La expresión del joi en la escuela trovadoresca gallegoportuguesa

  1. Elvira Fidalgo 1
  1. 1 Universidade de Santiago de Compostela
    info

    Universidade de Santiago de Compostela

    Santiago de Compostela, España

    ROR https://ror.org/030eybx10

Journal:
Revista de Cancioneros Impresos y Manuscritos

ISSN: 2254-7444

Year of publication: 2016

Issue: 5

Pages: 107-141

Type: Article

DOI: 10.14198/RCIM.2016.5.05 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

More publications in: Revista de Cancioneros Impresos y Manuscritos

Abstract

While Occitan trobadour poetry is defined by the ‘joi’, the poetical manifestation of requited or at least, hopeful love, the poetry of Galician-Portuguese trobadours, on the contrary, is characterized by the ‘coita’, that is, the expression of the grief of those who know they will never be loved. However, around the last quarter of the 13th century, some trobadours abandon this essential feature of ‘cantigas de amor’ (the ‘coita’), and express their joy, which they try to find in various sources (e.g. hopeful love, requited love, or just the possibility of beholding the beloved, etc.). In this paper I will analyse the scarce texts which show the trobadour’s intention to depart from the general trend, with the aim of widening the typically reduced range of topics and motifs present in the ‘cantiga de amor’ from its earliest manifestations. This is done through of a literary play which was adopted by those who followed the first author who dared to transgress the guidelines established by tradition. Given that it is practically impossible to chronologically order the cantigas that are the object of this study, I will adopt here a different criterion, that of the degree of the expression of the joy of love, combined, whenever possible, with the a chronological criterion.

Bibliographic References

  • Alvar, Carlos (1989), «Amor de vista, que no de oídas» en Homenaje a Alonso Zamora Vicente, 3, Madrid, Castalia, pp. 14-19.
  • Bec, Pierre (1971), «L’Antithèse poétique chez Bernard de Ventadour», en Mélanges de Philologie Romane dédiés à la mémoire de Jean Boutière, 1, Liège, pp. 107137.
  • Beltrán, Vicenç (1995), A cantiga de Amor, Vigo, Xerais.
  • Beltrán, Vicenç (1996), «Tipos y temas trovadorescos. XI. La corte de Sancho IV» en La literatura en la época de Sancho, IV, ed. C. Alvar y J. M. Lucía, Alcalá de Henares, Universidad de Alcalá, pp. 121-140.
  • Bertolucci, Valeria (1996), «La lirica galego-portoghese all’ época di Sancho IV di Castiglia» en La literatura en la época de Sancho, iv, ed. C. Alvar y J. M. Lucía, Alcalá de Henares, Universidad de Alcalá, pp. 25-34.
  • Brea, Mercedes (coord.) (1996), Lírica profana galego-portuguesa. Corpus completo das cantigas medievais, con estudio biográfico, análise retórica e bibliografía específica, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia.
  • Brea, Mercedes (coord.) (2008), Estudos sobre o léxico dos trovadores, ed. A. F. Guiadanes, G. Pérez Barcala y M. A. Pousada Cruz, Verba. Anexo 63.
  • Brea, Mercedes (coord.) (2015), La expresión de las emociones en la lírica románica medieval, Alessandria, Edizione dell’Orso.
  • Camproux, Charles (1965), Joy d’amor (jeu et joie d’amour), Montpellier, Cause-Castelnau.
  • Ciavolella, M. (1976), La «malatia d’amore» dall’Antichità al Medioevo, Roma, Bulzoni.
  • Creixell Vidal-Quadras, I. (ed.), (1985), Andreas Capellanus. De Amore. Tratado sobre el amor, Barcelona, Quaderns Crema.
  • Cropp, Glynnis M. (1975), Le vocabulaire courtois des troubadours de l’époque classique, Genève, Droz.
  • Ernout, A. & A. Meillet (1985), Dictionnaire Etymologique de la langue latine, París, Klinsieck.
  • Ferrari, Anna (1984), «Linguaggi lirici in contatto: Trobadors e trobadores», Boletim de Filologia, pp. 35-57.
  • Fidalgo, Elvira (1998), «A coita do amigo (para unha nova perspectiva da amiga)», en O mar das Cantigas, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, pp. 189-212.
  • Fidalgo, Elvira (2000), «Las cantigas de amor» en Enciclopedia Galicia. Literatura, coord. D. Villanueva, vol. XXX: La Edad Media, coord., M. Brea, A Coruña, Hércules de Ediciones, pp. 41-115.
  • Fidalgo, E. (2015), «De nuevo sobre la expresión del joi en la lírica gallegoportuguesa», en Literatura y ficción: «estorias», aventuras y poesía en la Edad Media, 2, ed. Marta Haro, Valencia, Publicacions de la Universitat de València, pp. 701-716.
  • Frateschi, Yara (2009), «Olhos e coração na lírica galego-portuguesa», Revista do Centro de Estudos Portugueses, 29/42, pp. 11-36.
  • Lanciani, Giulia & Giuseppe Tavani (1993), Dicionário da literatura medieval galega e portuguesa, Lisboa, Caminho.
  • Lavis, Georges (1972), L’expression de l’affectivité dans la poésie lyrique française du Moyen Age (s. xii-xiii), París, Les Belles Lettres.
  • Lazar, M. (1964), Amour courtois et Fin’Amors dans la littérature du xiième siècle, París, Klincksieck.
  • Lorenzo Gradín, Pilar (2013), «‘Irrisio mortis’ en los trovadores gallego-portugueses» en Formes et fonctions de la parodie dans les littératures médiévales, eds. J. Bartuschat –C. Cardelle de Hartmann, Firenze, Edizioni del Galluzzo, pp. 59-78.
  • Pérez Barcala, Gerardo (2008), «Ai lume d’estes olhos meus: O lume, a descriptio amantium e o sufrimento amoroso na lírica galego-portuguesa» en Estudos sobre léxico dos trovadores, coord. M. Brea (Verba, Anexo 63), Universidade de Santiago de Compostela, pp. 67-100.
  • Pillet, A. & H. Carstens (1968), Bibliographie der Troubadours, New York, Burt Franklin, (= P.C.).
  • Resende, António (1995), Trobadores e xograres. Contexto histórico, Vigo, Xerais.
  • Rodrigues Lapa, M. (1981), Lições de literatura portuguesa. Epoca Medieval, Coimbra Editora.
  • Rodríguez, José Luis (1980), El cancionero de Joan Airas de Santiago. Edición y estudio (Anexo 12 de Verba), Universidad de Santiago de Compostela.
  • Ron Fernández, X. Xabier (1996), «Citar es crear. El arte de la cita en Airas Nunez» en La literatura en la época de Sancho IV, eds. C. Alvar & J.M. Lucía, Universidad de Alcalá, pp. 487-500.
  • Souto Cabo, J. A. (2012), Os cavaleiros que fizeram as cantigas. Aproximaçaõ às origens socioculturais da lírica galego-portuguesa, Niterói-Rio de Janeiro, Editora da UFF.
  • Spina, S. (1966), Do formalismo estético trovadoresco, Universidade de São Paulo.
  • Tavani, Giuseppe (1980), «La poesia lirica galego-portoghese» en Grundriss der romanischen Literaturen des Mittelalters, vol. ii, tomo i, fasc. 6, Heidelberg, Carl Winter Universitätsverlag.
  • Tavani, Giuseppe (1992), A poesía de Airas Nunez, Vigo, Galaxia.