Fragmentos de una utopía real: Aristóteles y la democracia ateniense

  1. García Soto, Luis
Revista:
Daimon: revista internacional de filosofía

ISSN: 1130-0507

Ano de publicación: 2011

Título do exemplar: Razón, crisis y utopía. (V Congreso Internacional de la Sociedad Académica de Filosofía)

Número: 4

Páxinas: 255-263

Tipo: Artigo

Outras publicacións en: Daimon: revista internacional de filosofía

Resumo

A través de la obra de Aristóteles, en especial la Constitución de Atenas y la Política, podemos hacernos una imagen no demasiado habitual de la democracia ateniense. Esta aparece como un modelo jurídico-político, que aún hoy puede dar que pensar: como una «utopía real». En concreto, nos interesan dos aspectos: la justicia tributaria y la justicia social. Ambas justicias tienen en la democracia ateniense, y en la visión de Aristóteles, un notabilísimo desarrollo. Por eso, hablamos de «fragmentos» de una utopía real.

Referencias bibliográficas

  • Aristóteles. Aristotelis Opera, I-V, ed. Olof Gigon, Walter de Gruyter, Berlin, 1960-1987.
  • Aristóteles. La Constitución de Atenas, ed. bil., trad. cast. Antonio Tovar, Centro de Estudios Políticos y Constitucionales, Madrid, 1948, 2000.
  • Aristóteles. Constitución de los atenienses & Pseudo-Aristóteles, Económicos, trad. cast. Manuela García Valdés, Gredos, Madrid, 1984, 1995.
  • Aristóteles. Ética a Nicómaco, ed. bil., trad. cast. Julián Marías y María Araújo, Centro de Estudios Constitucionales, Madrid, 1949, 1985 (4 a).
  • Aristóteles. Ética Nicomáquea & Ética Eudemia, trad. cast. Julio Pallí Bonet, Gredos, Madrid, 1985.
  • Aristóteles. Ética a Nicómaco, trad. cast. J.L. Calvo Martínez, Alianza, Madrid, 2001.
  • Aristóteles. Ética a Nicômacos, trad. port. Mário da Gama Kury, Editora Universidade de Brasília, 1985.
  • Aristóteles. Política, ed. bil., trad. cast. Julián Marías y María Araújo, Centro de Estudios Políticos y Constitucionales, 1951, 1970, 1989
  • Aristóteles. Política, trad. cast. Carlos García Gual y A. Pérez García, Editora Nacional, Madrid, 1977, 1981.
  • Aristóteles. Política, trad. cast. Carlos García Gual y A. Pérez Jiménez, Alianza, Madrid, 1986, 1999.
  • Aristóteles. Política, trad. cast. Manuela García Valdés, Gredos, Madrid, 1988.
  • Aristóteles. Política, ed. bil., trad. port. António Campelo Amaral e Carlos de Carvalho Gomes, Vega, Lisboa, 1998.
  • Aristóteles. Retórica, ed. bil., trad. cast. Antonio Tovar, Centro de Estudios Políticos y Constitucionales, Madrid, 1953, 1990, (4 a).
  • Aristóteles. Retórica, trad. cast. Quintín Racionero, Gredos, Madrid, 1990.
  • Aristóteles. Retórica, trad. cast. Alberto Bernabé, Alianza, Madrid, 1998, 2000.
  • Aristóteles. Retórica, trad. port. M. Alexandre Júnior, P. Farmhouse Alberto e A. do Nascimento Pena, Imprensa Nacional-Casa da Moeda, Lisboa, 1998.
  • Bodéüs, Richard (1982): Le philosophe et la cité. Recherches sur les rapports entre morale et politique dans la pensée d'Aristote, Les Belles Lettres, Paris, 1982.
  • Bodéüs, Richard (1982). The Political Dimensions of Aristotle's Ethics, trad. ingl. Jan Edward Garrett, State University of New York Press, Albany, 1993.
  • Curren, Randall R. (2000): Aristotle on the Necessity of Public Education, Rowman & Littlefield Publishers, Lanham, 2000.
  • Frank, Jill (2005): A Democracy of Distinction. Aristotle and the Work of Politics, The University of Chicago Press, 2005.
  • Leyden, W. von (1985): Aristotle on Equality and Justice. His Political Argument, Macmillan, London, 1985.
  • Lord, Carnes (1990): «Politics and Education in Aristotle's Politics», in Patzig, G. (ed.), Aristoteles' «Politik», Vanderhoeck & Ruprecht, Göttingen, 1990, pp. 202-215.
  • Miller, F.D. Jr. (1995): Nature, Justice and Rights in Aristotle's Politics, Clarendon Press, Oxford, 1995.
  • Rees, D.A. (1990): «Comments on C. Lord», in Patzig, G. (ed.), Aristoteles' «Politik», Vanderhoeck & Ruprecht, Göttingen, 1990, pp. 216-219.
  • Rodríguez Adrados, Francisco (1998): La Democracia ateniense, Alianza, Madrid, 1975, 1998.
  • Samaranch, Francisco (1991): Cuatro ensayos sobre Aristóteles. Política y ética; metafísica, Fondo de Cultura Económica, Madrid, 1991.
  • Soto, Luis García (1999): «La justicia en Aristóteles», in Agra Romero, M.X., García Soto, L., Fernández Herrero, B., Caruncho Michinel, C. & Pintos Peñaranda, M.L., En torno a la justicia. Las aportaciones de Aristóteles, el pensamiento español del XVI, J.S. Mill, la fenomenología y Rawls, Eris, A Coruña, 1999, pp. 19-86.
  • Vial, Claude (1983): Léxico de la antigüedad griega, trad. cast. Mauro Armiño, Taurus, Madrid, 1983.