Pautas de terciarización do sector agrario galegounha aproximación empírica

  1. Ángeles Pereira Sánchez 1
  2. Xavier Vence Deza 1
  1. 1 Universidade de Santiago de Compostela
    info

    Universidade de Santiago de Compostela

    Santiago de Compostela, España

    ROR https://ror.org/030eybx10

Revista:
Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

ISSN: 1132-2799

Ano de publicación: 2017

Volume: 26

Número: 1

Páxinas: 17-30

Tipo: Artigo

DOI: 10.15304/RGE.26.1.4307 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Outras publicacións en: Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

Resumo

Neste traballo analízase a importancia do proceso de terciarización do sector agrario galego e as súas características en relación co modelo agrario rexional. É un fenómeno que recibiu pouca atención na literatura e, porén, é unha realidade dunha importancia crecente para entender o desenvolvemento agrario e o desenvolvemento rexional. A distribución das actividades de servizos dentro do territorio rexional e o contido desas actividades é moi relevante para frear o abandono do espazo rural e garantir a cohesión dentro do territorio. O estudo baséase na análise dos datos estatísticos dispoñibles. En concreto, a visión agregada apórtana os datos do Marco Input Output de Galicia e as Contas Económicas da Agricultura. Namentres, os datos do Censo Agrario e a Enquisa de Estrutura das Explotacións Agrarias permiten unha análise dende o punto de vista microeconómico. Obsérvase unha crecente utilización de servizos por parte do sector agrario galego alomenos durante a década de 1990 e unha ralentización nos anos máis recentes. A análise do contido dos servizos permite identificar unha notable importancia da externalización de actividades e funcións propias do proceso produtivo agrario, así como o dinamismo de certos servizos intensivos en coñecemento, chave en certas actividades agrarias e no seu proceso de innovación.

Referencias bibliográficas

  • Afundación. (2016): A Economía Galega. Informe 2015. Retrieved from http://www.afundacion.org/es/publicacion/a_economia_galega._informe_2015
  • Aparicio, S. T., Berenguer, P., and Rau, V. (2004): “Modalidades de intermediación en los mercados de trabajo rurales en Argentina”. Cuadernos de Desarrollo Rural, (53), pp. 59-79.
  • Arnalte, E. (1989): “Estructura de las explotaciones agrarias y externalización del proceso productivo. Implicaciones para el debate sobre el proteccionismo”. ICE, 666, pp. 101-117.
  • Arnalte, E. (2002): “Ajuste estructural y cambios en los modelos productivos de la agricultura española”. In J. J. González Rodríguez and C. Gómez Benito (Eds.), Agricultura y sociedad en el cambio de siglo (pp. 391-426). Madrid: McGraw-Hill Interamericana de España.
  • Balmann, A., Dautzenberg, K., Happe, K., and Kellermann, K. (2006): “On the dynamics of structural change in agriculture: Internal frictions, policy threats and vertical integration”. Outlook on Agriculture, 35(2), pp. 115-121. http://doi.org/10.5367/000000006777641543
  • Boden, M., and Miles, I. (2000): Services and the Knowledge-based Economy. (M. Boden and I. Miles, Eds.). book, London: Continuum.
  • Bourgeois, L. (1987): “L’agriculture et les services: divorce ou symbiose?” Économie Rurale, 177(1), pp. 10-17. http://doi.org/10.3406/ecoru.1987.3795
  • Compés López, R., López Iglesias, E., and Martínez Gómez, V. (2011): “Evolución de la PAC y evaluación de las propuestas legislativas para la Reforma de 2013”. In J. M. García Álvarez-Coque and F. Sineiro García (Eds.), Apoyo público a la agricultura española 2003-2010 (pp. 25-70). Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentación.
  • Cuadrado Roura, J. R., and Del Río Gómez, C. (1987): Cambio estructural y evolución de los servicios en el área de la OCDE (1960-1984) (No. 03/1987).
  • Cuadrado Roura, J. R., and Del Río Gómez, C. (1993): Los servicios en España. Madrid: Ediciones Pirámide
  • Díaz Díaz, C. (1979): “A agricultura e o capitalismo en Galicia. O proceso de modernización da agricultura galega”. Revista Galega de Estudios Agrarios, 1 (Xaneiro-Xuño).
  • Errington, A. (1998): “The increasing flexibility of machinery and labour inputs to UK farming”. Etud. Rech. Syst. Agraires Dév., 31, pp. 371-385.
  • Eurostat. (2000): Manual on the economic accounts for Agriculture and Forestry EAA/EAF 97 (Rev.1.1). Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
  • Fernández Leiceaga, F., and López Iglesias, E. (2000): Estrutura Económica de Galiza. Santiago de Compostela: Laiovento.
  • Gallego Bono, J. R. (2010): “La agricultura a tiempo parcial y la externalización de servicios agrarios como vehículo del cambio estructural”. Revista Española de Estudios Agrosociales y Pesqueros, 225, pp. 13-45.
  • Geels, F. W. (2004): “From sectoral systems of innovation to socio-technical systems”. Research Policy, 33(6-7), 897-920. http://doi.org/10.1016/j.respol.2004.01.015
  • Goodman, D., Sorj, B., and Wilkinson, J. (1987): From farming to biotechnology. A theory of agroindustrial development. Oxford; New York: Basil Blackwell.
  • Harff, Y., and Lamarche, H. (1998): “Le travail en agriculture: nouvelles demandes, nouveaux enjeux”. Économie Rurale, 244(1), pp. 3-11. http://doi.org/10.3406/ecoru.1998.4995
  • Igata, M., Hendriksen, A., and Heijman, W. (1997): “Agricultural outsourcing: A comparison between the Netherlands and Japan”. Applied Studies in Agribusiness and Commerce-APSTRACT.
  • Labarthe, P. (2009): “Extension services and multifunctional agriculture. Lessons learnt from the French and Dutch contexts and approaches”. Journal of Environmental Management, 90 Suppl 2, pp. 193-202. http://doi.org/10.1016/j.jenvman.2008.11.021
  • Langreo, A. (2002): “La externalización del trabajo agrario y las empresas de servicios a la agricultura”. Economía Agraria y Recursos Naturales, 2, pp. 45-67.
  • López-Iglesias, E. (1996): Movilidad de la tierra y dinámica de las estructuras agrarias en Galicia. Madrid: Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentación.
  • López-Iglesias, E., Sineiro-García, F., and Lorenzana-Fernández, R. (2013): “Processes of farmland abandonment: land use change and structural adjustment in Galicia (Spain)”. In D. Ortiz-Miranda, A. Moragues-Faus, and E. Arnalte-Alegre (Eds.), Agriculture in Mediterranean Europe: Between Old and New Paradigms (Vol. 19, pp. 91-120). CHAP, Emerald Group Publishing Limited. http://doi.org/doi:10.1108/S1057-1922(2013)0000019007
  • Malerba, F. (2002): “Sectoral systems of innovation and production”. Research Policy, 31(2), pp. 247-264. http://doi.org/10.1016/S0048-7333(01)00139-1
  • Melero, A., and Calatrava, A. (2007): “Procesos de terciarización en el medio rural”. In J. Sanz Cañada (Ed.), El futuro del mundo rural (pp. 73-101). Síntesis.
  • Miles, I. (1993): “Services in the new industrial economy”. Futures, 25(6), pp. 653-672. http://doi.org/10.1016/0016-3287(93)90106-4
  • Moragues-Faus, A. (2014): “How is agriculture reproduced? Unfolding farmers’ interdependencies in small-scale Mediterranean olive oil production”. Journal of Rural Studies, 34, pp. 139-151 http://doi.org/10.1016/j.jrurstud.2014.01.009
  • Pereira Sánchez, Á. (2016): Terciarización e servizalización na innovación do sector agrario. Factores impulsores e efectos na sustentabilidade da gandería e da viticultura en Galicia. University of Santiago de Compostela. [Tesis doctoral].
  • Prager, K., Labarthe, P., Caggiano, M., and Lorenzo-Arribas, A. (2016): “How does commercialisation impact on the provision of farm advisory services? Evidence from Belgium, Italy, Ireland and the UK”. Land Use Policy, 52(JANUARY), pp. 329-344. http://doi.org/10.1016/j.landusepol.2015.12.024
  • Pugliese, E., and Ceriani-Sebregondi, F. (1981): “Destrutturazione aziendale, familia e classi sociali in Agricoltura”. Agricoltura E Societá, 4.
  • Rubalcaba Bermejo, L., and Kox, H. (2009): “El crecimiento de los servicios a empresas en Europa”. In L. Rubalcaba Bermejo and H. Kox (Eds.), Los servicios a empresas en el crecimiento económico europeo (pp. 41-70). Madrid: Marcial Pons.