"La politique de Dieu"una traducción desconocida de la obra de Quevedo, en un manuscrito del siglo XVII

  1. María José Alonso Veloso 1
  1. 1 Universidade de Santiago de Compostela
    info

    Universidade de Santiago de Compostela

    Santiago de Compostela, España

    ROR https://ror.org/030eybx10

Revista:
Dicenda: Estudios de lengua y literatura españolas

ISSN: 0212-2952 1988-2556

Ano de publicación: 2016

Número: 34

Páxinas: 33-67

Tipo: Artigo

DOI: 10.5209/DICE.53552 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso aberto editor

Outras publicacións en: Dicenda: Estudios de lengua y literatura españolas

Resumo

This article aims to give news about the discovery of an unknown translation into French of Francisco de Quevedo’s Política de Dios, in a manuscript dated in the 17th century and preserved in a library located in France. The finding of this codex confirms the credibility of the information given by the controversial bookseller Roberto Duport, who already mentioned some French and Italian versions prior to his edition, printed in Zaragoza in 1626. This translation also corrects the claims of the critics, who have assumed that French readers were interested only on Quevedo’s burlesque works, particularly the Buscón and the Sueños, until recent times. The existence of translations into French of his political literature has been also denied due to the lack of handwritten or printed evidences. In fact, there are growing signs about the interest that their political and moral texts raised in Europe immediately, in the 17th and 18th centuries. This translation, entitled La politique de Dieu, le gouvernement de Jesus Christ et the tirannie of Satan, as the «primitive versions» that were used as its model, stands out for its fidelity to the source, a surprising fact if compared with examples as the Buscón translated by La Geneste. Written by an unknown author, this French version is dedicated to a counselor of the Court of Luis XIII, presumably Gabriel Maillot, «Conseiller du Roy controlleur ordinaire des Guerres», whom the translator conveys a striking appreciation from Quevedo, who should be alive even then. This fact should support an early dating for the translation.

Referencias bibliográficas

  • Alonso Veloso, María José: «La recepción europea del Marco Bruto de Quevedo: traducciones hasta el siglo XVIII», La transmisión de Quevedo, coord. F. Gherardi y M. Á. Candelas Colodrón, Vigo, Academia Editorial del Hispanismo, 2015b, pp. 23-58.
  • Alonso Veloso, María José: «Los títulos de Quevedo», La Perinola, 19 (2015a), pp. 111-148.
  • Alonso Veloso, María José: «Noticia sobre una traducción al italiano de Doctrina moral de Quevedo», La Perinola, 17 (2013), pp. 203-228.
  • Alonso Veloso, María José: «Quevedo, antídoto contra los whigs y los tories en la Inglaterra del siglo XVIII», Signa, 25 (2016a), pp. 339-372.
  • Alonso Veloso, María José: «Un “instante antimaquiavélico” de Quevedo en Inglaterra: Christian Politicks contra tiranos ateos, discípulos de Satanás», Neophilologus (2016b), DOI 10.1007/s11061-016-9497-1.
  • Arbesú, David: «La manipulación ideológica de las obras de Quevedo en la Inglaterra del siglo XVII», La Perinola, 10 (2006), pp. 317-338.
  • Astrana Marín, Luis: Epistolario completo de don Francisco de Quevedo Villegas, Madrid, Instituto Editorial Reus, 1946.
  • Barker, J. W.: «Notas sobre la influencia de Quevedo en la literatura inglesa», Boletín de la Biblioteca de Menéndez Pelayo, 21 (1945), pp. 429-435.
  • Barone, Lavinia: La Carta a Luis XIII de Quevedo y la polémica antifrancesa en Italia en el siglo XVII, Pamplona, Eunsa, 2014.
  • Chenaye-Desbois, M. de la: Dictionnaire de la noblesse, Paris, Antoine Boudet, 1775.
  • Crosby, James O.: The Sources of the Text of Quevedo’s Política de Dios, New York, Modern Language Association of America, 1959 (reimpresión en Millwood, New York, Kraus Reprint Co., 1975).
  • Ehrlicher, H.: «Quevedo en Alemania», La Perinola, 15 (2011), pp. 95-111.
  • Eminowicz, T.: «Sobre una traducción de la Política de Dios, de Francisco de Quevedo, al polaco», Dicenda, 3 (1984), pp. 273-277.
  • Fernández-Guerra Y Orbe, A. (ed.): Francisco de Quevedo, Obras de don Francisco de Quevedo Villegas, BAE 23 y 48, Madrid, Atlas, 1946 y 1951, 2 volúmenes.
  • Franco-Furt, A. (pseud.): El tribunal de la justa venganza, ed. L. Astrana Marín, en Francisco de Quevedo, Obras completas. Obras en verso, pp. 1099-1163.
  • Garzelli, Beatrice: «Traducción y mundos posibles. Los sueños de Quevedo traducidos al italiano», La Perinola, 15 (2011), pp. 157-169.
  • Gendreau, Michelle: Héritage et création: Recherches sur l’humanisme de Quevedo, Lille, Champion-Université de Lille III, 1977.
  • Jauralde, Pablo: Francisco de Quevedo (1580-1645), Madrid, Castalia, 1999.
  • Kwiatkowska Farys, Edyta: «Las traducciones polacas de Quevedo», Actas de la AISO, VI, 2002, pp. 1133-1140.
  • Martinengo, Alessandro y Diego SÍMINI: «La primera traducción italiana del Buscón», Estudios sobre el Buscón, coord. Alfonso Rey, Pamplona, Eunsa, 2003, pp. 273-294.
  • Mérimée, Ernest: Essai sur la vie et les oeuvres de Francisco de Quevedo (1580-1645), Paris, Alphonse Picard, 1866.
  • Moll, Jaime: «Quevedo y la imprenta», De la imprenta al lector. Estudios sobre el libro español de los siglos XVI al XVIII, Madrid, Arcos, 1993, pp. 7-20.
  • Morovelli De Puebla, F.: Anotaciones a la Política de Dios, gobierno de Cristo y tiranía de Satanás, Obras completas de don Francisco de Quevedo Villegas, ed. L. Astrana Marín, Madrid, Aguilar, pp. 985-993.
  • Navarro Errasti, María del Pilar: «Quevedo en lengua inglesa», De clásicos y traducciones: versiones inglesas de clásicos españoles (ss. XVI y XVII), Barcelona, PPU, 1987, pp. 165-187.
  • Nider, Valentina (ed.): Una ‘consolatio’ de Quevedo: la Carta a Antonio de Mendoza, Firenze, Alinea Editrice, 2013.
  • Nider, Valentina: «Nicolò Serpetro, traductor del Marco Bruto de Quevedo», La Perinola, 15 (2011), pp. 171-190.
  • Nider, Valentina: «Texto y contexto de dos traducciones olvidadas: la Carta a Antonio de Mendoza de Quevedo y la Instrucción al Exercicio de la muerte de Luisa de Padilla, condesa de Aranda», Il prisma di Proteo: riscritture, ricodificazioni, traduzioni fra Italia e Spagna (sec. XVI-XVII), ed. V. Nider, Trento, Università degli Studi di Trento, 2012, pp. 481-504.
  • Pacheco De Narváez, Luis: Memorial denunciando al tribunal de la Inquisición cuatro libros de D. Francisco de Quevedo, ed. Luis Astrana Marín, Francisco de Quevedo, Obras completas. Obras en verso, pp. 1043-50.
  • Peraita, Carmen: Quevedo y el joven Felipe IV, Kassel, Edition Reichenberger, 1997.
  • Quevedo, Francisco de, Política de Dios: ed. E. Mª. Díaz Martínez (parte primera) y R. Cacho Casal (parte segunda), Obras completas en prosa, «Tratados políticos», dir. A. Rey, volumen V, Madrid, Castalia, 2012, pp. 159-639.
  • Quevedo, Francisco de: La fortuna con seso y la Hora de todos, ed. L. Schwartz, en Obras completas en prosa, dir. A. Rey, Madrid, Castalia, volumen I, tomo II, 2003, pp. 560-810.
  • Quevedo, Francisco de: Política de Dios, Govierno de Christo, edición de James O. Crosby, Madrid, Castalia, 1966.
  • Quevedo, Francisco de: Primera parte de la vida de Marco Bruto: ed. M. J. Alonso Veloso, en Obras completas en prosa de Quevedo, «Tratados políticos», dir. A. Rey, volumen V, Madrid, Castalia, 2012, pp. 647-990.
  • Quevedo, Francisco de: Virtud militante contra las quatro pestes del mundo, invidia, ingratitud soberbia, avarizia, ed. A. Rey, Santiago de Compostela, Universidad, 1985.
  • Rey, Alfonso: «Quevedo, Duport y la edición del Buscón», Journal of Hispanic Research, 3, (1994-1995), pp. 167-179.
  • Rey, Alfonso: The Last Days of Humanism: A Reappraisal of Quevedo’s Thought, Cambridge : Modern Humanities Research Association, 2015.
  • Richelieu, Armand Jean du Plessis (cardinal duc de): Mémoires du cardinal de Richelieu. T. VII [1627], dir. de M. Lacour-Gayet, par Robert Lavollée, Paris, Librairie Ancienne Honoré Champion, Société de l'histoire de France, 1926.
  • Roig Miranda, Marie: «Edición y anotación de Les Visions del Sieur de La Geneste», La Perinola, 4 (2000), pp. 367-378.
  • Roig Miranda, Marie: «La recepción de Quevedo en Francia», La Perinola, 15 (2011), pp. 235-261.
  • Roig Miranda, Marie: «Las traducciones francesas de los Sueños de Quevedo en el siglo XVII y hasta 1812 (Nota bibliográfica)», en Quevedo a nueva luz: escritura y política, ed. L. Schwartz y A. Carreira, Málaga, Universidad, 1997, pp. 165-212.
  • Sotomayor, A. de, Novissimus librorum prohibitorum et expurgadorum index, Madrid, 1640.
  • Tarsia, Pablo de: Vida de don Francisco de Quevedo y Villegas, ed. M. Prieto Santiago y F. B. Pedraza Jiménez, Aranjuez, Ara Iovis, 1988.
  • Zapata, Antonio, Novus index librorvm prohibitorvm et expurgatorum editus Auctoritate & Iussu... D[omini] Antonii Zapata..., Hispali: Franciscus de Lyra, 1632.