Características das pemes galegas innovadoras fronte ás pemes non innovadoras

  1. Rodeiro Pazos, David
  2. Fernández Fernández, Loreto
Revista:
Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

ISSN: 1132-2799

Ano de publicación: 2006

Volume: 15

Número: 2

Páxinas: 183-202

Tipo: Artigo

Outras publicacións en: Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

Resumo

La innovación es uno de los aspectos más relevantes en el análisis del nivel competitivo de una empresa y, por extensión, de una región o país. Este trabajo, centrado en el ámbito empresarial gallego, es una primera aproximación al estudio de la innovación en el sector de las pequeñas y medianas empresas, y su principal objetivo es identificar las principales características de las pymes que han llevado a cabo innovaciones frente a aquéllas que no han realizado ninguna. Las empresas que hemos definido como innovadoras poseen un mayor tamaño y una preocupación superior ante los factores competitivos que se han considerado en este estudio que las empresas consideradas no innovadoras. Las innovaciones son introducidas por iniciativa propia, mientras que las principales causas aducidas para no realizarlas son la escasez de recursos financieros y humanos y la complejidad de su introducción. Palabras clave: Innovación tecnológica / Pequeñas y medianas empresas / Proceso de I+D.

Referencias bibliográficas

  • Abramowitz, M. (1956): "Resource and Output Trends in the United States Since 1870", American Economic Review, (maio), pp. 5-23.
  • Aldrich, H.E.; Auster, E. (1986): "Even Dwarfs Started Small: Liabilities of Age and Size and Their Strategic Implications", en L.L. Cummings e B.B. Staw [ed.]: Research in Organizational Behavior. Greenwich, CT: JAI Press.
  • Amidon, D. (2003): "The Praxis of Knowledge Innovation: The Cases for SMEs", en VV.AA.: Knowledge and Innovation as Keys to Company Competitiveness. International Meeting Management Knowledge Innovation, pp. 57-72. Bilbao: Knowledge Cluster and PMP.
  • Aragón Correa, J.A.; Cordón Pozo, E. (2000): "La influencia del tamaño, las dimensiones estratégicas y el entorno en la implantación de innovaciones en la organización: Internet en las pequeñas y medianas empresas", Investigaciones Europeas de Dirección y Economía de la Empresa, 6, 2, pp. 91-110.
  • Archibald, C.G. (1964): Investment and Technical Change in Greek Manufacturing. Atenas.
  • Boyer, R.; Charrons, E.; Jurgens, U. (1998): Between Imitation and Innovation: The Transfer and Hybridization of Productive Models in the International Automobile Industry. Oxford: Oxford University Press.
  • Burns, T.; Stalker, G.M. (1994): The Management of Innovation. Oxford: Oxford University Press.
  • Caicarna, G.; Colombo, M.; Mariotti, S. (1990): "Firm Size and the Adoption of Flexible Automation", Small Business Economics, vol. 2, núm. 2, pp. 129-140.
  • Camisón, C.; Lapiedra, R.; Segarra, M.; Boronat, M. (2003): "Marco conceptual de la relación entre innovación y tamaño organizativo", Madrid, núm. 19, (outubro-novembro). (Dispoñible na páxina http://www.madrimasd.org/revista/revista19/tribuna/tribuna1.asp.).
  • Commission of the European Communities (2004): European Innovation Scoreboard 2004. Comparative Analysis of Innovation Performance. (Commission Staff Working Paper, SEC (2004)). Bruxelas.
  • Damanpour, F. (1992): "Organizational Size and Innovation", Organization Studies, 13 (3), pp. 375-402.
  • Denison, E. F. (1962): "United States Economic Growth", Journal of Business, pp. 109-121.
  • Dewar, R.D.; Dutton, J.E. (1986): "The Adoption of Radical and Incremental Innovations: An Empirical Analysis", Management Science, 32, 11, pp. 1422-1433.
  • Dosi, G. [ed.] (2000): Innovation, Organization and Economic Dynamics. Cheltenham: Edward Elgar.
  • Entrialgo, M.; Fernández, E.; Vazquéz, C.J. (2001): "El efecto de las características de la organización en el comportamiento emprendedor", Revista Europea de Dirección y Economía de la Empresa, vol. 10, núm. 3, pp. 25-40.
  • Fernández Fernández, L. (1995): La innovación tecnológica: propuesta de un modelo de valoración de proyectos basado en el análisis de triple segmentación y en las particularidades de la empresa gallega. (Tese de doutoramento). Santiago de Compostela.
  • Fernández Fernández, L.; Rodeiro Pazos, D. (2002): "Analysis of Galician SMEs and Basic Competitive Factors"; International Council For Small Business 47th World Conference. Puerto Rico.
  • Fernández Fernández, L.; Rodeiro Pazos, D. (2003): "La competitividad de la empresa gallega ante el siglo XXI", en E. Genescà, D. Urbano, J.Ll. Capelleras, C. Guallarte e J. Vergés [coord.]: Creación de empresas. Entrepreneurship. Universitat Autònoma de Barcelona: Servei de Publicacions.
  • Fernández Z.; Nieto, M.J. (2001): "Estrategias y estructura de las PYME. ¿Puede ser el (pequeño) tamaño una ventaja competitiva?, Papeles de Economía Española, núm. 89-90, pp. 256-271.
  • Freeman, C. (1971): The Role of Small Firms in Innovations in the United Kingdom. (Research Report, núm. 6). London: Committee of Inquiry on Small Firms.
  • Freeman, Ch. (1982): The Economics of Industrial Innovation. 2a ed. London: Frances Pinter Publishing.
  • Galende, J. (2003): "Determinantes, patrones y resultados del proceso de innovación en la empresa española", en J.E. Navas e M. Nieto [ed.]: Estrategias de innovación y creación de conocimiento tecnológico en las empresas industriales españolas, pp. 27-54. Madrid: Fundación Eduardo Barreiros/Thomson Civitas.
  • Hage, J. (1980): Theories of Organizations. New York: Wiley.
  • Heertje, A. (1984): Economía y progreso técnico. México, D.F.: Medio Siglo.
  • IGE (2003): Informe anual económico-financiero da empresa galega 2003. Central de Balances.
  • INE (2003): Estadística sobre actividades de I+D. Indicadores básicos 2002. (Dispoñible na páxina http://www.ine.es/inebase/cgi/um?M=%2Ft14%2Fp057%2Fa2002&O= pcaxis&N=&L=0).
  • INE (2003): Estructura y demografia empresarial. Directorio Central de Empresas (DIRCE). Madrid.
  • Leibenstein, H. (1966): "Allocative Efficiency vs. X-Efficiency", American Economic Review, pp. 392-415.
  • Liberatore, M.; Titus, G.J.; Varano, M.W. (1990): "Modelling the Adoption of Advanced Manufacturing Technology by Small Firms", International Small Business Journal, vol. 8, núm. 2, pp. 48-57.
  • López, N.; Montes, J.M.; Vázquez, C.J. (2003): "Fuentes tecnológicas para la innovación. Algunos datos para la industria española", Madrid, núm. 20, (decembro-xaneiro). (Dispoñible na páxina http://www.madrimasd.org/revista/revista20/tribuna/tribunal.asp.).
  • Mansfield, E.; Rapoport, J.; Wagner, S.; Hamburger, M. (1971): Research and Innovation in the Modern Corporation. New York: W.W. Norton.
  • Massell, B.F. (1960): "Capital Formation and Technological Change in US Manufacturing", Review of Economics and Statistics, pp. 182-188.
  • Morcillo, P. (1989): La gestión de la I+D: Una estrategia para ganar. Madrid: Pirámide.
  • Morcillo, P. (1991): La dimensión estratégia de la tecnología. Barcelona: Ariel.
  • Morcillo, P. (1997): Dirección estratégica de la tecnología e innovación. Un enfoque de competencias. Madrid: Cívitas.
  • Muñoz Fernández, A.; Cordón Pozo, E. (2003): "La innovación en la empresa española: influencia de las caracteristicas del entorno y de la estructura organizativa", en J.E. Navas e M. Nieto [ed.]: Estrategias de innovación y creación de conocimiento tecnológico en las empresas industriales españolas, pp. 81-102. Thomson/Cívitas.
  • Nelson, R. [ed.] (1993): Nacional Innovation Systems. New York: Oxford University Press.
  • Nieto, M. (1995): "Decisiones relevantes en la formulación de estrategias tecnológicas", en Cuervo [dir.]: Dirección de empresas de los noventa. Homenaje al profesor Marcial-Jesús López Moreno, pp. 351-3 67. Madrid: Cívitas.
  • Nieto, M. (2002): "De la gestión de la I+D a la gestión del conocimiento: una revisión de los estudios sobre la dirección de la innovación en la empresa", Revista Europea de Dirección y Economía de la Empresa, 11, 3, pp. 121-138.
  • OCDE/Eurostat (1997): The Measurement of Scientific and Technological Activities. Proposed Guidelines for Collecting and Interpreting Technological Innovation Data. Oslo Manual. París: OCDE.
  • Pavitt, K. (1984): "Sectorial Patterns of Technical Change: Towards a Taxonomy and a Theory", Research Policy, vol. 13, núm. 6, pp. 343-373.
  • Pavón, J.; Hidalgo, A. (1994): "El benchmarking en la estrategia de innovación de productos", Alta Dirección, 178, pp. 17-29.
  • Pavón, J.; Hidalgo, A. (1997): Gestión e innovación. Un enfoque estratégico. Madrid: Pirámide.
  • Rappaport, A. (1998): La creación de valor para el accionista. Bilbao: Deusto.
  • Rodríguez, A.; Ranguelov, S.; Hagemeister, M. (2005): "Absorptive Capacity for R&D Results: What Types of Knowledge Drive it?", en D. Remenyi [ed.]: Proceedings of the 6th European Conference on Knowledge Management, pp. 494-502. Reading: Academic Conferences Limited.
  • Rothwell, R. (1989): "The Role of Small Firms in the Technological Innovation", en Curran, Stanworth e Wattkins [ed.]: The Survival of the Small Firm 2. London: Routledge.
  • Solow, R.M. (195 7): "Technical Change and the Aggregate Production Function", Review of Economics Statistics, pp. 312-320.
  • Sullivan, P.; Kang, J. (1999): "Quick Response Adoption in the Apparel Manufacturing Industry: Competitive Advantage of Innovation", Journal of Small Business Management, 37, pp. 1-13.
  • Sutton, J. (1998): Technology and Market Structure. Cambridge: The MIT Press.
  • Vence Deza, X. (1995): Economía de la innovación y del cambio tecnológico. Madrid: Siglo XXI.
  • Wade, J. (1996): "A Community-level Analysis of Sources and Rates of Technological Variation in the Microprocessors Market", Academy of Management Journal, 39, 5, pp. 1218-1244.
  • Ziman, J. [ed.] (2000): Technological Innovation as an Evolutionary Process. Cambridge: Cambridge University Press.