), Catálogo de voces y frases de la lengua gallega. Edición y estudio por J. L. Pensado, Salamanca, Universidad de Salamanca [1746-1755].
  • DdD: Antón Santamarina (coord.) (2006-2013), Dicionario de dicionarios (Corpus lexicográfico da lingua galega). Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega [http://sli.uvigo.es/ddd/index.html.]. [Consulta: xuño de 2016].
  • Feixoo de Araúxo (1953): Gabriel Feixoo de Araúxo, Entremés famoso sobre da pesca do río Miño. Transcripción, limiar e notas de Fermín Bouza Brey. Ilustracións de Xohán Ledo, Vigo, Monterrey.
  • Ferreiro (1996): Manuel Ferreiro, “O portugués como ficción dramática. (A fronteira lingüística no entremés A Contenda dos Labradores de Caldelas [1671])”, in Juan María Carrasco González / Antonio Viudas Camarasa (eds.), Actas del Congreso Internacional Luso-Español de Lengua y Cultura en la Frontera (Cáceres, 1 al 3 de diciembre de 1994), Cáceres, Universidad de Extremadura, vol. 2, pp. 9-32.
  • Houaiss (2001): Antônio Houaiss et alii, Dicionário Houaiss da língua portuguesa, Rio de Janeiro, Objetiva.
  • Lião (1576): Duarte Nunez do Lião, Orthographia da lingoa portuguesa, Lisboa, João de Barreira. [Accesible na Biblioteca Nacional Digital-Biblioteca Nacional de Portugal: http://purl.pt/15; consulta: maio e xuño de 2016].
  • Lisboa, Confluência.Nunes (1989): José Joaquim Nunes, Compêndio de Gramática Histórica Portuguesa (Fonética e Morfologia), Lisboa, Clássica Editora [1ª ed.: Lisboa, Clássica Editora, 1919].
  • Maia (1986): Clarinda de Azevedo Maia, História do GalegoPortuguês. Estado linguístico da Galiza e do Noroeste de Portugal do século XII ao século XVI (com referência à situação do galego moderno), Coimbra, Instituto Nacional de Investigação Científica.
  • Mariño Paz (1997): Ramón Mariño Paz, “Edición do Entremés famoso sobre a pesca do río Miño (1671)”, Ensaio. Revista de teatro de Galicia e do Norte de Portugal 1, s.p. Mariño Paz (2002-2003): Ramón Mariño Paz, “18th century linguistic mentality and the history of the Galician language”, Estudios de sociolingüística 3, 2 (2002) & 4 (1) (2003), pp. 1-41.
  • Mariño Paz (no prelo): Ramón Mariño Paz, Fonética e fonoloxía históricas da lingua galega, Vigo, Edicións Xerais de Galicia.
  • Morais Silva (1949-1959): António de Morais Silva, Grande dicionário da língua portuguesa, 10ª ed. revista, corrigida, muito aumentada e actualizada segundo as regras do acordo ortográfico luso-brasileiro de 10 de agosto de 1945, 12 vols.,
  • Oliveira (1536): Fernão de Oliveira, Grammatica da lingoagem portuguesa, Lixboa, e[m] casa d' Germão Galharde. [Accesible na Biblioteca Nacional Digital-Biblioteca Nacional de Portugal: http://purl.pt/120/1/index.html#/html; consulta: outubro de 2016].
  • PDG: Fr. Juan Sobreira (1979), Papeletas de un diccionario gallego. Edición y estudio crítico por J. L. Pensado, Ourense, Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo [1792-1797].
  • Silvestre (2008): João Paulo Silvestre, Bluteau e as Origens da Lexicografia Moderna, Lisboa, Imprensa Nacional-Casa da Moeda.
  • Stegagno Picchio (1959): Luciana Stegagno Picchio, “La questione della lingua in Portogallo”, in João de Barros, Diálogo em louvor da nossa linguagem. Lettura critica dell’ edizione del 1540 con una introduzione su “La questione della lingua in Portogallo” a cura di Luciana Stegagno Picchio, Modena, Editrice Modenese, pp. 5-54.
  • TILG: Antón Santamarina (dir.) (2003), Tesouro Informatizado da Lingua Galega (Instituto da Lingua Galega – Universidade de Santiago de Compostela) (http://ilg.usc.es/TILG/). [Consulta: xuño de 2016].
  • TMILG: Xavier Varela Barreiro (dir.) (2004-), Tesouro Medieval Informatizado da Lingua Galega, Santiago de Compostela, Instituto da Lingua Galega. [http://ilg.usc.es/tmilg] [Consulta: xuño de 2016].
  • Vasconcellos (1987): João Leite de Vasconcellos, Esquisse d’ une Dialectologie Portugaise, Lisboa, Instituto Nacional deInvestigação Científica [1ª ed.: Paris / Lisboa: Aillaud & Cie., 1901].
  • Vásquez Cuesta (1988): Pilar Vásquez Cuesta, A língua e a cultura portuguesas no tempo dos Filipes, Lisboa, Publicações EuropaAmérica. Tradución de Mário Matos e Lemos [Edición orixinal: Pilar Vázquez Cuesta, La lengua y la culturaportuguesas en el siglo del Quijote, Madrid, Espasa-Calpe, 1986.].
  • Vázquez Corredoira (1998): Fernando Vázquez Corredoira, A construção da língua portuguesa frente ao castelhano. O galego como exemplo a contrario, Santiago de Compostela, Laiovento.
  • VG1745: Fr. Martín Sarmiento (1775), Viaje a Galicia (1745). Edición y estudio por J. L. Pensado, Salamanca, Universidad de Salamanca.
  • Zamora Vicente (1979): Alonso Zamora Vicente, Dialectología española. Segunda edición muy aumentada, Madrid, Gredos [1ª ed.: Madrid: Gredos, 1960].