El Códice de Roda (Madrid, BRAH 78) como compilación de voluntad historiográfica

  1. Carlos Villamarín, Helena de
Revista:
Edad Media: revista de historia

ISSN: 1138-9621

Ano de publicación: 2011

Título do exemplar: La cronística hispana medieval y sus problemas de análisis

Número: 12

Páxinas: 119-142

Tipo: Artigo

Outras publicacións en: Edad Media: revista de historia

Resumo

Despite its pieced together appearance, the Codex of Roda offers a coherent collection whose contents are consistently arranged. The texts assembled in section B are a necessary complement to section A, which copies Paulus Orosius' Historiae. The ideological kernel of the Codex consists of a number of illustrated quires that contain Biblical genealogies, starting with a drawing of Babylon and ending with a painting of the Adoration of the Magi. This material, common both to Beatus and some Hispanic Bibles, points to the typological meaning of the textual ensemble, showing one of its interpretative clues to be the opposition between the Old and New Testament. It al so reveals some of the themes the Codex is concerned with: the sequential passing of time and the end of days, as well as the dialectics of unity and diversity, earthly and heavenly kingdoms.

Referencias bibliográficas

  • SPIEGEL, G. M., «Genealogy: Form and Function in Medieval Historical Narrative», History and Theory, 1983, 22, pp. 43-53, p. 53.
  • DÍAZ Y DÍAZ, M. C., Libros y Librerías en la Rioja Altomedieval, Logroño, Instituto de Estudios Riojanos, Servicio de Cultura de la Excma. Diputación Provincial, 1979.
  • RUIZ, E., Catálogo de la sección de códices de la Real Academia de la Historia, Madrid, Real Academia de la Historia, 1997.
  • GARCÍA VILLADA, Z., «El códice de Roda recuperado», Revista de Filología Española, 1928, 15, pp. 113-130.
  • GARCÍA VILLADA, Z., «Fórmulas de fe hasta ahora inéditas», Historia Eclesiástica de España, II, 2, Madrid, Compañía Iberoamericana de Publicaciones, 1936, pp. 274-80.
  • GIL, J., «Textos olvidados del códice de Roda», Habis, 1971, 2, pp. 165-178.
  • MENÉNDEZ PIDAL, G., «Sobre el escritorio emilianense, en los siglos X a XI», Boletín de la Real Academia de la Historia, 1958, 143, p. 7.
  • DE SILVA Y VERÁSTEGUI, M. S., «García Sánchez III el de Nájera: un rey y un reino en la Europa del s. XI», en DE LA IGLESIA DUARTE, J. I. (coord.), XV Semana de Estudios Medievales. Nájera, Tricio y San Millán de la Cogolla, 2-6 de agosto de 2004, Logroño, Instituto de Estudios Riojanos, 2005, pp. 327-366.
  • LACARRA, J. M., «Textos navarros del códice de Roda», Estudios de Edad Media de la Corona de Aragón, 1945, 1, pp. 193-283, p. 197.
  • CARLOS, H., «Alejandro en el Códice de Roda», Troianalexandrina, 2008, 8, pp. 39-58.
  • DÍAZ Y DÍAZ, M.C., «San Agustín en la Alta Edad Media española a través de sus manuscritos», Augustinus, 1968, 13, pp. 141-151.
  • DÍAZ Y DÍAZ, M.C., «Agustín entre los mozárabes: un testimonio», Augustinus 1980, 25, pp. 157-180.
  • MONTANER FRUTOS, A., «El proyecto historiográfico del Archetypum Naiarense», e-Spania, Revue interdisciplinaire d'études hispaniques médiévales. 7 juin 2009.
  • MOMMSEN, TH., Monumenta Germaniae Historica, Auctores Antiquissimi, Chronica Minora II, Berlin, Weidmann, 1894.
  • GIL, J., Crónicas Asturianas, Oviedo, Universidad, 1985.
  • DÍAZ Y DÍAZ, M. C., «Un poema pseudoisidoriano sobre la creación», Studi Medievali, 1979, 11, pp. 397-403.
  • FAIVRE D'ARCIER, L., Histoire et géographie d'un mythe. La circolation des manuscrites du De excidio Troiae de Darès le Phrygien (VIIIe-XVe siècles), Paris, École des Chartes, 2006.
  • DÍAZ Y DÍAZ, M. C., «Tres ciudades en el Códice de Roda: Babilonia, Nínive y Toledo», Archivo Español de Arqueología, 1972-1974, 45-47, pp. 251-265.
  • KLAPISCH-ZUBER, C., «The Genesis of the Family Tree», I Tatti Studies. Essays in the Renaissance, vol. 4, Florence, Leo Olschki, 1991, pp. 105-129.
  • WILLIAMS, J, «The Beatus Commentaries and Spanish Bible Illustration», Actas del Simposio para el Estudio de los Códices del comentario al Apocalipsis de Beato de Liébana II, Madrid, Centro de Estudios de Bibliografía y Bibliofilia, 1980, pp. 203-219.
  • WILLIAMS, J., «Orígenes de las miniaturas de la Biblia de San Isidoro», Codex Biblicus Legionensis. Veinte estudios, León, Ediciones Lancia, 1999, pp. 143-160.
  • ZALUSKA, Y., «Les feuillets liminares», en El Beato de St. Sever, ms. Lat. 8878 de la Bibliothèque Nationale de Paris, Madrid, Edilan, 1984, pp. 239-254.
  • ZALUSKA, Y., «Entre texte et image: les stemmata bibliques au Sud et au Nord des Pyrénées», Bulletin de la Societé Nationale des Antiquaires de France, 1986-87, pp. 142-152.
  • DE CARLOS, H., «À l’ombre de Rome: les villes de Tolède et Pampelune dans le codex de Roda», Cahiers de Civilisation Médiévale, 2008, 51, pp. 129-142.
  • DE CARLOS, H., Las Antigüedades de Hispania, Spoleto, Centro Italiano di Studi sull' Alto Medioevo, 1996, pp. 301-323.
  • TREXLER, R. C., The Journey of the Magi. Meanings in History of a Christian Story, Princetn NJ, Princeton University Press, 1997.
  • GARCÍA MAHÍQUES, R., La adoración de los magos. Imagen de la epifanía en el arte de la antigüedad, Vitoria, Instituto Municipal de Estudios Iconográficos Ephialte, 1992.
  • WILLIAMS, J., «A Castilian Tradition of Bible Illustration. The Romanesque Bible from San Millán», Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, 1965, 28, pp. 66-85.
  • ZALUSKA, Y., «L’image de Babylone et le cycle de Daniel», El Beato de St. Sever, ms. Lat. 8878 de la Bibliothèque Nationale de Paris, Madrid, Edilan,1984, pp. 317-324.
  • DE CARLOS VILLAMARÍN, «À l’ombre de Rome» y «A loa de Pamplona do Códice de Roda. Unha nova achega», As tebras alumeadas. Estudos filolóxicos ofrecidos en homenaxe a Ramón Lorenzo, Santiago de Compostela, Universidade, 2005, pp. 103-113.
  • GIL, J., «Judíos y cristianos en la Hispania del s. VII», Hispania sacra, 1977, 30, pp. 9-110.
  • PASCHOUD, F., Roma Aeterna. Études sur le patriotisme romain dans l’Occident Latin à l’époque des grandes invasions, Bibliotheca Helvetica Romana, 7, Institut Suisse de Rome, 1967, pp. 278-284.
  • GIL, J., «Judíos y cristianos en Hispania (s. VIII y IX) (continuación)», Hispania sacra, 1978- 9, 31, pp. 9-88, en pp. 66-7; DE CARLOS VILLAMARÍN, Las Antigüedades de Hispania, pp. 316-323.
  • REININK, G.. J., «Ps.-Methodius: A Concept of History in Response to the Rise of Islam», en CAMERON, A. - CONRAD, L. I. (eds.), The Byzantine and Early Islamic Near East I: Problems in the Literary Source Material (Studies in Late Antiquity and Early Islam 1), Princeton, New Jersey, 1992, pp. 149-187.
  • BLOCH, R. H., Etymologies and Genealogies. A Literary Anthropology of the French Middle Ages, The University of Chicago Press, Chicago and London, 1983.
  • WERCKMEISTER, O. K., en «The first Romanesque Beatus Manuscripts and the Liturgy of Death», Actas del Simposio para el estudio de los códices del “Comentario al Apocalipsis” de Beato de Liébana, I, 2, Madrid, Centro de Estudios de Bibliografía y Bibliofilia, 1980, pp. 165-200.
  • FONTAINE, J., «Fuentes y tradiciones paleocristianas en el método espiritual de Beato», Actas del simposio para el estudio de los códices del “Comentario al Apocalipsis” de Beato de Liébana I, 1, Madrid, Joyas Bibliográficas, 1978, pp. 77-101, en p. 80, n.6.
  • SPIEGEL, G., «Political Utility in Medieval Historiography. A Sketch», History and Theory, 1975, 14, 3, pp. 314-325, p. 322.
  • AUGUSTINUS HIPPONENSIS, Confessionum libri tredecim (Aug., Confes.) 11, 20, 26 (ed. VERHEIJEN, L., Corpus Christianorum Series Latina 27, Turnhout, Brepols, 1981).