Urbanización, Forestación e abandono. Cambios recentes na paisaxe de Galicia, 1985-2005

  1. Eduardo Corbelle Rico
  2. Rafael Crecente Maseda
Revista:
Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

ISSN: 1132-2799

Ano de publicación: 2014

Volume: 23

Número: 1

Páxinas: 35-52

Tipo: Artigo

DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Outras publicacións en: Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

Resumo

Neste traballo analízanse os grandes cambios da paisaxe que tiveron lugar en Galicia nas dúas décadas posteriores á entrada de España na Comunidade Económica Europea, empregando mapas de usos da terra dos anos 1985 e 2005. Os resultados indican que durante este tempo aumentaron a superficie ur-banizada e a de arborado e diminuíu a ocupada pola agricultura e a gandería, á vez que grandes áreas do territorio ficaron abandonadas. A comparación con datos da capacidade produtiva do solo revela que a urbanización e o mantemento do uso agrícola ou gandeiro tiveron lugar principalmente nas terras de maior calidade produtiva, mentres que a forestación se concentrou en terras de calidade intermedia e o abandono afectou ás de peores características. Unha análise de conglomerados a escala parroquial permi-tiu localizar as grandes áreas do territorio onde os cambios foron de distinta natureza, e coñecer como es-tas áreas están fortemente relacionadas coa altitude.

Referencias bibliográficas

  • Azevedo, J.; Moreira, C.; Castro, J.; Loureiro, C. (2011): "Agriculture Abandonment, Land Use Change and Fire Hazard In Mountain Landscapes in Northeastern Portugal", en Ch. Li, R. Lafortezza e J. Chen [ed.]: Landscape Ecology in Forest Management and Conservation. Challenges and Solutions for Global Change, cap. 14, pp. 329-351. London: HEP-Springer.
  • Bouhier, A. (2001): Galicia. Ensaio xeográfico de análise e interpretación dun vello complexo agrario. (Colección Biblioteca de Clásicos Agrarios Galegos, 16). (Tradución do orixinal de 1979). Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Consellería de Política Agroalimentaria e Desenvolvemento Rural.
  • Brannstrom, C.; Jepson, W.; Filippi, A.M.; Redo, D.; Xu, Z.; Ganesh, S. (2008): "Land Change in the Brazilian Savanna (cerrado), 1986-2002: Comparative Analysis and Implications for Land-Use Policy", Land Use Policy, 25 (4), pp. 579-595.
  • Cardesín Díaz, J.M. (1992): Tierra, trabajo y reproducción social en una aldea gallega (s. XVIII-XX): muerte de unos, vida de otros. Madrid: Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentación, Secretaría General Técnica.
  • Colino Sueiras, J.; Nogueira Méndez, P.; Rodríguez Pasquín, M. (1999): La agricultura gallega en la Unión Europea. Balance del primer decenio. Santiago de Compostela: Fundación Caixa Galicia.
  • Corbelle Rico, E.; Crecente Maseda, R. (2009): "Evolución histórica de la superficie agrícola utilizada en Galicia (1962-2006). Integración de fuentes estadísticas y cartográficas" (nota breve), Economía Agraria y Recursos Naturales, 9 (2), pp. 183-192.
  • Dalda Escudero, J.; García Docampo, M.; González Harguindey, J. (2006): Cidade difusa en Galicia. santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Consellería de Política Territorial, Obras Públicas e Transportes.
  • Delgado Hernández, J. (2008): "Armonización de las bases de datos de ocupación del suelo y su importancia en la evaluación de parámetros e indicadores medioambientales", 9º Congreso Nacional del Medio Ambiente (CONAMA). Madrid: Fundación CONAMA.
  • Díaz Manso, J.M.; Aller González, D.; Martín Rosón, A.; Barcia Noia, B.; Pereira Paulo, S. (2007): "Dúas perspectivas sobre a cartografía de coberturas e usos do solo en Galicia", Revista Galega de Economía, 16 (1), pp. 71-94.
  • Díaz-Fierros Viqueira, F.; Gil Sotres, F. (1984): Capacidad productiva de los suelos de Galicia. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela.
  • Fernández Prieto, L. (1992): Labregos con ciencia: estado, sociedade e innovación tecnolóxica na agricultura galega, 1850-1939. Vigo: Xerais.
  • Fernández Prieto, L. [ed.] (2000): Terra e progreso: historia agraria da Galicia contemporánea. Vigo: Xerais.
  • Galicia. Xunta de Galicia (2001): O monte galego en cifras. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Dirección Xeral de Montes e Medio Ambiente Natural.
  • García Arias, A.I.; Pérez Fra, M. (2001): "Análise e evolución da aplicación en Galicia do programa de axudas á reforestación de terras agrarias (Reg. CEE 2080/92)", Revista Galega de Economía, 10 (1), pp. 151-176.
  • GRASS Development Team (2011): Geographic Resources Analysis Support System (GRASS GIS) Software. Beaverton, OR: Open Source Geospatial Foundation (OSGeo). <http:// grass. osgeo.org>.
  • Hewitt, R.; Escobar, F. (2011): "The Territorial Dynamics of Fast-Growing Regions: Unsustainable Land Use Change and Future Policy Challenges in Madrid, Spain", Applied Geography, 31 (2), pp. 650-667.
  • INE (1991): Censo Agrario de 1989. Madrid: Instituto Nacional de Estadística.
  • INE (2012): Censo Agrario de 2009. Madrid: Instituto Nacional de Estadística.
  • López Iglesias, E. (1996): Movilidad de la tierra y dinámica de las estructuras agrarias en Galicia. Madrid: Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentación, Secretaría General Técnica.
  • López Iglesias, E. (2000): "O sector agrario galego ás portas do século XXI: balance das súas transformacións recentes", Revista Galega de Economía, 9 (1), pp. 167-196.
  • Moreira, F.; Rego, F.C.; Ferreira, P.G. (2001): "Temporal (1958-1995) Pattern of Change in a Cultural Landscape of Northwestern Portugal: Implications for Fire Occurrence", Landscape Ecology, 16, pp. 557-567.
  • Morgan-Davies, C.; Waterhouse, T.; Wilson, R. (2012): "Characterisation of Farmers' Responses to Policy Reforms in Scottish Hill Farming Areas", Small Ruminant Research, 102 (2-3), pp. 96-107.
  • Muñoz-Rojas, M.; La Rosa, D.D.; Zavala, L.; Jordán, A.; Anaya-Romero, M. (2011): "Changes in Land Cover and Vegetation Carbon Stocks in Andalusia, Southern Spain (1956-2007)", Science of The Total Environment, 409 (14), pp. 2796-2806.
  • Pontius Jr., R.G.; Huffaker, D.; Denman, K. (2004): "Useful Techniques of Validation for Spatially Explicit Land-Change Models", Ecological Modelling, 179 (4), pp. 445-461.
  • R Development Core Team (2010): R: A Language and Environment for Statistical Computing. Vienna: R Foundation for Statistical Computing. <http://www.R-project.org>.
  • Rico Boquete, E. (1995): Política forestal e repoboacións en Galicia (1941-1971). Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico.
  • Sineiro García, F. (2006): "A evolución socioeconómica dos sectores rurais galegos", Recursos Rurais - Serie Cursos, 4, pp. 47-55.
  • Sineiro García, F. (2008): "A integración da agricultura galega na Unión Europea", Revista Galega de Economía, 17 (núm. extraord.), pp. 201-214.
  • Soto Fernández, D. (2006): Historia dunha agricultura sustentábel. Transformacións produtivas na agricultura galega contemporánea. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Consellería de Medio Rural.
  • Tranter, R.; Swinbank, A.; Wooldridge, M.; Costa, L.; Knapp, T.; Little, G.; Sottomayor, M. (2007): "Implications for Food Production, Land Use and Rural Development of the European Union's Single Farm Payment: Indications from a Survey of Farmers. Intentions in Germany, Portugal and the UK", Food Policy, 32 (5-6), pp. 656-671.
  • Vence Deza, X. (2000): "Cambio estrutural e innovación na economía galega. Os retos na soleira do século XXI", Revista Galega de Economía, 9 (1), pp. 43-88.
Fonte de datos: Dialnet