O turismo en ecuador. Novas tendencias no turismo sostible e contribución ao crecemento económico

  1. Eddy Antonio Castillo Montesdeoca 1
  2. Fidel Martínez Roget 1
  3. Emilia Vázquez Rozas 1
  1. 1 Universidade de Santiago de Compostela
    info

    Universidade de Santiago de Compostela

    Santiago de Compostela, España

    ROR https://ror.org/030eybx10

Revista:
Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

ISSN: 1132-2799

Ano de publicación: 2015

Volume: 24

Número: 2

Páxinas: 69-84

Tipo: Artigo

DOI: 10.15304/RGE.24.2.2931 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso aberto editor

Outras publicacións en: Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

Resumo

Nas últimas décadas o turismo destacou como unha actividade con potencial para diversificar a estrutura económica dos países fronte actividades económicas tradicionais. Ecuador, un país cunha estrutura produtiva moi dependente do sector primario, coa necesidade de diversificar a súa matriz produtiva e xerar novos ingresos que melloren a súa economía, impulsou unha serie de iniciativas no sector turístico. O turismo de masas evidencia importantes problemas como a masificación, a degradación das costas ou a perda de calidade na experiencia turística. Ecuador pode aproveitar as experiencias doutros países, apostando por un modelo turístico máis sostible. Dentro desta liña, nos últimos anos o goberno ecuatoriano puxo en marcha o Plan Estratéxico de Turismo 2020 (PLANDETUR 2020) e a proposta do “Turismo Consciente”, iniciativas orientadas cara a promoción do turismo sostible. Este traballo trata de dar a coñecer o turismo consciente, un termo recente e en construción, para referirse a unha modalidade de turismo que se apoia nos principios de sustentabilidade e de ética. Analízase a contribución do turismo á economía do país a través dun modelo econométrico para o período 1995-2013, cuxos resultados evidencian un equilibrio a curto e longo prazo.

Referencias bibliográficas

  • AGUAYO, E., LAMELAS, N. Y ÁLVAREZ, L. (2004). Impacto Económico Del Turismo En Las Regiones Mexicanas. (Working Paper). Santiago De Compostela. ASEPELT.
  • Ávila, B. R. Y Barrado, T. D. (2005). "Nuevas Tendencias En El Desarrollo De Destinos Turísticos: Marcos Conceptuales Y Operativos Para Su Planificación Y Gestión," Cuadernos De Turismo, (15), Pp. 27-44.
  • BALAGUER, J. Y CANTAVELLA-JORDA, M. (2002). "Tourism As A Long-Run Economic Growth Factor: The Spanish Case," Applied Economics, 34(7), Pp. 877-884.
  • BELLOUMI, M. (2010). "The Relationship Between Tourism Receipts, Real Effective Exchange Rate And Economic Growth In Tunisia," International Journal Of Tourism Research, 12(5), Pp. 550-560.
  • BRIDA, J. G. Y MONTERUBBIANESI, P. D. (2010). "Causality Between Economic Growth And Tourism Expansion: Empirical Evidence From Some Colombian Regions," Journal Of Tourism Challenges And Trends, (3. 1), Pp. 153-164.
  • CARRASCAL, A., FERNÁNDEZ, F. M. Y PEREIRA, J. (2013). "Xeración De Residuos Derivados Do Turismo Receptor En Galicia," Revista Galega De Economía, 22(1) Pp. 31-49.
  • DRITSAKIS, N. (2004). "Tourism As A Long-Run Economic Growth Factor: An Empirical Investigation For Greece Using Causality Analysis," Tourism Economics, 10(3), Pp. 305-316.
  • EUROPA PRESS, (2012). Ecuador Y La OMT Apuestan Por El 'Turismo Consciente'. Europa Press. Madrid. Economía FITUR. (15-1-2015). <Http: //Www. Finanzas. Com/Noticias/Economia/2012-01-18/639206_Economia-Fitur-Ecuador-Apuestan-Turismo. Html>
  • EVIEWS USER GUIDE II, (2013). Johansen Cointegration Test. (En Liña). Eviews. (7 De Abril De 2015). <Http: //Www. Eviews. Com >
  • GRIFFITHS, W. E., HILL, R. C. AND LIM, G. C. (2008). Using Eviews For Principles Of Econometrics. 3ra Ed. New York. John Wiley & Sons, Inc.
  • GUDIÑO, M. (2013). Turismo Cultural En Michoacán. Un Análisis Del Impacto Económico Y De La Satisfacción Turística. 1ra Ed. Santiago De Compostela. Universidad De Santiago De Compostela.
  • GUISÁN, M. C. (2011). Producción Sectorial Y Desarrollo Económico En 22 Países De América Latina Y Norteamérica Y Comparación Con La UE. Blog de Economía Internarnacional de AEEADE: Informe
  • EDDI. (18 De Junio De 2015). < Http: //Www. Usc. Es/Economet/aea. htm, also in Guisan and Aguayo(2015).
  • GUISÁN, M. C., AGUAYO, E. (2005). "Desafíos Del Desarrollo Económico De América Latina: Evolución En 1950-2000 Y Perspectivas," Revista Galega De Economía, Vol. 14(1), Pp. 133-152.
  • GUISAN, M. C., AGUAYO, E. (2015). Manufacturing And Development In Countries And Areas Of America, 2000-2010. Regional and Sectoral Economic Studies, Vol. 15-1, on line at http: //www. usc. es/economet/aea. htm.
  • GUJARATI, D. N. Y PORTER, D. C. (2011). Econometría Básica. 5ta Ed. Brasil. Mcgraw Hill.
  • JIMÉNEZ, L. M. (2000). Desarrollo Sostenible: Transición Hacia La Coevolución Global. 1ra Ed. España. Ediciones Pirámide.
  • IVARS, J. A., VERA, J. F., SÁNCHEZ, C. J., MORTE, A. R., TORRES, F. J., NAVALÓN, M. R. Y BOTE, V. (2001). Planificación Y Gestión Del Desarrollo Turístico Sostenible: Propuestas Para La Creación De Un Sistema De Indicadores. (Documentos De Trabajo, 1). Alicante. Instituto Universitario De Geografía. Universidad De Alicante.
  • KIBARA, O. N., ODHIAMBO, N. M. Y NJUGUNA, J. M. (2012). "Tourism And Economic Growth In Kenya: An Empirical Investigation," International Business & Economics Research Journal (IBER), 11(5), Pp. 517-528.
  • KIM, H. J. Y CHEN, M. H. (2006). "Tourism Expansion And Economic Development: The Case Of Taiwan," Tourism Management, 27(5), Pp. 925-933.
  • MACKINNON, J. G. (2010). Critical Values For Cointegration Tests. (Working Paper, 1227). Kingston. Queen's Economics Department.
  • MARTÍNEZ, F. (2004). "Turismo Rural En Galicia: Contribuciones Al Desarrollo Sostenible. 1ra Ed. Santiago De Compostela. Xunta De Galicia, Dirección Xeral De Turismo.
  • MARTÍNEZ, F., PAWLOSKA, E. Y RODRÍGUEZ, X. A. (2013). "The Economic Impact Of Academic Tourism In Galicia," Tourism Economics, 19(5), Pp. 1139-1153.
  • MINISTERIO DE TURISMO DEL ECUADOR, (2007). Plan Estratégico Del Turismo Ecuador. PLANDETUR2020. (En Liña). MINTUR. Ecuador. MINTUR. (16 De Enero De 2015) <Http: //Www. Turismo. Gob. Ec/Wp-Content/Uploads/Downloads/2013/02/PLANDETUR-2020. Pdf >
  • MINISTERIO DE TURISMO DEL ECUADOR, (2009). Plan Integral De Marketing Turístico De Ecuador PIMTE2014. (En Liña). MINTUR. Ecuador. MINTUR (16 De Enero De 2015) <Http: //Www. Turismo. Gob. Ec/Wp-Content/Uploads/Downloads/2013/02/PIMTE_2014. Pdf >
  • MINISTERIO DE TURISMO DEL ECUADOR, (2015). Principales Indicadores De Turismo. Enero 2015. (En Liña). MINTUR. Ecuador.
  • MINTUR. (7 De Abril De 2015) <Http: //Servicios. Turismo. Gob. Ec/Index. Php/Ingresos-De-Extranjeros/Enero-2015/155>
  • NETO, F. (2003), "A New Approach To Sustainable Tourism Development: Moving Beyond Environmental Protection." Natural Resources Forum, 27, Pp. 212-222.
  • NIJKAMP, P., VAN DER BERGH, C. Y SOETEMAN, F. J. (1990). "Regional Sustainable Development And Natural Resource Use," Proceedings Of The World Bank Annual Conference On Development Economics, 1990. Pp. 153-188.
  • OH, C. O. (2005). "The Contribution Of Tourism Development To Economic Growth In The Korean Economy," Tourism Management, 26(1), Pp. 39-44.
  • ORGANIZACIÓN MUNDIAL DE TURISMO, (2011 A). Regional Programme For The Americas. Turismo Consciente, Una Propuesta Para Amar La Vida. (En Liña) MINTUR. Ecuador.
  • MINTUR. (16 De Febrero De 2015). <Http: //Americas. Unwto. Org/News/2011-06-30/Turismo-Consciente-Una-Propuesta-Para-Amar-La-Vida >
  • ORGANIZACI<N MUNDIAL DE TURISMO, (2011 B). Regional Programme For The Americas. Turismo Consciente, Una Propuesta Para Amar La Vida. (En Liña) MINTUR. Ecuador. MINTUR. (16 De Febrero De 2015). < Http: //Americas. Unwto. Org/Es/Node/29619 >
  • ORGANIZACI<N MUNDIAL DE TURISMO, (2014). Sustainable Development Of Tourism. (En Liña). UNWTO. (16 De Febrero De 2015). < Http: //Sdt. Unwto. Org/Es/Content/Definicion >
  • PULIDO, J. I. Y SÁNCHEZ, M. (2008). Medida De La Sostenibilidad Turística: Propuesta De Un Índice Sintético. 1ra Ed. España. Editorial Universitaria Ramón Areces.
  • PULIDO, J. I. (2005). Criterios Para Una Política Turística Sostenible En Los Parques Naturales De Andalucía. Sevilla, Consejería De Turismo, Comercio Y Deporte, Junta De Andalucía.
  • Pulido, J. I. (2008): «Gestión Turística Activa Y Desarrollo Económico En Los Parques Naturales Andaluces. Una Propuesta De Revisión Desde El Análisis Del Posicionamiento De Sus Actuales Gestores», Revista De Estudios Regionales, 81, Pp. 171-203.
  • RAMÍREZ, J. J. (2006). "Actividad Económica Del Sector Turístico Mexicano: Situación Actual, Tendencias Y Cointegración," Aportes, (032), Pp. 89-106.
  • RUÍZ, E.; HERNÁNDEZ, M.; COCA, A.; CANTERO, P. Y DEL CAMPO, A. (2008). "Turismo Comunitario En Ecuador. Compendiendo El Community-Based Tourism Desde La Comunidad, Pasos, 6(3). Pp. 399-418.
  • SÁNCHEZ, E. J., BRIDA, J. G. Y RISSO, W. A. (2008). "Tourism's Impact On Long-Run Mexican Economic Growth," Economics Bulletin, 23(21), Pp. 1-8.
  • TANG, C. F. (2011). "Is The Tourism-Led Growth Hypothesis Valid For Malaysia? A View From Disaggregated Tourism Markets," International Journal Of Tourism Research, 13(1), Pp. 97-101.
  • THE WORLD BANK, (2015 A). PIB (UMN A Precios Constantes). (En Liña). Grupo Del Banco Mundial. (7 De Abril De 2015). <Http: //Datos. Bancomundial. Org/Indicador/NY. GDP. MKTP. KN>
  • THE WORLD BANK, (2015 B). Turismo Internacional, Número De Arribos. (En Liña). Grupo Del Banco Mundial. (7 De Abril De 2015). <Http: //Datos. Bancomundial. Org/Indicador/ST. INT. ARVL>
  • WOOLDRIDGE, J. M. (2006). Introducción A La Econometría: Un Enfoque Moderno. 4ta Ed. México. Editorial Cengage Learning Editores SA. De CV.