Filipinasimperio, independencia y ''path dependence''

  1. Artaza Montero, Manuel María de
Revista:
Semata: Ciencias sociais e humanidades

ISSN: 1137-9669 2255-5978

Ano de publicación: 2011

Título do exemplar: Imperios: luz y tinieblas

Número: 23

Páxinas: 267-294

Tipo: Artigo

Outras publicacións en: Semata: Ciencias sociais e humanidades

Resumo

The concept of path dependence has been recently considered by his inventor, the economist Paul A David, as fundamental for social sciences (David, 2007). And, indeed, if we quantify the number of studies that use it, we would not doubt its success. Nevertheless, as Reinhart Koselleck remarked, fundamental concepts stand out because they are complex and because they have been controversial and therefore questioned. Anyway, it seems clear that the core of path dependence, path dependency or path-dependent approach is the statement that once individuals have made an initial election, they open institutional paths which are difficult to abandon because of their beneficiaries’ interests. Thus, as we shall try to prove in the following pages, the case of the Philippines seems to be a good example of path dependence

Referencias bibliográficas

  • Abueva, V. “Philippine Ideologies and nacional Devolopment” en R. P. de Guzmán y M. A. Reforma. Government and Politics of the Philippines, Singapore, 1988, p. 18-73, p. 32
  • Alonso Álvarez,L. El costo del imperio asiático, México, 2009, p. 33 y 45;
  • Anderson, Benedict, “ The Spectre of Comparisons. Nationalism, Southeast Asia, and the World “, Londres, 1998, p. 227-267
  • Arcilla, J. S. “The Origin of the Philippine Political Elite”, Illes i Imperis 8 (2006), p. 133-144;
  • Artaza, M.M. de , “El gobernador general de Filipinas: el último virrey español”, en Elizalde, Fradera y Alonso, Imperios y naciones en el Pacífico, vol. I, p. 347- 365
  • Artaza, M.M. de , “Filipinas y la herencia del gobierno colonial español: la tradición autoritaria de la presidencia filipina”, RIPS, Vol 1., Nº 1 (1999), p. 89-97
  • Bankoff , Greg “Deportation and the Prision Colony of San Ramon [Mindanao],1870-1898”, Philippine Studies 39 (1991) p. 443-457
  • Barreto Velázquez, N. La amenaza colonial. El imperialismo norteamericano y las Filipinas, 1900-1934, Madrid, 2010, p. 94-96
  • Bertrand, J. “The Double-Edged Sword of Autonomy in Indonesia and the Philippines” en J. Bertrand y A. Laliberté eds. Multination States in Asia, Cambridge, 2010, p. 164-195
  • Brading, David. A., “La Monarquía Católica”, en Annino, A. y Guerra, F-X., coords., Inventando la nación. Iberoamérica. Siglo XIX, México, 2003, p. 15-46, p.
  • Caldera Soriano, E. “Lengua y cultura españolas en Filipinas” en Elizalde, Fradera y Alonso, Imperios y naciones..., vol. II, p. 203-217
  • Castellanos Escudier, A. “Las compañías disciplinarias en la reducción y colonización de Mindanao” en AA.VV., El Lejano Oriente español: Filipinas (siglo XIX), Sevilla, 1997, p. 541-554.
  • Castellanos Escudier, A. “Los últimos años del Galeón de Manila”, Cuaderno del Instituto de Historia Naval, 52 (2006) p. 85-107
  • Celdrán Ruano, J. Instituciones Hispanofilipinas del siglo XIX, Madrid, 1994, p. 32
  • Celdrán, J. “Fuentes españolas de la primera Constitución filipina”. Revista de Estudios Políticos y Constitucionales (Nueva Época) 72 (Abril- Junio 1991), p. 201- 242, p. 205.
  • Constantino, Renato The Philippines: A Past Revisited (Pre-Spanish-1941), Manila, 1994, vol. 1, p. 41. Otras opiniones de historiadores y científicos sociales en Abueva, ob.cit., p. 32-33.
  • Corpuz, O. D. The Roots of the Filipino Nation, Quezon city, 1989, Vol. II
  • David, A , “Path dependence. A foundational concept for historical social science”, cliometrica 1 (2007) p. 91-114
  • David, A “Clio and the Economics of QWERTY” Revista Asturiana de Economía 37(2006), p, 23-31
  • David, A. “Clio and the Economics of QWERTY” The American Economic Review vol. 75, nº 2 (1985), p. 332-337
  • Delgado Ribas, Josep María, “El legado colonial español en Filipinas” en Elizalde, Fradera y Alonso. Imperios y naciones..., Vol. I, p. 105-117
  • Elizalde Pérez-Grueso, María Dolores ed. Repensar Filipinas, Barcelona, 2009, p. 79-117, 80.
  • Elizalde, M. D. “Imperio, negocios, raza y nación: impresiones internacionales de filipinas a fines del siglo XIX”, p. 441-485
  • Elizalde, M. D. “Del ayer al hoy, ¿qué hay entre España y Filipinas?”, en ARI 87 (2008), p. 1-7.
  • Elliott, J. H. Imperios del mundo atlántico, Madrid, 2006, p. 342-43;
  • Fradera, J. M. Filipinas...; y Colonias para después de un imperio, Bacrelona, 2005, p. 439-533
  • Fradera, J.M , Colonias para después de un imperio, Barcelona, 2006, p. 452;
  • Fradera, J.M. “Filipinas en el siglo XIX: crecimiento económico y marco colonial en M. D. Pérez-Grueso ed. Las relaciones entre España y Filipinas. Siglos XVI-XX, Madrid, 2003, p. 107-122, p. 7;
  • Gershenkron, A. Economic Backwardness in Historical Perspective, Cambridge, 1966.
  • Gutiérrez, L. Historia de la Iglesia en Filipinas, Madrid, 1992, p. 39.
  • Hall, P. “Aligning Ontology and Methodology in Comparative Politics”, paper prepared for the 2000 Annual Meeting of the American Politcal Science Association, p. 8
  • Hidalgo Nuchera, P. Encomienda, tributo y trabajo en Filipinas, Madrid, 1995p. 27-28;
  • Ileto, R. “Mother Spain, Uncle Sam and the Construction of Filipino National Identity”, en Elizade, Fradera y Alonso, Imperios y naciones...Vol. I, p. 119-131
  • Ileto, R. C. Filipinos and their Revolution. Event, Discourse and Historiography. Manila, 2003, p. 179
  • Ileto,R.C. Filipinos and their revolution: event, discourse and historiography, Manila, 1998, p. 2 y ss
  • Kalaw, T. M., The Philippine Revolution, Kawilihan, 1969, p. 245-246
  • Kamen, H. Imperio, Madrid, 2003, p. 272-77;
  • Kessler, R. J. “The Philippines: the Making of a “People Power” Revolution” en A. Goldstone, T. R. Gurr y f. Moshiri eds. Revolutions of the Late Twentieth Century, Boulder, 1991, p. 194-217
  • Lario, D. de, “Delincuentes de España y convictos de Australia” en Al hilo del tiempo. Controles y poderes de una España imperial, Valencia, 2004, p. 203-216
  • Legarda y Fernández, B.“The Philippine Economy Under Spanish Rule”, Solidarity, Vol. 2, Nº 10 (1967), p. 1-21
  • Levi, M. “A Model , a Method, and a Map: Rational Choice in Comparative and Historical Analysis”, en M. I. Lichbachy A. S. Zuckerman, eds..Comparative Politics: Rationality, Culture, and Structure, Cambride, 1997, p. 28
  • Lindsey, C. W. “The Economy” en en R. E. Dolan ed., Philippines a country study, Washington, 1993, p. 120-188;Morrow, D. The Friar Estates of the Philippines, Albuquerque, 1977;
  • Mahoney, J. “Path dependence in historical sociology”, Theory and Society 29, 507-548.
  • Matus, M. “Obstáculos y Promesas del Desarrollo en Bolivia: Claves Históricas y Territoriales” enAA.VV, El desarrollo posible, las instituciones necesarias (Diagnósticos Institucionales), Barcelona, 2004, p. 63-148
  • McGeown, K. “Philippines Muslim rebels in talks in Malaysia”, BBC News (10/02/2011); y M. Mogato, “Philippines MILF expels head of splinter group”, AlerNet (01/04/2011)
  • McGeown, K. “Philippines debate divorce Law change”, BBC News Asia-Pacific (01/06/2011) http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-13611795
  • Molina, Antonio, "Historia de Filipinas ", Madrid, 1984, I, p. 86-87
  • Molina. A. “ Yo, José Rizal “. Madrid, Ediciones de Cultura Hispánica, 1998
  • Montero y Vidal, J. en su Historia de la piratería malayo-mahometana en Mindanao, Joló y Borneo, Madrid, 1888
  • Nadal, J. España en su cenit (1516-1598), Barcelona, 2001
  • Page, S.E. “Path Dependence”, Quaterly Journal of Political Science, 1 (2006), p. 87-115, p. 89
  • Paredes, R.R. ed., “ Philippine Colonial Democracy “, Quezon City, 1989
  • Parker, G. Felipe II, Madrid, 1991, p. 183-84 y 272.
  • Pérez Galdós , BenitoNarváez en Episodios Nacionales, edición de Dolores Troncoso, Barcelona, 2009, cap. II, p. 168
  • Phelan,J.L. The Hispanization of the Philippines, Madison, 1959, p. 137-141
  • Pierson, P. Politics in Time, Princeton, 2004
  • Pomeroy, W. J., American Neo-Colonialism, New York, 1985, p. 64
  • Portillo Valdés, J. M. “España en el mundo” en J. Canal y M. Chust, dtores. “España. Crisis imperial e independencia”, Historia contemporánea de España, Madrid, 2010, t I, p. 115
  • Rafael, V. L. Contracting Colonialism. Translation and Christian Conversion in Tagalog Society under Early Spanish Rule, Manila, 1988, p. 18-19.
  • Rafael, V. L. “Translation and Revenge: Castilian and the Origins of Nationalism in the Philippines” en D. Sommer dir., The Places of History, Durham, 1999, p. 215-235, 214, n. 4
  • Rafael, Vicente L. “la vida después del Imperio: Soberanía y revolución en las Filipinas españolas” en M. D. Elizalde, Repensar Filipinas..., p. 181-203, 183
  • Reid, B. “Historical Blocs and Democratic Impasse in the Philippines: 20 years alter“people power”, Third World Quaterly, Vol. 27 No. 6 (2006), p. 1003-1020;
  • Retana, E. Mando del general Weyler en Filipinas. Madrid, 1896, p. 105-110
  • Rhodes, R. A. W. , “Old Institutionalisms” en R. A. W. Rhodes , S. A. Binder y B. Rockman, eds. The Oxford Handbook of Political Institutions, Oxford, 2006, p. 90-108, p. 90-91
  • Rhodes, R. A. W. “El institucionalismo” en D. Marsh y G. Stoker (eds.), Teoría y métodos de la ciencia política, Madrid, 1997, p. 53-67, p. 56.
  • Rizal, J. “Filipinas dentro de cien años” en La Solidaridad 24 (Madrid, 31 de enero de 1890)
  • Robles, E. G. The Philippines in the Nineteenth Century, Quezon City, 1969, p. 288-289
  • Rodao, F. “Las compañías españolas después de la revolución filipina”, Asociación Española de Estudios del Pacífico, (1999), p. 557-566.
  • Rodao, F., “La difícil construcción del tejido democrático en Filipinas” en P. Bustelo y F. Delage coords., El nuevo orden internacional en Asia-Pacífico, Madrid, 2002, p. 203-211, p. 211
  • Romero, P. “Charter change advocates unfazed” en The Philippine Star (01/12/2011)
  • Rose-Ackerman; S., Desierto, D. A. y Volosin, N , “Separation of Powers without checks and balances in Argentina and the Philippines”, Berkeley Journal of Political Law, Vol. 29: 1 (2011), p. 246- 333.
  • Rose-Ackerman; S., Desierto, D. A. y Volosin, N. “Separation of Powers without checks and balances in Argentina and the Philippines”, Faculty Scholarship Series, Paper 31 (2010) http://digitalcommons.law. yale.edu/fss_papers/31
  • Salamanca, B. the Filipino Reaction to American Rule. 1901-1913, Quezon City, 1989.
  • Sánchez Arcilla, J. “A modo de conclusión: unas reflexiones sobre la construcción de Filipinas” en M. D. Elizalde, Repensar Filipinas, p. 253-55, 254
  • Sánchez Arcilla, J. “The Enlightment and the Philippine Revolution”, Philippine Studies, 39 (1991) p. 358-373;
  • Schurtz, W. L. El galeón de Manila, Madrid, 1992 [1939]
  • Seekins, D. “Historical Setting” en R. E. Dolan ed., Philippines: A Country Study, Washington, 1993, p. 1-63, p. 10
  • Shepsle, K. A. “El estudio de las instituciones: lecciones del enfoque de la elección racional” en J. Farr, J. Dryzek, y Stephen T. Leonard eds. La ciencia política en la historia. Madrid, 1999, p. 354-377, 358-59.
  • Steinberg, D. J. The Philippines, Oxford, 1994,
  • Steinmo, S. “Historical Institutionalism” en D. Della Porta y Michael Keating, eds. Approaches and Methodologies in the Social Sciences, New York, 2008, p. 118-138;
  • Syjuco, M. “ Ilustrado “ , Barcelona, 2010, p. 63
  • Thelen, K. How Institutions Evolve, Cambridge, 2004, p. 25-26
  • Togores Sánchez, Luis E., “La última frontera: el establecimiento de la soberanía española en el país moro” en M. D. Elizalde, J. M. Fradera y L. Alonso , eds., Imperios y naciones en el pacífico, Madrid, 2001, Vol. I, p. 675-698.
  • Warren,James “Slavery and the Impact of External Trade: The Sulu Sultanate in the 19 th Century” en A. W. McCoy y E. C. de Jesús, eds., Philippine Social History: Globlal Trade, Manila, 2001, p. 415-443.
  • Zialcita Nakpil, F. “Preguntas acerca de la identidad filipina” en M. D. Elizalde ed. Repensar Filipinas, Barcelona, 2009, p. 159-179, p. 169