O despoboamento rural galego como problema didácticoun proxecto para o colexio público do Incio

  1. Somoza Fernández, Jesús
  2. Domínguez Almansa, Andrés
Revista:
AGALI journal: journal of social sciences and humanities

ISSN: 2444-2445,  2253-9042

Ano de publicación: 2017

Volume: 7

Número: 7

Páxinas: 51-71

Tipo: Artigo

DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openDialnet editor

Outras publicacións en: AGALI journal: journal of social sciences and humanities

Resumo

Asúmese o despoboamento do rural galego como unha problemática de calado social que ten que ter cabida no ámbito da educación. Un tema conflitivo cuxa concreción nas aulas de primaria pode e debe planificarse e deseñarse a través da organización e xestión dun centro educativo. Neste traballo, co colexio público do Incio como referente, abórdase a realización dun proxecto de centro, crítico e aberto ao conxunto dunha comunidade educativa que, como se demostra nunha actuación previa, manifesta a necesidade de acometer actuacións didácticas nas que se contemple a realidade problemática do rural. A elaboración do proxecto pasa por dúas fases: na primeira, un borrador inicial é sometido a crítica por parte de dúas mestras do centro do Incio experimentadas na súa dirección. Tras este proceso de debate e achegas, elabórase o deseño final, que abrangue a todos os cursos da educación primaria a través de propostas de carácter transversal. Coa intención de que un alumnado, educado na reflexión e xestión de problemas próximos, non exentos de emocións e conflito, acade competencias sociais e cívicas e que podan ser compartidas coa comunidade.

Referencias bibliográficas

  • Citas Álvarez Fernández, M. (2000). O Proxecto Educativo da institución escolar. Barcelona: GRAÓ.
  • Apple, M. W. (2000). Teoría crítica e educación. Madrid: Miño e Dávila.
  • Armas Quintá, F., & Macía, C. (2015). Desenvolvemento rural e sociedade da información en Portugal. Análise da fenda dixital de segunda xeración na rexión Norte. Revista de Xeografía e Ordenación do Territorio, 65-83.
  • Ayuste, A., Flecha, R., López Palma, F., & Lleras, J. (1999). Formulación da pedagoxía crítica: comunicar e transformar. Barcelona: GRAÓ.
  • Blanco Desar, M. (2014). Viva Galicia? Un futuro por xestar. Infecundidade e senescencia como factores da desgaleguización de Galicia. En M. Blanco Desar, Galicia: un pobo con futuro? (pp. 19-72). Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
  • Bunge, M. (1985). Investigación científica. España: Ariel.
  • Casanova Vila, A. (16 de Febreiro de 2017). O Incio busca fixar poboación cun plan de aluguer de casas desocupadas. El Progreso.
  • Cuenca, J. (2014). O papel do patrimonio nos centros educativos: cara a socialización patrimonial. Tejuelo, 76-96.
  • de Castro, R. (1999). Cantares Gallegos. Madrid: Sucesores de Hernando.
  • Delgado Granados, P. (2010). Educación, democracia e cidadanía no século XXI desde o proxecto político educativo de Paulo Freire. Fuentes, 140-153.
  • Ferrás Sexto, C. (2014). O cambio demográfico e o futuro de Galicia. Que facemos? Planificamos? En M. Blanco Desar, Galicia: un pobo con futuro? (pp. 96-141). Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
  • Fontal, O., & Ibáñez, A. (2015). Estratexias e instrumentos para a educación patrimonial en España. Educatio Siglo XXI, 33, 15-32. Freire, P. (1989). A educación como práctica de liberdade. Montevideo, Uruguay: Tierra Nueva.
  • Freire, P. (1997). Pedagoxía da autonomía. México D.F.: Siglo XXI.
  • García Córdoba, F., & García Córdoba, L. T. (2005). A problematización. Cadernos ISCEEM.
  • García Pérez, F. F. (2001). O coñecemento escolar nunha didáctica crítica. Reflexións xerais e formulación dalgúns debates. En J. Mainer, Discursos e prácticas para unha didáctica crítica (pp. 119-139). Sevilla: Díada Editora.
  • Gimeno Lorente, P. (2009). Didáctica crítica e comunicación: Un diálogo con Habermas e a escola de Frankfurt. Barcelona: Octaedro.
  • Hernández Borge, J. (2013). Galicia, unha poboación avellentada. Santiago de Compostela: Servizo de Publicacións e Intercambio Científico Campus Vida.
  • Ibáñez, A., Fontal, O., & Cuenca, J. (2015). Presentación. Actitude e tendencias na educación patrimonial. Educatio Siglo XXI, 33 (1), 11-13.
  • Instituto Nacional de Estatística. (03 de Marzo de 2017). Obtido de http://www.ine.es/consul/serie.do?s=6-12790&c=2&nult=0
  • López Pombo, L. (2003). O Incio. Paisaxe, Historia e Patrimonio. Salamanca: Imprenta Catedral.
  • Martínez López, M. (1999). A despoboación galega a contracorrente: As novas relacións compo-cidade e as vivencias da permanencia, o retorno e a repoboación. En R. Rodríguez González, A. López González, M. Á. Fernández Taboada, M. Martínez López, & J. M. González Pérez, A despoboación en Galicia: Preocupación ou lóxica territorial (pp. 161-227). Galicia: Tórculo Artes Gráficas.
  • McLaren, P. (1997). Pedagoxía crítica e cultura depredadora: Políticas de oposición na era posmoderna. Barcelona: Paidós Ibérica.
  • Prieto, M. (2009). Educación para a democracia nas escolas: un desafío pendente. Revista Iberoamericana de Educación, 1-11.
  • Rodríguez Espino, M. (27 de Maio de 2015). Escola Universitaria de Educación Virtual. Obtido de Didáctica Crítica: http://eudev2.uta.cl/rid=1HB09DN7D-SR0Z3Q-12K
  • Rojas Olaya, A. R. (2009). A Didáctica Crítica, critica a crítica educación bancaria. Integra Educativa, 93-108.
  • Rozada Martínez, J. M. (2001). Libres dende pequenos. Un proxecto de didáctica crítica para a escola primaria. En J. Mainer, Discursos e prácticas para unha didáctica crítica (pp. 41-59). Sevilla: Díada Editora.
  • Saco, A. (2010). Desenvolvemento rural e despoboamento en Galicia: escenarios e desenvolvementos de futuro. Revista de Estudos sobre Despoboación e Desenvolvemento Rural, 11-30.
  • San Fabián Maroto, J. L. (2011). O papel da organización escolar no cambio educativo: a inercia do establecido. Revista de Educación, 41-60.
  • Santacana Mestre, J., & Martínez Gil, T. (2013). Patrimonio, identidade e educación: unha reflexión teórica dende a historia. Educatio Siglo XXI, 47-60.
  • Santacana Mestre, J., & Prats Cuevas, J. (2014). O patrimonio inmaterial e a educación: bases conceptuais para unha formulación didáctica. Her&Mus, 8-15.
  • Santos Guerra, M. A. (1994). Entre bastidores: o lado oculto da organización escolar. Málaga: Aljibe.
  • Sarasola, M. R. (2006). Tres institucións sobre a investigación en Organización Escolar. Revista Iberoamericana de Educación, 1-11.
  • Tabarés, F. (2014). En M. Blanco Desar, Galicia: un pobo con futuro? (pp. 251-253). Vigo: Edicións Xerais de Galicia.
Fonte de datos: Dialnet