Variación e distancia lingüística na Romania Antiquaunha contribución dialectométrica ao debate sobre o grao de individuación da lingua galega

  1. Valls Alecha, Esteve 1
  2. González González, Manuel 2
  1. 1 Universitat de Barcelona / Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades
  2. 2 Universidade de Santiago de Compostela / Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades
Revista:
Estudos de lingüística galega

ISSN: 1889-2566

Ano de publicación: 2016

Número: 8

Páxinas: 229-246

Tipo: Artigo

DOI: 10.15304/ELG.8.3175 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso aberto editor

Outras publicacións en: Estudos de lingüística galega

Resumo

O obxectivo deste traballo é presentar unha primeira aproximación dialectométrica á organización xeolectal do ámbito lingüístico románico en base a un corpus de nova creación que se está a desenvolver no Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades a partir dos datos do Atlas Linguistique Roman (ALiR). Alén de permitir analizar a variación e a distancia lingüística entre as variedades da Romania Antiqua, o proceso de dialectometrización do ALiR debería permitir afrontar, dende unha perspectiva cuantitativa global, determinadas cuestións que teñen xerado controversia ao longo da historia da romanística. Concretamente, este artigo céntrase na cuestión do grao de individuación da lingua galega respecto do portugués e do castelán —unha controversia que entronca directamente co debate sobre a codificación da lingua, hoxe en día aínda non pechado de todo— e chega á conclusión de que reforzar a presenza e a visibilidade dos elementos comúns co portugués durante a planificación do corpus podería repercutir moi positivamente na matriz de trazos valorativos asociada a esta lingua.

Referencias bibliográficas

  • Alonso, Amado (1943): «Partición de las lenguas románicas de Occidente», en Joan Corominas (ed.), Miscellània Fabra. Buenos Aires: Coni, 81-101.
  • Contini, Michel (1992): «L’Atlas Linguistique Roman», IKER 7, 339-356.
  • Coseriu, Eugenio (1987): «El gallego y sus problemas. Reflexiones frías sobre un tema candente», Lingüística española actual 9, 127-138.
  • Diez, Friedrich C. (1836): Grammatik der romanischen sprachen. Bonn: E. Weber.
  • Elcock, William D. (1960): The Romance Languages. Londres: Faber & Faber.
  • Feldman, David (1974): «Consideraciones sobre la identificación lingüística de la lengua gallega», Grial 43, 38-48.
  • Fernández Rei, Francisco (1988): “Posición do Galego entre as linguas románicas”, Verba 15, 79-107.
  • Goebl, Hans (1991): “Dialectometry: A Short Overview of the Principles and Practice of Quantitative Classification of Linguistic Atlas Data”, en Reinhard Köhler / Burghard B. Rieger (eds.), Contributions to quantitative linguistics. Proceedings of the First International Conference on Quantitative Linguistics. Dordrecht: Kluwer, 277-315.
  • Goebl, Hans (2003): “Regards dialectométriques sur les données de l’Atlas Linguistique de la France (ALF): relations quantitatives et structures de profondeur”, Estudis Romànics XXV, 59-121.
  • Goebl, Hans (2006): “Recent Advances in Salzburg Dialectometry”, Literary and Linguistic Computing 21, 411-435. http://dx.doi.org/10.1093/llc/fql042.
  • Goebl, Hans (2008): “La dialettometrizzazione integrale dell’AIS. Presentazione dei primi risultati”, Revue de linguistique romane 72 (285-286), 25-73.
  • Gröber, Gustav (ed.) (1888): Grundiss der romanischen philologie. Estrasburg: K. J. Trübner.
  • Hall Jr., Robert A. (1974): External History of the Romance languages. Nova York: American Elsevier.
  • Harris, Martin / Nigel Vincent (eds.) (1988): The romance languages. Londres: Routledge.
  • Hilty, Gerold (1994): “La place du galicien parmi les langues romanes”, en Ramón Lorenzo (ed.), Ac-tas do XIX Congreso Internacional de Lingüística e Filoloxía Románicas. A Coruña: Fundación Pedro Barrié de la Maza, 457-472.
  • Holtus, Günter / Michael Metzeltin / Christian Schmitt (eds.) (1988-2005): Lexikon der romanistischen Linguistik. Tübingen: Niemeyer.
  • Kloss, Heinz (1967): “Abstand languages and Ausbau languages”, Anthropological Linguistics, 9 (7), 29-41.
  • Kremnitz, Georg (2008): “Sur la délimitation et l’individuation des langues. Avec des exemples pris principalement dans le domaine romain”, Estudis Romànics 30, 7-38.
  • Lausberg, Heinrich (1963): Romanische Sprachwissenschaft I. Einleitung und Vokalismus. Berlín: Walter de Gruyter.
  • Meyer-Lübke, Wilhelm (1901): Einführung in das Studium der romanischen Sprachwissenschaft. Heidelberg: Winter.
  • Muljačić, Žarco (1986): “L’enseignement de Heinz Kloss (modifications, implications, perspectives”, Langages 83, 53-63. http://dx.doi.org/10.3406/lgge.1986.2495.
  • Nerbonne, John et al. (2011): “Gabmap: A Web Application for Dialectology”, Dialectologia. Special issue 2011.
  • Pradilla, Miquel-Àngel (2003): “El País Valencià: un cas de contraplanificació lingüística”, en Actes del 2n Congrés Europeu sobre Planificació Lingüística. Barcelona: Generalitat de Catalunya, 112-128.
  • Prokić, Jelena / John Nerbonne (2010): “Recognizing Groups among dialects”, en John Nerbonne et al. (eds.), International Journal of Humanities and Arts Computing. Special issue on Language Variation. Edimburg: Edinburgh University Press, 153-172.
  • Renzi, Lorenzo (1985): Nuova introduzione alla filologia romanza. Bolonya: Il Mulino.
  • Tagliavini, Carlo (1949): Le origini delle lingue neolatine. Introduzione alla filologia romanza. Bolonya: Pàtron.
  • Tuaillon, Gaston / Michel Contini (eds.) (1996): Atlas Linguistique Roman (ALiR). Volume I. Présentation. Cartes. Commentaires. Roma: Istituto Poli-grafico e Zecca Dello Stato.
  • Valls, Esteve (2013): Direccionalitat, ritme, abast i naturalesa del canvi lingüístic en català nord-occidental. De l’anàlisi dialectomètrica a la reflexió sociolingüística. Universitat de Barcelona. Tese de doutoramento inédita.
  • Valls, Esteve / Manuel González (2014): “Unha nova base de datos para a romanística a partir do Atlas Linguistique Roman”, Verba 41, 337-363.
  • Valls, Esteve / Manuel González (no prelo): “La subagrupació romànica del català: una aproximació dialectomètrica de base fonètica a l’Atlas Linguistique Roman”, Studia Romanica Posnaniensia.
  • Veny, Joan / Michel Contini (eds.) (2001): Atlas Linguistique Roman (ALiR). Volume IIa. Cartes. Commentaires. Roma: Istituto Poligrafico e Zecca Dello Stato.
  • Veny, Joan / Michel Contini (eds.) (2009). Atlas Lin-guistique Roman (ALiR). Volume IIb. Cartes. Commentaires. Roma: Istituto Poligrafico e Zecca Dello Stato.
  • Vidos, Benedek E. (1956): Handboek tot de Romaanse taalkunde. ‘S-Hertogenbosch: Malmberg.